Γεννήθηκε ο Κικέρων

3/1/106 π.Χ.: Έρχεται στη ζωή ο Ρωμαίος φιλόσοφος Κικέρων.

 

«Ο άνθρωπος είναι για τον άνθρωπο η ωραιότερη ύπαρξη».

 

«Ανθολόγιο Ιδεών» (επιμ.: Ι. Ευαγγέλου, Μ. Κώνστα), εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 38.

***

Ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων (Marcus Tullius Cicero, 3 Ιανουαρίου 106 π.Χ. – 7 Δεκεμβρίου 43 π.Χ.), ήταν Ρωμαίος ρήτορας, πολιτικός , φιλόσοφος και συγγραφέας, ένας σημαντικός άνθρωπος του πνεύματος που διαμόρφωσε την ευρωπαϊκή σκέψη μεταδίδοντας στη Ρώμη την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και ρητορική. Γεννήθηκε στο Αρπίνο, μια μικρή επαρχιακή πόλη του Λατίου, γιος ενός ευκατάστατου Ρωμαίου πολίτη που ανήκε στην τάξη των ιππέων. Μορφώθηκε στη Ρώμη με δασκάλους, μεταξύ άλλων, τον Διόδοτο τον στωικό, τον Φαίδρο τον επικούρειο, τον Απολλώνιο Μόλωνα ο οποίος ήταν από τους μεγαλύτερους ρήτορες της Σχολής της Ρόδου.

Στα 18 του πολέμησε υπό τον στρατηγό Πομπήιο Στράβωνα στον συμμαχικό πόλεμο (90-88 π.Χ.). Με το τέλος του πολέμου συνέχισε τις σπουδές του στη φιλοσοφία, την ρητορική και την νομική ενώ συγχρόνως ξεκίνησε να ρητορεύει στα δικαστήρια. Το 81 απέκτησε μεγάλη φήμη κερδίζοντας μια διάσημη δίκη της εποχής, εναντίον ενός ευνοούμενου του δικτάτορα Σύλλα. Το 79, είτε για να αποφύγει την οργή του Σύλλα που τον είχε στοχοποιήσει, είτε για να συμπληρώσει την μόρφωση του, ταξίδεψε για 2 χρόνια σε Αθήνα, Μικρά Ασία και Ρόδο, μαθητεύοντας κοντά στους γνωστότερους ρήτορες και φιλόσοφους της εποχής.

Επέστρεψε στην Ρώμη μετά τον θάνατο του Σύλλα και εισήλθε στον στίβο της πολιτικής. Έγινε διαδοχικά, ταμίας το 72, αγορανόμος το 69, πραίτορας το 66. Το 65 απόκτησε έναν γιο με την γυναίκα του Τερεντία· αργότερα θα κάνουν και μία κόρη. Το 63 έγινε ύπατος και αποκάλυψε την συνωμοσία του Κατιλίνα, σώζοντας την Ρώμη από πιθανή δικτατορία. Τότε ήταν που έβγαλε τους 4 περίφημους λόγους του, κατά Κατιλίνα. Ο Κατιλίνα διέφυγε, 5 από τους συνενόχους του θανατώθηκαν μετά τους λόγους του, όμως σε αυτή την συνωμοσία υπήρχαν πολλοί ισχυροί άνδρες και ο Κικέρων απέκτησε πολλούς εχθρούς. Κατάφεραν να πείσουν τον λαό πως άδικα είχαν καταδικαστεί οι συνωμότες και τελικά αναγκάστηκε να φύγει από τη Ρώμη. Τον κήρυξαν εξόριστο και δήμευσαν την περιουσία του.

Έζησε στη Θεσσαλονίκη για 17 μήνες ώσπου ανακλήθηκε από την εξορία με πρόταση του Πομπήιου, με τον οποίο είχε στενή φιλία, η οποία δεν κράτησε, όταν η τριανδρία (Πομπήιος, Κράσσος, Καίσαρ) στράφηκαν κατά των ολιγαρχικών στους οποίους ανήκε ο Κικέρων. Αυτή την περίοδο χώρισε και παντρεύτηκε την πολύ πλούσια Πουβλιβία, όπως έγραψε ο απελεύθερος του Τύρωνας για την περιουσία της, καθώς ο Κικέρων είχε χάσει μεγάλο μέρος της δικής του, κατά τις διώξεις του από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Το 51-50 π.Χ. διετέλεσε ανθύπατος της Κιλικίας, όπου είχε μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες ενώ όταν γύρισε στην Ρώμη είχε ξεσπάσει ο πόλεμος ανάμεσα στον Καίσαρ και τον Πομπηίο. Έμεινε για λίγο ουδέτερος όμως τελικά πήγε το 49 στο Δυρράχιο και τάχθηκε με τον Πομπηίο. Επικράτησε ο Καίσαρας και για έναν περίπου χρόνο του απαγορευόταν να επιστρέψει στην Ρώμη. Όταν ο Καίσαρας παραχώρησε αμνηστία στου αντιπάλους του, ο Κικέρων επέστρεψε όμως το διάστημα 46-45 έζησε μακριά από την πολιτική, επικεντρωμένος στο συγγραφικό του έργο. Επανήλθε στην πολιτική μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, την οποία επιδοκίμασε, πιστεύοντας ότι έτσι θα αποκαθίστατο η ελεύθερη πολιτεία.

Σύντομα διαπίστωσε ότι πέθανε μεν ο τύραννος, αλλά όχι και η τυραννία. Και βρέθηκε επικεφαλής της αντιπολίτευσης εναντίον του Αντώνιου, κατά του οποίου εκφώνησε δεκατέσσερις δριμύτατους λόγους που ονομάστηκαν Φιλιππικοί, επειδή συγκρίνονται με τους λόγους του Δημοσθένη εναντίον του Φίλιππου. Όταν ο Αντώνιος επικράτησε , ο Κικέρων βρέθηκε και πάλι σε δεινή θέση. Προσπάθησε να απομακρυνθεί από την Ρώμη αλλά τον βρήκαν οπαδοί του Αντώνιου και του κόψανε το κεφάλι μέσα στην άμαξα που τον μετέφερε.

Ο Κικέρων έγραψε πολυάριθμα συγγράμματα, ανάμεσα τους 107 ρητορικούς και δικανικούς λόγους, συγγράμματα για τη ρητορική τέχνη, φιλοσοφικά έργα πάνω στην φιλοσοφία των Ελλήνων καθώς και διάφορες ιστορικές και γεωγραφικές μελέτες, έχει μείνει στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της λατινικής γλώσσας.

Πηγή: Hall of people