Κριτική του βιβλίου «Η ψυχή ιδρώνει», του Νίκου Μπελιά, από τον Άλκη Παπαντωνίου, δημοσιευμένη στο Fractal.
***
«Έχεις αισθανθεί ποτέ πώς είναι να ιδρώνει η ψυχή σου; Τη στιγμή που η μοναξιά πλησιάζει με αργά και βάρια βήματα; Τη στιγμή που το κεφάλι ξεκινάει να μουδιάζει και οι σκέψεις εκτυλίσσονται σα μασημένη βιντεοταινία; Τη στιγμή που ο χρόνος σε θρυμματίζει στις αρθρώσεις του[1]; Ωραία. Στη σιωπή, είναι πιο εύκολο να είσαι ειλικρινής.
Ονομάζομαι Νίκος Μπελιάς. Επιθυμώ να επικοινωνήσω μαζί σας. Θέλω να συζητήσουμε, να μοιραστούμε, να κουβαλήσουμε για λίγο μαζί τα φορτία μας. Γιατί… τι άλλο να κάνουμε; Σε αυτήν τη μοιρασιά, εγώ ποιήματα έχω, εγώ ποιήματα είμαι[2]».
Φαντασιώσεις
Μια μάσκα να κρύβει ρυτίδες. / Ένα μαντίλι να σκουπίζει δάκρυα αποχαιρετισμών. / Μια βεντάλια να δροσίζει καυτές επιθυμίες. / Εικόνες να καταπίνουν τεκμήρια ενοχής. / Ματιές να αποκαλύπτουν μυστικά. / Χέρια δουλεμένα να ξεφυτρώνουν συντρίμμια όνειρα. / Κοκαλιάρικα πόδια να τρέχουν χιλιόμετρα καθημερινότητας. / Βομβαρδισμένα συναισθήματα ζωγραφισμένα σε τοίχους. Υπέροχη βιτρίνα χάους. / Όλα κομμάτια του.
Ο Νίκος Μπελιάς, με τη 2η ποιητική συλλογή του, Η Ψυχή Ιδρώνει [Ιωλκός, 2017], διηγείται αποσπάσματα της δύσκολης και επίπονης εσωτερικής πορείας κάθε ανθρώπου προς μια εσωτερική σταύρωση, που άλλοτε έχει και άλλοτε δεν έχει ανάσταση. Η σταύρωση στιγμιαία, η ανάσταση, όταν/οπου υπάρχει/συμβαίνει, το ίδιο. Αυτό που έχει διάρκεια, είναι η διαδρομή, μία διαδρομή με έντονη την πιθανότητα της αυτοματαίωσης, αλλά και την ελπίδα μιας υποκειμενικής κάθαρσης. Το «εναρκτήριο λάκτισμα» κάθε φορά, για τα ποιήματα της 2ης συλλογής του Νίκου, είναι ένας πόνος, ένα μούδιασμα, μια αίσθηση που θα κάνει την ψυχή να ξεκινήσει να ιδρώνει.
ΘΥΕΛΛΑ ΜΥΑΛΟΥ
Οι σκέψεις ανάκατα / αναβοσβήνουν επάνω του. / Ακούσια αλλάζει χρώματα. / Ζωντανή κούκλα βιτρίνας. / Τη μία πράσινος, / την άλλη κίτρινος, / την τρίτη κόκκινος, όρμησε μέσ’ από λεκιασμένες τρύπες, / ουλές κι επιθυμίες να ξεβιδώσει τ’ άστρα. / Να τα πετάξει πάνω στη λερωμένη νύχτα / να ξεπλύνουν αμαρτήματα, πληγές / κι ό,τι φλογίζει το μυαλό. / Σημάδια στο σώμα, που δε σβήνουν, / σ’ αλυσοδένουν για πάντα / στις απόκρημνες γωνίες της ζωής σου. / Αγναντεύουν τις προεξοχές της / κι επιπλέουν ανάγλυφα στον ορίζοντα της μνήμης.
Ο Μπελιάς μας βάζει στο χέρι ένα κερί, μας κατεβάζει στα μέσα σκαλοπάτια του και μας αφήνει να περιηγηθούμε όπως και όσο επιθυμούμε. Κάποιοι μπορεί να φοβηθούν και να φύγουν. Οι περισσότεροι όμως, όταν τα μάτια συνηθίσουν στο σκοτάδι, καταλαβαίνουν ότι αυτά τα μέρη, είναι πολύ γνώριμα.
Αισθηματογράφος
Ο Νίκος Μπελιάς ωστόσο, είναι και ένας ευαίσθητος, «αισθηματογράφος» (εκ του σεισμογράφος ή παλμογράφος), αυτός δηλαδή, που γράφει με το συναίσθημα και για το συναίσθημα. Η ευαισθησία της βελόνας του, αυτής που καταγράφει τις συναισθηματικές δονήσεις, η ικανότητα να πάλλεται διαφορετικά, ίσως βαθύτερα, ίσως εντονότερα, μα σίγουρα διαφορετικά, στα μέσα και έξω ερεθίσματα, είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που τον οδηγεί στην προσωπική, μοναδική, ξεχωριστή του δημιουργία. Και όπως και ο επιστήμων, ο καλλιτέχνης γενικά και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Μπελιάς, έχει την επιθυμία, που μεταφράζεται συχνά σε μία αίσθηση χρέους, να μιλήσει για αυτές τις δονήσεις, για αυτούς τους τρόπους καταγραφής του κόσμου.
Χρέος του λοιπόν, να ελέγξει τα αστέρια, όπως (θαυμάσια) περιγράφουν οι στίχοι του Σαχτούρη, με τους οποίους επέλεξε να «προλογίσει» τη συλλογή του ([…]πρέπει και πάλι να ελέγξω τ’ αστέρια / εγώ / κληρονόμος πουλιών / πρέπει / έστω και με σπασμένα φτερά / να πετάω.).
Εγώ τον εμπιστεύτηκα. Σειρά σου.
ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ
Μέσα σε κηλίδες υπαρξιακής αγωνίας / καταρρέω. / Με άδειο ρεζερβουάρ και την κλεψύδρα ν’ αδειάζει, / έγκαιρα γρατζούνισα την πραγματικότητα / κι αποφάσισα να ζήσω. / Στη στιγμή, / από περιέργεια.
* Ο Άλκης Παπαντωνίου είναι ποιητής
_____________________
[1] Από το ποίημα Απεικόνιση
[2] Απόσπασμα από την παρουσίαση της συλλογής, την 14.01.2018,στο Polis Art Cafe, από τον Άλκη Παπαντωνίου.
Copyright: www.fractalart.gr, Άλκης Παπαντωνίου
Όλη η κριτική: https://www.fractalart.gr/i-psychi-idrwnei/
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.