7/5/1915: Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Το γερμανικό υποβρύχιο U-20 επιφέρει πλήγμα στο συμμαχικό μπλοκ, βυθίζοντας το βρετανικό υπερωκεάνιο Λουζιτάνια. Εκτός από την απώλεια 1.200 ανθρώπων, χάνονται και πολύτιμα πολεμοφόδια…
***
Την Πρωτομαγιά του 1915 κι ενώ ο Μεγάλος Πόλεμος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη σε όλα τα μέτωπα, χερσαία και θαλάσσια, το «Λουζιτάνια» απέπλευσε από τη Νέα Υόρκη για το προγραμματισμένο δρομολόγιό του προς το Λίβερπουλ με 1.959 επιβάτες και πλήρωμα.
Στις 7 Μαΐου κι ενώ βρισκόταν κοντά στις ιρλανδικές ακτές, το «Λουζιτάνια» δέχθηκε επίθεση από γερμανικό υποβρύχιο τύπου U-20. Μία τορπίλη το βρήκε στα πλευρά και την πρώτη έκρηξη ακολούθησε μία δεύτερη, που το έσχισε στα δύο. Το πλοίο βυθίσθηκε μέσα σε 20 λεπτά και 1.198 άνθρωποι πνίγηκαν. Η απώλεια του υπερωκεανίου και τόσων επιβατών, μεταξύ των οποίων ήταν 114 αμερικανοί πολίτες, προκάλεσε κύμα αγανάκτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο πρόεδρος Γούντροου Γουίλσον διαμαρτυρήθηκε έντονα στη γερμανική κυβέρνηση για την καταβύθιση του «Λουζιτάνια» και σε διακοίνωσή του ανέφερε: «Εξ ονόματος της ανθρωπότητας και του Διεθνούς Δικαίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ζητούν εγγύηση ότι αυτό το δικαίωμα (των ουδετέρων να ταξιδεύουν σε ουδέτερα ή σε πολεμικά ύδατα) θα είναι σεβαστό και ότι δε θα υπάρξει επανάληψη παρόμοιου επεισοδίου σε σκάφη που μεταφέρουν αμάχους».
Η Γερμανία, από την πλευρά της, δικαιολογήθηκε ότι είχε δημοσιεύσει από τις 22 Απριλίου στις εφημερίδες ανακοίνωση, με την οποία προειδοποιούσε τους πολίτες των ουδετέρων χωρών να μην επιβιβάζονται σε πλοία των εμπόλεμων δυνάμεων. Ισχυρίστηκε ακόμη ότι το «Λουζιτάνια» μετέφερε όπλα, που προορίζονταν για τη Βρετανία, γεγονός που η αγγλική κυβέρνηση αρνήθηκε κατηγορηματικά.
Χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε ότι το «Λουζιτάνια» όντως μετέφερε πολεμικό υλικό και συγκεκριμένα φορτίο φυσιγγίων και οβίδων (συνολικά περί τους 173 τόννους), εν αγνοία των επιβαινόντων. Η καταβύθιση του βρετανικού υπερωκεανίου και ο εν γένει υποβρυχιακός πόλεμος των Γερμανών ήταν μεταξύ των λόγων της αμερικανικής εμπλοκής στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των δυνάμεων της Αντάντ.
Πηγή: SanSimera.gr
***
Μια εξαιρετική ανάλυση των σπουδαιότερων ζητημάτων που σημάδεψαν την έκρηξη και την εξέλιξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Ο συγγραφέας κρίνει επιβεβλημένο να χρησιμοποιήσει μία εκτενέστατη βιβλιογραφία (κυρίως αγγλόγλωσση, γαλλόγλωσση και γερμανόγλωσση), να επανεκτιμήσει και να επαναδιατυπώσει τα πλέον πρόσφατα πορίσματά της, δίνοντας έτσι στον αναγνώστη σύγχρονες και ριζοσπαστικές απαντήσεις σε μια σειρά ιστορικών ζητημάτων μεγάλης βαρύτητας, όπως:
Ήταν αναπόφευκτος αυτός ο κατακλυσμός και αντιπροσώπευαν πράγματι οι Γερμανοί μια γνήσια απειλή για τις Δυνάμεις της Αντάντ; Έγινε στ’ αλήθεια δεκτή με κύματα λαϊκού ενθουσιασμού σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, η κήρυξη του πολέμου; Γιατί οι άνδρες-πολεμιστές εξακολούθησαν να μάχονται για 4 χρόνια και 3 μήνες, ενώ οι συνθήκες ζωής στα χαρακώματα ήταν τόσο άθλιες; Υπήρχε μήπως διάχυτος ένας «έρωτας θανάτου» που οδηγούσε τους ίδιους τους στρατιώτες στην αυτοκαταστροφή τους; Ποιοι πλήρωσαν (ή μάλλον δεν πλήρωσαν τελικά ως όφειλαν) το κόστος του πολέμου; Πόσο υπεύθυνες ήταν για την κατάρρευση της γερμανικής οικονομίας το 1922-23 και τον υπερπληθωρισμό οι περίφημες «επανορθώσεις» της Συνθήκης των Βερσαλιών, τις οποίες οι Γερμανοί ουδέποτε κατέβαλαν;
Το κείμενο του Ν. Φέργκιουσον με μεγάλη ευρηματικότητα και παρατηρητικότητα εξετάζει όλες τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του πολέμου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και διεισδύει στα φαινόμενα εκείνα που προκάλεσαν τη γένεση των ολοκληρωτικών ιδεολογιών και καθεστώτων της δεκαετίας του 1930, με αποκορύφωμα το ναζισμό που προετοίμασαν την ακόμα μεγαλύτερη ανθρωποσφαγή του επόμενου μεγάλου πολέμου.
