Έφυγε από τη ζωή ο Τζον Λοκ

28/10/1704: Φεύγει από τη ζωή ο Τζον Λοκ, εκ των θεμελιωτών του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.

 

«Κάθε εκκλησία είναι ορθόδοξη για τον εαυτό της και αιρετική για τις άλλες».

 

«Ανθολόγιο Ιδεών» (επιμ.: Ι. Ευαγγέλου, Μ. Κώνστα), εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 170

***

O Τζον Λοκ (Jonh Locke – 29 Αυγούστου 1632 – 28 Οκτωβρίου 1704) γεννήθηκε στην Αγγλία, στο χωριό Ρίνγκτον της κομητείας του Μπρίστολ. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος, πουριτανός και οπαδός των κοινοβουλευτικών αντιλήψεων, 0 ίδιος σπούδασε ιατρική, ανατομία και φυσική ιστορία στη σχολή Γουεστμίνστερ στο Λονδίνο.

Το 1667 προσελήφθη ως προσωπικός γιατρός του κόμη του Σάφτσμπερυ και μέχρι την ανάδειξη του τελευταίου στο αξίωμα του λόρδου καγκελάριου (1672) ασχολήθηκε με το έργο του «Δοκίμιο για την ανθρώπινη αντίληψη», πάνω στο οποίο εργάσθηκε συνολικά επί μία εικοσαετία. Ταυτόχρονα με τις φιλοσοφικές ενασχολήσεις του ενεπλάκη στην πολιτική ζωή της Αγγλίας λόγω της σχέσης του με τον κόμη του Σάφτσμπερυ και υπέστη τις διώξεις, ως οπαδός των Φιλελευθέρων. Δεν παντρεύτηκε και δεν απέκτησε απογόνους. Πέθανε στο Έσεξ.

Κορυφαίος εκπρόσωπος του αγγλοσαξονικού εμπειρισμού, ο Λοκ επιχείρησε να αποδείξει με ποιον τρόπο σχηματίζονται οι ιδέες και συγκροτούνται οι γνώσεις, με αφετηρία την αισθητή εμπειρία. Τους προβληματισμούς του αυτούς εξέθεσε στο έργο του «Δοκίμιο για την ανθρώπινη αντίληψη» (1690), το οποίο και εξέδωσε μετά την επανάσταση του 1688 (που ανέτρεψε τον Ιάκωβο Β’ και ανέβασε στο θρόνο τον Γουλιέλμο της Οράγγης).

Άλλο σημαντικό έργο του ήταν οι «Επιστολές επί της πολιτικής διακυβερνήσεως» (1689), όπου, πρωτοστατώντας στον πολιτικό φιλελευθερισμό, θεωρούσε ότι η κοινωνία βασίζεται σε ένα συμβόλαιο και ότι ο μονάρχης οφείλει να υπακούει στους νόμους. Το έργο του επηρέασε τον Ρουσώ, αλλά και τους Αμερικανούς επαναστάτες.

Πηγή: Αντικλείδι