3/12/1967: Η Χούντα αποσύρει τις εναπομείνασες στρατιωτικές δυνάμεις, μια ολόκληρη μεραρχία, από την Κύπρο, ανοίγοντας εκουσίως την πόρτα στον Αττίλα…
***
Η κρίση του Νοεμβρίου 1967 είχε σκοπό την απόσυρση της μεραρχίας, ώστε να αποδυναμωθεί η Κύπρος και να είναι ευάλωτη σε τουρκική επέμβαση που με την παρουσία της μεραρχίας ή δεν θα αποτολμιούνταν ποτέ ή θα ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, με οδυνηρές συνέπειες και για την Άγκυρα και για το ΝΑΤΟ. Ποιος ευθύνεται για την Κοφίνου; Η κρίση του Δεκεμβρίου στην Αθήνα (με το βασιλικό κίνημα κατά των πραξικοπηματιών) επιτρέπει πλήθος υποθέσεων. Η «Ακρόπολις» αποκάλυψε στις 13-1-1980 («Από την Ζυρίχην εις τον Αττίλαν», Γ΄, σ. 201) ότι ο Κ. Καραμανλής στα μέσα Οκτωβρίου 1967 προέβλεπε, μιλώντας με τον υπασπιστή του βασιλιά Μ. Αρναούτη, «σοβαρά δοκιμασία που θα διέλθη το καθεστώς και θα οφείλεται σε εθνική περιπέτεια. Τότε θα είναι η κατάλληλη στιγμή δια να κινηθή ο βασιλεύς».
Η συνεννόηση Καραμανλή-Κωνσταντίνου δεν είναι μια αυθαίρετη υπόθεση. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ο αντιπρόεδρος και υπουργός Αμύνης Σπαντιδάκης (σε συνεννόηση με το βασιλιά ενόψει του κινήματος του Δεκεμβρίου), είναι αυτός που έδωσε το πράσινο φως στο Γρίβα για την επιχείρηση Κοφίνου. Ούτε είναι τυχαίο ότι το βασιλικό κίνημα εκδηλώθηκε την επόμενη μέρα της έναρξης της αποχώρησης της μεραρχίας από την Κύπρο.
Δεν είναι απίθανο, λοιπόν, να εξυπηρετούσε κάποιο βασιλικό σχέδιο η κρίση στην Κύπρο και η ένταση στον Έβρο, ώστε να απογυμνωθεί η Χούντα από επίλεκτες μονάδες που έδρευαν στην Αττική και με τις οποίες ο ίδιος θα ανέτρεπε από τη Β. Ελλάδα τους Απριλιανούς (Καρδιανός, σ. 109). Ωστόσο η τεράστια ευθύνη βαρύνει, σε κάθε περίπτωση την ηγεσία της Χούντας και τους συνεργάτες της στο υπουργείο Εξωτερικών. Παπαδόπουλος και Παττακός είχαν ρητά υποστηρίξει ότι ήταν «λάθος η αποστολή μεραρχίας»· «επιπλοκή και κίνδυνο» θεωρούσε ο Πιπινέλης την παρουσία της, «άχρηστη» την αποκαλούσε ο Βλάχος, ενώ ο Ξανθόπουλος θεωρούσε «αναποτελεσματικό ακόμη και ένα νικηφόρο πόλεμο» («Διπλωματικό τρίπτυχο», σ. 202).
Κατά τον Σ. Γρηγοριάδη, όλη η επιχείρηση Κοφίνου εξυπηρέτησε τη Χούντα για να αποσύρει τη μεραρχία, επειδή οι αξιωματικοί της δεν ήταν πιστοί σ’ αυτή. Χωρίς να ντραπεί, ο Πιπινέλης θα επαίρεται διότι τερμάτισε την «ανωμαλία» και «επιπλοκή» της παρουσίας τής μεραρχίας και εξασφάλισε την… ειρηνική λύση του Κυπριακού.
Κώστας Χατζηαντωνίου, «Κύπρος 1954-1974», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 178-179.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.