Το έργο «Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος – Στρατιωτική, διπλωματική, οικονομική και κοινωνική ιστορία» αποτελεί για τον Έλληνα αναγνώστη, που γνωρίζει ότι η χώρα μας βίωσε την εμπειρία της παγκόσμιας σύρραξης και ανθρωποσφαγής αλληλένδετη με την τραγωδία του Εθνικού Διχασμού, μια θαυμάσια πρόσκληση σε μια πανδαισία μελέτης ιστορικών γεγονότων και των σύγχρονων ερμηνειών τους.
***
Σχεδιασμένη ως κοινή επιχείρηση Βρετανών και Γάλλων, η Μάχη του Σομ ήταν μια προσπάθεια να κερδηθεί έδαφος στο Δυτικό Μέτωπο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και να φθαρεί η γερμανική στρατιωτική ισχύς, η οποία είχε ήδη αρχίσει να δείχνει σημάδια κόπωσης στη μεγάλη Μάχη του Βερντέν. Όμως, ως το τέλος της επιχείρησης του Σομ, οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν προχωρήσει σε απώτατο βάθος μόλις 12 χιλιομέτρων. Γι’ αυτό το εδαφικό «κέρδος» χάθηκαν σχεδόν 1.000.000 ανθρώπινες ζωές, Βρετανών, Γάλλων και Γερμανών.
Το βιβλίο «Στα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου – Αναμνήσεις από τη Μάχη του Σομ – 1916» (εκδόσεις Ιωλκός, 2009) είναι η αφηγηματική καταγραφή της παρουσίας του Συντάγματος του Δυτικού Γιορκσάιρ στην πρώτη γραμμή. Γραμμένο από έναν αξιωματικό, τον πολυτάλαντο Sidney Rogerson (Σίντνεϊ Ρότζερσον), το έργο παρέχει στον αναγνώστη μια ασυνήθιστα ειλικρινή και αυθεντική περιγραφή για το πώς ήταν να βιώνει κανείς μια από τις πλέον διαβόητες μάχες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από την αγωνία των συγκρούσεων στο έδαφος της Νεκρής Ζώνης μεταξύ των γραμμών των αντιπάλων, έως τη μονότονη διαβίωση μέσα στα λασπωμένα χαρακώματα, ο Rogerson δίνει την πλήρη και υποβλητική εικόνα μιας γιγαντιαίας αντιπαράταξης στρατιωτικών δυνάμεων.
Η ζωηρή και αβίαστη εξιστόρηση, αποδίδει τον πόλεμο των χαρακωμάτων με μια γραφή που όμοιά της είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί. Ξαναζωντανεύει με απλότητα, αμεσότητα και πληρότητα τις σκέψεις των ανθρώπων εκείνης της τρομερής εποχής.
Μια μαρτυρία που έρχεται να ανατρέψει πολλές από τις παγιωμένες θέσεις και αντιλήψεις για τα πραγματικά συναισθήματα των ανδρών που βίωσαν τις συνθήκες του πολέμου. Ένα χρονικό γεμάτο αλήθειες για το Δυτικό Μέτωπο του Μεγάλου Πολέμου. Η ελληνική έκδοση περιλαμβάνει φωτογραφικό ένθετο και ευρετήριο.
***
Η γόνιμη σκέψη του διακεκριμένου καθηγητή Michael Walzer εκδηλώνεται με τον πλέον δημιουργικό τρόπο στο διάσημο έργο του «Δίκαιοι και άδικοι Πόλεμοι», ένα πελώριο συνθετικό επίτευγμα που επιβεβαιώνει απόλυτα τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται ο σύγχρονος πολιτισμένος άνθρωπος για τον πόλεμο. Ένα έργο που αναδεικνύει τον προβληματισμό και την ηθική ενός γνήσιου Ανθρωπιστή. Ένα πανόραμα που εξετάζει την έννοια και τα είδη του Πολέμου στην ανθρώπινη ιστορία.
Από τις επιθέσεις των αρχαίων Αθηναίων στη Μυτιλήνη και τη Μήλο κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου έως τις δολοφονίες αμάχων από τους Αμερικανούς στρατιώτες στο Μι Λάι του Βιετνάμ και τις δύο αμερικανικές εισβολές στο Ιράκ (1991 και 2003), ο συγγραφέας εξετάζει τα πολιτικοστρατιωτικά και ηθικά ζητήματα που περιβάλλουν την πολεμική θεωρία, τα εγκλήματα πολέμου και τις καταστροφές.
Μελετά πολλών ειδών διαμάχες που ξέσπασαν στο διάβα της Ιστορίας, καθώς και τις μαρτυρίες των άμεσα εμπλεκομένων-συμμετεχόντων, ιθυνόντων θυτών και απλών θυμάτων.
Ο συγγραφέας αναλύοντας ακόμη και τα θέματα της μη χρήσης βίας εναντίον ενός επιτιθέμενου, μας επισημαίνει με το κείμενό του πως η συζήτηση περί πολέμου και δικαιοσύνης, εξακολουθεί ν’ αποτελεί μια πολιτική και ηθική αναγκαιότητα. Μια αναγκαιότητα που θα συνοδεύει το ανθρώπινο είδος και στον 21ο αιώνα.
Η παρούσα εμπλουτισμένη με φωτογραφικό υλικό ελληνική έκδοση στηρίζεται στην τέταρτη του πρωτότυπου αγγλόγλωσσου κειμένου, με νέο πρόλογο του συγγραφέα για την αποτελεσματικότητα του συστήματος αυστηρού περιορισμού των αυταρχικών καθεστώτων, της «προληπτικής βίας» εναντίον τους και της εξεύρεσης μεθόδων για τη λεγόμενη συλλογική ασφάλεια της διεθνούς κοινότητας.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.