Δολοφονείται ο Ούλοφ Πάλμε

28/2/1986: Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ούλοφ Πάλμε δολοφονείται ενώπιον της συζύγου του, έξω από κινηματογράφο της Στοκχόλμης. Ήταν φίλος προσωπικός του τότε Ελληνα πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και, μαζί του, εκ των δημιουργών της «Πρωτοβουλίας των 6» για την ειρήνη και το διεθνή αφοπλισμό.

«Στην παγωμένη Στοκχόλμη ένα έθνος ξεπροβόδιζε για το μεγάλο ταξίδι έναν ηγέτη που είχε χαθεί από σφαίρες δολοφόνου… “Πού πέταξε το Αγόρι μου”, του δικού μας Μίκη, τραγουδούσε η Στεν Άντερσον….»

«Πώς δενόταν το ατσάλι – Τα πικρά, μεγάλα, ωραία χρόνια», Αγαμέμνων Φαράκος, εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 327.

 

***

 

Ούλοφ Πάλμε

 

Ο Ούλοφ Πάλμε υπήρξε ένα από τα πιο προβεβλημένα πρόσωπα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και ο γνωστότερος διεθνώς Σουηδός πολιτικός. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Σουηδίας από το 1969 έως το 1976 και από το 1982 έως την δολοφονία του, το 1986.

Ο Σβεν Ούλοφ Γιόαχιμ Πάλμε γεννήθηκε στη Στοκχόλμη στις 30 Ιανουαρίου 1927 και καταγόταν από πλούσια οικογένεια με ολλανδικές ρίζες. Σπούδασε στο Κολέγιο Κένιον, στο Οχάιο των ΗΠΑ (1948) και στη συνέχεια στη Νομική Σχολή τού Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. Δραστήριο μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από τα νιάτα του έγινε προσωπικός γραμματέας του πρωθυπουργού Τάγκε Ερλάντερ το 1953 και μέλος του σουηδικού Κοινοβουλίου το 1958.

Πολιτική δράση

Συμμετείχε στη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση το 1963 ως υπουργός άνευ χαρτοφυλα­κίου. Το 1965 ανέλαβε το υπουργείο Συγκοινωνιών και το 1967 το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευτικών Υποθέσεων. Το 1969 διαδέχθηκε τον Ερλάντερ ως γραμματέας του κόμματος και ως πρωθυπουργός. Τάχθηκε κατά της αμερικανικής πολιτικής στον πόλεμο στο Βιετνάμ και δέχθηκε τους λιποτά­κτες τού αμερικανικού στρατού που αναζητούσαν άσυλο στη Σουηδία.

Στις εκλογές του 1976, οι Σοσιαλδημοκράτες ηττήθηκαν ύστερα από 44 χρόνια στην εξουσία και ο Πάλμε ηγήθηκε της αντιπολίτευσης στην κεντροδεξιά κυβέρνηση του Τόμπγιερν Φελντίν. Από τότε μέχρι την επανεκλογή του κόμματός του και την επάνοδό του στην εξουσία το 1982 συνέχισε να υπερασπίζεται τις έντονα φιλει­ρηνικές του θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Χρημάτισε πρόε­δρος τού Σκανδιναβικού Συμβουλίου (1979-1980), προέδρευσε στην Ανεξάρτητη Επιτροπή για τον Αφοπλισμό και την Ασφάλεια στην Γενεύη και ως ειδικός απε­σταλμένος του ΟΗΕ μεσολάβησε για τον τερματισμό του πολέμου Ιράν-Ιράκ (1980-1988).

Μετά την επάνοδό του στην πρωθυπουργία το 1982, ο Πάλμε επιχείρησε να επαναφέρει τη σοσιαλιστική οικονομική πολιτική στη Σουηδία και εξακολούθησε να υπερασπίζεται με καθαρότητα ζητήματα ευρωπαϊκής ασφάλειας. Μετά το πυρηνικό δυστύχημα στο Θρι Μάιλς Άιλαντ των ΗΠΑ το 1979 και τον παγκόσμιο αντίκτυπο που προκάλεσε, ο Πάλμε κέρδισε το δημοψήφισμα του 1980 και έκλεισε όλους τους πυρηνικούς σταθμούς στη Σουηδία.

Πρωτοβουλία των 6

Το 1984, είχε ενεργό συμμετοχή στην «Πρωτοβουλία των 6» για την ειρήνη και τον αφοπλισμό, που θεωρήθηκε ως αντιστάθμισμα στη διαμάχη ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης, μαζί με τους ομολόγους του της Ελλάδας Ανδρέα Παπανδρέου και της Ινδίας Ίντιρα Γκάντι, καθώς και τους Προέδρους του Μεξικού Μιγκέλ ντε λα Μαδρίδ, της Αργεντινής Ραούλ Αλφονσίν και της Τανζανίας Τζούλιους Νιερέρε. Τον προηγούμενο χρόνο είχε επισκεφθεί επισήμως την Ελλάδα προσκεκλημένος του Ανδρέα Παπανδρέου.

Η δολοφονία

Αργά το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 1986, ο Ούλοφ Πάλμε δολοφονήθηκε πισώπλατα από έναν οπλοφόρο σε δρόμο της Στοκχόλμης. Ο Πάλμε, που δε συνήθιζε να συνοδεύεται από σωματοφύλακες στις ιδιωτικές του στιγμές επέστρεφε στο σπίτι από κινηματογράφο μαζί με τη σύζυγό του Λίζμπετ. Ήταν η δεύτερη σημαντική πολιτική δολοφονία στη Σουηδία, ύστερα από αυτή του βασιλιά Γουσταύου Γ’ το 1792 και προκάλεσε σοκ σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η αστυνομία συνέλαβε καθ’ υπόδειξη της συζύγου του Πάλμε ως δράστη της δολοφονίας τον 39χρονο μικροκακοποιό Κρίστερ Πέτερσον (1947-2004), ο οποίος καταδικάσθηκε σε ισόβια δεσμά στις 27 Ιουλίου 1989. Στο Εφετείο όμως, που έγινε στις 2 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου, ο Πέτερσον αθωώθηκε επειδή το δικαστήριο έκρινε ότι μόνη η αναγνώριση του κατηγορουμένου από τη Λίζμπετ Πάλμε δεν ήταν επαρκές στοιχείο για την καταδίκη του.

Έκτοτε η υπόθεση για τη δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε παραμένει ανοιχτή και κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί ουκ ολίγες θεωρίες. Δημοσιεύματα του Τύπου έχουν αναφέρει ως πιθανούς δολοφόνους μια ομάδα Κροατών που διεκδικούσαν την απόσχιση της Κροατίας από την Γιουγκοσλαβία, τις μυστικές υπηρεσίες της Γιουγκοσλαβίας για τον αντίθετο λόγο, την CIA, την τότε ρατσιστική κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής, το κουρδικό PKK, μια ομάδα ακροδεξιών αστυνομικών και τον ακροδεξιό Βίκτωρ Γκούναρσον που διέφυγε στις ΗΠΑ, όπου δολοφονήθηκε το 1993 από ένα απατημένο πρώην αστυνομικό.

 

Πηγή: © SanSimera.gr