«Το Δημοτικό Τραγούδι από το χθες στο σήμερα» | toperiodiko.gr

Η μελέτη του Γιάννη Κορίδη,«Το Δημοτικό Τραγούδι από το χθες στο σήμερα» (εκδόσεις Ιωλκός, 2018), παρουσιάζεται στο «Το Περιοδικό».

Το θαύμα του λόγου -Μια ευσύνοπτη μελέτη για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι από τον Γιάννη Κορίδη

Γράφει ο Αλέξανδρος Στεργιόπουλος

Το δημοτικό τραγούδι ανήκει στους λίγους φάρους που στέκουν όρθιοι στο πέρασμα του χρόνου. Παραδοχή, αξίωμα που το βρήκαμε και ορίζει σε μεγάλο βαθμό τις ζωές μας. Τις τραγουδά και τις σώζει, τις προφυλάσσει από τη λήθη και τη βαρβαρότητα, το περιθώριο… Στο δημοτικό τραγούδι συντελείται το θαύμα του λόγου. Ο λόγος ο προφορικός αυτονομείται από το άτομο που τον απελευθερώνει και συναντά αυτόν που εκφράζει τα πιο βαθιά αισθήματα, τις μύχιες σκέψεις και τους καημούς που ζουν στους στεναγμούς και στις βαριές ανάσες. Η συνάντηση γίνεται ένωση και το αυθύπαρκτο επιστρέφει στον εαυτό του και μεγαλώνει, πολλαπλασιάζεται και καταλαμβάνει τον χώρο που του αναλογεί, τον κόσμο ολόκληρο δηλαδή.

το δημοτικό τραγούδι δεν έχει πατρίδα, σύνορα

Ναι, το δημοτικό τραγούδι δεν έχει πατρίδα, σύνορα, βρίσκεται και “ζει” εκεί που είναι ο άνθρωπος, δεν στέκεται σε έθνος, φυλή, αλλά σε τάξη και στη συγγένεια την αληθινή, τη δίχως προκαταλήψεις και τύπους. Ο άνθρωπος γίνεται μεσολαβητής και από στόμα σε στόμα αναλαμβάνει να μεταφέρει τη φλόγα των ασμάτων και από το χθες να έρθει στο σήμερα. Την εικόνα του, μια λεπτομέρεια αυτής, μας παρουσιάζει στο βιβλίο του ο Γιάννης Κορίδης, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Η μελέτη του έμπειρου δημοσιογράφου, καταξιωμένου ποιητή και άοκνου ερευνητή, δεν είναι πολυσέλιδη. Δεν είναι φορτωμένη με ιστορικά στοιχεία και μουσικούς όρους. Δεν είναι γεμάτη τραγούδια, στίχους και ερμηνευτές. Η μελέτη του είναι επίμονη παρατήρηση στα θεμέλια του οικοδομήματος που λέγεται “Δημοτικό Τραγούδι”. Ο Κορίδης γνωρίζει ότι το αντικείμενο της μελέτης τον ξεπερνά. Όλους μας ξεπερνά. Το δημοτικό τραγούδι δεν σταματά, δεν περιορίζεται, δεν χάνεται, δεν έχει όριο. Συνεπώς, αυτό που πρέπει να παρατηρηθεί και αναδειχθεί είναι τα θεμέλια του. Εδώ εντοπίζεται η διαχρονικότητα του δημοτικού τραγουδιού και η “ευκολία” του μελετητή. Η διαδρομή προς τα πίσω, στα πρώτα χνάρια είναι δύσκολη. Τα θεμέλια του δημοτικού τραγουδιού είναι ευδιάκριτα και φιλόξενα και γι’ αυτό προσφέρονται για μελέτη και έρευνα. Υπάρχουν όμως και απαιτήσεις…

Ο Κορίδης με σεβασμό, προσοχή και ταπεινότητα προσεγγίζει τους κεντρικούς άξονες του δημοτικού τραγουδιού. “Του νεκρού αδερφού” και “Το σύγχρονο δημοτικό τραγούδι” είναι οι πυλώνες της μελέτης -οι βασικές θεματικές- αλλά και αυτοί που δίνουν καθαρή εικόνα και εξήγηση για το τι εστί ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Βασικό εργαλείο η πλούσια βιβλιογραφία, ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση, από την οποία αντλεί και ρίχνει φως στα ανεξίτηλα σημάδια του δημοτικού τραγουδιού.

Πηγή: Το Περιοδικό

 

***

Το Δημοτικό Τραγούδι από το χθες στο σήμερα

Ανέκαθεν οι λαοί τραγουδούσαν, αυτοσχεδίαζαν και απολάμβαναν το λόγο και τη μουσική, ανάλογα με το βηματισμό και το λύγισμα του κορμιού. Συναγωνίζονταν ποιοι θα στοιχειοθετήσουν καλύτερα τα λόγια και ποιοι θα βάλουν τους ήχους τής μουσικής. Έτσι γεννήθηκε το Δημοτικό Τραγούδι.

Μέσ’ από τις στιχουργικές διηγήσεις περνούν μηνύματα, πόνοι και παράπονα, συνήθως, των απλών καθημερινών ανθρώπων, η ζωή των οποίων δε διαφέρει από εκείνων που σέρνονταν στα σκλαβοπάζαρα. Η ζωή, για πολλούς κρατούντες, δεν έχει καμία αξία. Πάνω απ’ όλα, βασιλεύει το κέρδος, ο εύκολος πλουτισμός, η κραιπάλη κάθε μορφής. Όλα τα υπόλοιπα είναι σκέτες λεπτομέρειες.

Το Δημοτικό Τραγούδι  έχει τεράστια αξία. Αυτό είναι που μας ταξίδεψε στο χρόνο και μας κράτησε όρθιους μαζί με την ελληνική γλώσσα. Τα Ακριτικά, τα Ιστορικά, τα Κλέφτικα, οι Παραλογές, τα Ερωτικά, της Ξενιτιάς, του Θανάτου (Μοιρολόγια, Νανουρίσματα, Νυφιάτικα, Καλημερίσματα, Γνωμικά, Λιανοτράγουδα, Ευτράπελα) και άλλα, με την εξίσου αξιόλογη θεματολογία και την άρτια τεχνική τους, στάθηκαν δίπλα στον πολύπαθο λαό μας σε χαλεπούς καιρούς.