Νίκη των επαναστατημένων Ελλήνων στα Δολιανά

***

Κρισιμότατος ήταν στον πολεμικό τομέα για την Επανάσταση ο Απρίλιος. Παρά τις αρχικές ήττες, οι απειροπόλεμοι Έλληνες της Πελοποννήσου αναθάρρησαν με την εξάπλωση της εξέγερσης. Ο Κολοκοτρώνης επέμενε στην κατάληψη της Τριπολιτσάς, ενώ άλλοι οπλαρχηγοί πρότειναν την άλωση πρώτα των περιφερειακών κέντρων. Άκαμπτος, παρά την ήττα στην Καρύταινα, ο Γέρος του Μοριά διέβλεψε τη σημασία που θα είχε η καταστροφή του εχθρικού κέντρου. Δεν κάμφθηκε ούτε μετά την ήττα που επέφερε τη διάλυση του στρατοπέδου της Πιάνας ούτε μετά και τη νέα ήττα στη Βλαχοκερασιά.

 Η πρώτη νίκη σε ανοιχτή μάχη

Έτσι,τις 14 Απριλίου, στο στρατόπεδο του Λεβιδίου ήλθε η πρώτη νίκη σε ανοιχτή μάχη. Τότε το σχέδιο Κολοκοτρώνη έγινε δεκτό απ’ όλους και ιδρύθηκαν νέα στρατόπεδα στο Χρυσοβίτσι, την Πιάνα και το Βαλτέτσι. Η απρόσμενη διάλυση του τελευταίου κατέδειξε την ανάγκη οργάνωσης, εκπαίδευσης και ενιαίας ηγεσίας. Έτσι, μετά από πρόταση του Κανέλλου Δεληγιάννη και απόφαση των προκρίτων, ο Κολοκοτρώνης ανέλαβε στις 28 Απριλίου την αρχιστρατηγία του Αγώνα.

Οι Τούρκοι είχαν κλειστεί σε κάστρα που πολιορκούνταν: Μεθώνη, Κορώνη, Νεόκαστρο, Μονεμβασιά, Ακροκόρινθος, Ναύπλιο. Στις αρχές Απριλίου ο Γιουσούφ πασάς διέλυσε την πολιορκία της Πάτρας, ενώ οι Λαλαίοι τρομοκρατούσαν τον πληθυσμό. Σοβαρό κίνδυνο αποτέλεσε η σφοδρή αντεπίθεση του κεχαγιάμπεη του Χουρσίτ Μουσταφά στη Βόρεια Πελοπόννησο. Ο κεχαγιάμπεης έκαψε τη Βοστίτσα, ανακατέλαβε την Κόρινθο και, αφού διέλυσε τις πολιορκίες του Ακροκόρινθου και του Ναυπλίου, στις 6 Μαΐου μπήκε στην Τριπολιτσά. Το Μάιο οι συγκρούσεις στο Μοριά επικεντρώθηκαν στις επαρχίες Ηλείας και Τριπολιτσάς και στα κάστρα.

Η μάχη στο Βαλτέτσι

Η μάχη στο κομβικό Βαλτέτσι (12-13 Μαΐου), μια από τις λαμπρότερες νίκες της Επανάστασης, που επιτεύχθηκε χάρη στο ιδιοφυές σχέδιο του Κολοκοτρώνη και τον ηρωισμό των Μαυρομιχαλαίων και του Μητροπέτροβα, άλλαξε άρδην τα πράγματα. Οι Τούρκοι υποχώρησαν με μεγάλες απώλειες, καταδιωκόμενοι από τον Πλαπούτα. Στις 18 ο κεχαγιάμπεης υπέστη νέες ήττες στα Βέρβαινα και τα Δολιανά κι οι Έλληνες άρχισαν πλέον να σφίγγουν τον κλοιό γύρω από την Τριπολιτσά. Στις αρχές Ιουνίου μόνο ο δρόμος προς τα Καλάβρυτα έμενε ανοιχτός. Παράλληλα ξανάρχιζαν οι πολιορκίες του Ακροκόρινθου και του Ναυπλίου και συστηματοποιούνταν αυτές στο Νεόκαστρο και τη Μονεμβασιά.