28 Οκτωβρίου 1940: Η Ελλάδα απαντά «ΟΧΙ» στο ιταλικό τελεσίγραφο παράδοσης και ξεκινούν οι μάχες στην Αλβανία. Η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με τα φασιστικά στρατεύματα.
Προτεινόμενο βιβλίο από τις εκδόσεις Ιωλκός: «Το αλβανικό έπος, 1940-41» (Γ. Κορίδης – Κ. Ζαμπαθάς).
***
Η ιταλική εισβολή εκδηλώθηκε την αυγή, στις 28 Οκτωβρίου 1940, πριν καν λήξει η τρίωρη προθεσμία του τελεσιγράφου. Οι Ιταλοί επιτέθηκαν στην Ήπειρο από την κοιλάδα του Δρίνου με τις μεραρχίες «Φεράρα» και «Κενταύρων», καθώς και με τάγματα Αλβανών και Μελανοχιτώνων. Η «Σιένα», με Αλβανούς, επιτέθηκε στον τομέα Θεσπρωτίας. Οι ελληνικές δυνάμεις, μετά από σειρά επιβραδυντικών ελιγμών, συμπτύχθηκαν κατά τα σχέδια, στην τοποθεσία Ελαίας-Καλαμά. Στην Πίνδο οι Ιταλοί αλπινιστές της «Τζούλια» ανέτρεψαν τις ισχνότατες ελληνικές δυνάμεις και σχημάτισαν θύλακα μεταξύ Γράμμου και Γκαμήλας, ενώ την ίδια ημέρα εξαπολύθηκαν αεροπορικοί βομβαρδισμοί στο εσωτερικό, με θύματα πολλούς αμάχους, ιδίως κατά το βομβαρδισμό της Πάτρας.
Σε όλο τον κόσμο οι εκδηλώσεις θαυμασμού για τη γενναία ελληνική άμυνα ήταν ενθουσιώδεις. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ τηλεγραφούσε: Θα σας παράσχωμεν όλην την δυνατήν βοήθειαν μαχόμενοι εναντίον κοινού εχθρού και θα μοιρασθώμεν την κοινήν νίκην. Στην έκκληση όμως του Μεταξά για άμεση αποστολή πολεμικού υλικού και οικονομική βοήθεια δεν υπήρξε ανταπόκριση. Ο ενθουσιασμός και η πίστη των Ελλήνων αναπλήρωνε τις ελλείψεις και ισορροπούσε την κατάσταση, που από απόψεως μέσων ήταν εξαιρετικά ευνοϊκή για τους Ιταλούς. Το υψηλό φρόνημα, η επιτελική προπαρασκευή και η υποτίμηση από την ιταλική ηγεσία της πολεμικής ετοιμότητας των Ελλήνων συνέβαλαν στις επιτυχίες των ελληνικών όπλων που υπήρξαν έκπληξη όχι μόνο για τους Βρετανούς επιτελείς (που προέβλεπαν σύντομη κατάρρευση) αλλά και για την πολιτικοστρατιωτική ηγεσία της Ελλάδας, δεδομένων των εκτιμήσεων πριν από την εισβολή.
Στην Ήπειρο, με εξαίρεση τον τομέα Θεσπρωτίας (εκεί οι ελληνικές δυνάμεις συμπτύχθηκαν στον Αχέροντα, όπου ενισχύθηκαν για να αποκαταστήσουν στη συνέχεια την τοποθεσία Καλαμά-Ηγουμενίτσας, με συνέπεια να καταληφθούν το Μαργαρίτι και η Ηγουμενίτσα), η 8η Μεραρχία απέκρουε ηρωικά τις επιθέσεις. Στην Πίνδο, όπου οι Ιταλοί εισέδυσαν από τη Σαμαρίνα ως τη Βωβούσα (3 Νοεμβρίου), αναλήφθηκε σφοδρή αντεπίθεση και στις 13 Νοεμβρίου οι ελληνικές δυνάμεις είχαν ανακαταλάβει το μεγαλύτερο τμήμα του εθνικού εδάφους, παρά τις εξαιρετικές δυσχέρειες στον ανεφοδιασμό. Στη Βορειοδυτική Μακεδονία είχε αρχίσει από την 1η Νοεμβρίου ήδη η κατάληψη αλβανικών μεθοριακών υψωμάτων. Η επιστράτευση απέδιδε νέες πολύτιμες δυνάμεις. Οι ελλείψεις όμως υλικών και εφοδίων γίνονταν ιδιαίτερα αισθητές, καθώς η αγγλική βοήθεια ήταν ανεπαρκής. Ενδιαφερόμενοι ειδικά για την Κρήτη, οι Άγγλοι έστειλαν δυνάμεις πεζικού και αντιαεροπορικά στο νησί, αλλά απέρριπταν την ιδέα αποστολής ενισχύσεων στην ηπειρωτική Ελλάδα. Δεν μπορούσαν ακόμη να πιστέψουν την ανέλπιστη αντίσταση των Ελλήνων και τις δυνατότητες παράτασής της.
Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 520-522.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.