Γεννήθηκε ο Αντρέ Μπρετόν

19/2/1896: Γεννήθηκε ο Αντρέ Μπρετόν.

«Με απόχρωση δήθεν πολιτισμού, κάτω από το πρόσχημα προόδου, φθάσαμε να απαγορεύουμε για το μυαλό κάθε τι που ορθά ή λαθεμένα μπορεί να θεωρηθεί δεισιδαιμονία ή μύθος»

 

Αντρέ Μπρετόν

Ο Αντρέ Μπρετόν ήταν σημαντικός Γάλλος πεζογράφος, ποιητής και δοκιμιογράφος, θεμελιωτής και κυριότερος θεωρητικός του υπερρεαλισμού. Γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου του 1896, στο Τινσεμπραί της Νορμανδίας, σε αστική οικογένεια. Σπούδασε Ιατρική και Ψυχιατρική στο Παρίσι και το 1915 επιστρατεύτηκε σε διάφορα νευροψυχιατρικά κέντρα κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήρθε σε επαφή με το έργο του Φρόιντ και γνωρίστηκε στο νοσοκομείο της Ναντ με τον ασκούμενο ιατρό και ποιητή Αραγκόν και μέσω αυτού με τους ποιητές Απολλιναίρ και Σουπώ. Ξεκίνησε να συχνάζει σε ποιητικούς κύκλους και το 1919 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή «Ενεχυροδανειστήριο». Με τους Αραγκόν και Σουπώ ξεκίνησε ένα λογοτεχνικό περιοδικό με το όνομα Litterature (Λογοτεχνία) ενώ την περίοδο 1919-1921 συμμετείχε στις αρχικές εκδηλώσεις του κινήματος του ντανταϊσμού στο Παρίσι, το οποίο όμως αποκήρυξε δημόσια το 1922. Δύο χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1924, δημοσίευε το πρώτο Μανιφέστο του υπερρεαλισμού:

«ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, όνομα ουσιαστικό. Γνήσιος ψυχικός αυτοματισμός, με τον οποίο εκφράζει κανείς γραπτά, είτε προφορικά, ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο, την αληθινή λειτουργία της σκέψης. Υπαγόρευση της σκέψης χωρίς κανένα λογικό έλεγχο, πέρα από κάθε αισθητική ή ηθική έννοια».

Το 1926, μαζί με αρκετούς ομοϊδεάτες του, εντάχθηκε στο γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα, αργότερα όμως λόγω διαφωνιών διαγράφηκε. Το 1928 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Ο υπερρεαλισμός και η ζωγραφική, ένα από τα πιο σημαντικά θεωρητικά κείμενα για την υπερρεαλιστική ζωγραφική. Τον Ιούλιο του 1930, ίδρυσε ένα νέο περιοδικό του υπερρεαλισμού Ο υπερρεαλισμός στην υπηρεσία της επανάστασης, με κύριο στόχο τη σύνδεση της πολιτικής με την ποίηση.

Το 1931 παντρεύτηκε τη Ζακλίν Λάμπα η οποία τον ενέπνευσε να γράψει το Τρελός έρως. Τον Φεβρουάριο του 1934, υπέγραψε μαζί με άλλες προσωπικότητες, μια διακήρυξη με την οποία καλούνταν όλοι οι διανοούμενοι σε ένα κοινό σχέδιο δράσης ενάντια στον ανερχόμενο φασισμό. Συγχρόνως έκανε πολλά ταξίδια σε χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, διαδίδοντας τον υπερρεαλισμό. Σε ένα από αυτά, συναντήθηκε με τον Λέον Τρότσκι στο Μεξικό (Μάιος 1938) με τον οποίο συνέταξαν ένα κείμενο με τίτλο Για μια ανεξάρτητη επαναστατική τέχνη.

Το 1941 βρέθηκε στην Αμερική όπου ίδρυσε ένα ακόμη περιοδικό, ενώ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υποστήριξε το διεθνιστικό και ειρηνιστικό κίνημα Πολίτες του Κόσμου, ενώ παράλληλα, με πλήθος κειμένων του, αντιτάχθηκε τόσο στον κομμουνισμό όσο και στον υπαρξισμό. Τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα του είναι: Τα μαγνητικά πεδία (1920), Τα συγκοινωνούντα δοχεία (1932), Αρκάνα 17 (1945), Ποιήματα (1948). Πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1966, στον τάφο του, υπάρχει χαραγμένη η επιγραφή: «Αναζητώ το χρυσάφι του χρόνου».

 

Πηγή: Hall of people