14/5/1958: Ο Γιάννης Ρίτσος γράφει τους πρώτους στίχους της ποιητικής συλλογής του «Ο θρήνος του Μάη».
«Την ώρα που σφίγγαμε τα χέρια, δεν άκουγες / τον αγέρα που χωνόταν ανάμεσα στις παλάμες μας. / Είταν η μνήμη κιόλας που προετοιμαζόταν. / Είταν ο χωρισμός πριν απ’ την ένωση. Δεν άκουγες. / Είσουν ολόκληρη˙ ζωσμένη όλη τη γύμνια σου, / τόσο περήφανα απροστάτευτη, σαν ένα δάσος μες στην πυρκαϊά»
Γιάννης Ρίτσος, «Παγκόσμια Ποίηση», επιμ. Ελένη Β. Πίππα, τόμ. II, σελ. 220.
***
Γιάννης Ρίτσος (1909-1990)
Ποιητής. Συγγραφέας. Θεατρικός Συγγραφέας. Μεταφραστής. Βάρδος της «Ρωμιοσύνης» και στοχαστής των ανθρώπινων προβλημάτων. Γεννήθηκε στη Μονεμβασιά (Πελοπόννησος) από οικογένεια, που είχε πολλά προβλήματα (ασθένειες, φυματίωση, θάνατος, οικονομική καταστροφή). Ο ίδιος ήταν φυματικός και νοσηλεύτηκε πολλές φορές σε σανατόρια. Λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων (ήταν αριστερός), φυλακίστηκε και εξορίστηκε (Εμφύλιος Πόλεμος – δικτατορία). Ήταν και μέλος αντιστασιακής οργανώσεως.
Έκανε πολλές δουλειές (δακτυλογράφος, αντιγραφέας, βοηθός βιβλιοθηκαρίου). Επίσης δούλεψε στο θέατρο (όλα τα είδη του θεάτρου), σαν χορευτής και ηθοποιός προτού εκδώσει ποιήματα. Έγραψε θεατρικά έργα αρκετά νωρίς (οκτώ συνολικά). Βραβεία ποίησης ελληνικά και διεθνή. Βραβεία Ειρήνης. Τιμητικοί τίτλοι πανεπιστημίων. Τα ποιήματά του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες.
Μεγάλος αριθμός συλλογών. Ποίηση υψηλού λυρισμού, πολιτική, αντιστασιακή. Η ποιητική του φωνή είναι καθαρή και εκτείνεται σε ευρεία κλίμακα. Οι πρώτες του ποιητικές συλλογές είναι επηρεασμένες, από τον «Καρυωτακισμό». Ποιήματα επαναστατικού και κοινωνικού περιεχομένου. Οι σκληρές εμπειρίες από την Αντίσταση και τον Εμφύλιο πόλεμο μεταφέρονται στα ποιήματά του, καθώς και οι ιδέες του για το σύγχρονο άνθρωπο.
Η πλούσια φαντασία του αναφέρεται στο Σύμπαν, όντας ελεγειακού χαρακτήρα τονίζει την ανθρώπινη οδύνη. Υπάρχει απέραντος αυθορμητισμός στην έκφραση των ποιημάτων και πολλές φορές κάποια υπερβολή στη δομή τους και στο πλούσιο λεξιλόγιο. Ατμόσφαιρα γεμάτη συγκίνηση. Αγάπη και Έρωτας. Μυθολογία και σύμβολα είναι εργαλεία ερμηνείας των ανθρώπινων καταστάσεων. Ισχυρή δύναμη υποβολής. Εικόνες από την παιδική ηλικία και εφηβεία. Γνώση της χρήσης κάθε λέξης. Υπάρχει προσωπική λεκτική άρθρωση.
Τα τελευταία χρόνια ο λόγος του γίνεται πυκνότερος. Οι στίχοι του είναι άνισοι, ανομοιοκατάληκτοι. Τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη. Ποίηση υψηλού επιπέδου, με τάσεις ανατροπής, παραμένει πάνω απ’ όλα λυρική.
Ως πεζογράφος, ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε αφηγήματα όπου αναγνωρίζεται το αυτοβιογραφικό στοιχείο, και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Επίσης ασχολήθηκε με τη μετάφραση έργων ποιητών κυρίως των Aνατολικών Xωρών όπως της Ρωσίας (Τολστόι, Μαγιακόφσκι, Έρεμπουργκ), Τσεχοσλοβακίας, Βουλγαρίας, Τουρκίας (Ναζίμ Χικμέτ) και πολλών άλλων.
Ποίηση: Μερικές συλλογές και έργα του Γιάννη Ρίτσου: Τρακτέρ – Πυραμίδες – Επιτάφιος – Το τραγούδι της αδελφής μου – Εαρινή συμφωνία – Το εμβατήριο του ωκεανού – Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής – Δοκιμασία – Σημειώσεις στα περιθώρια του χρόνου – Σφύριγμα τρένων – Προσχέδια – Γενική δοκιμή – Ασκήσεις – Ο Μαύρος Άγιος – Μαρτυρίες – Χάρτινα – Τα δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας – Χρυσόθεμις (θεατρικό έργο) και πολλά άλλα.
Ο Γιάννης Ρίτσος ασχολήθηκε και με τη ζωγραφική. Οι ζωγραφισμένες πέτρες του υπήρξαν μοναδικές.
Ελένη Β. Πίππα, «Παγκόσμια Ποίηση» (Τόμος Β’), εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 208-220.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.