«Αποσύνδεση» | Κριτική | «Ανθολόγιο»

Κριτική του Νίκου Τσούλια για τη νουβέλα «Αποσύνδεση» (εκδόσεις Ιωλκός, 2023), του Νίκου Ιατρού, στον ιστότοπο «Ανθολόγιο».

 

***

Αποσύνδεση

 

Του Νίκου Τσούλια

Μια όμορφη ερωτική ιστορία αφορά το καινούργιο βιβλίο του Νίκου Ιατρού, η «Αποσύνδεση». Μια ιστορία που εξελίσσεται παράλληλα στην κοινωνική πραγματικότητα και στον ψηφιακό κόσμο, στο Facebook.

Και είναι τόσο έντονη και επιδραστική η αμεσότητα του λόγου, η ορμητική ροή της αφήγησης που δεν μπορείς να πεις «θα συνεχίσω μετά». Δεν παίρνεις ανάσα, λες να συνεχίσω στο επόμενο κεφάλαιο, να τελειώσω το βιβλίο μία και έξω, μη χάσω τη γλυκιά και γοητευτική εικόνα της πρόσληψής του. Το διάβασμα στο μεγαλείο του…

Είναι μια ιστορία γεμάτη γεγονότα και πράξεις, ακόμα και οι σκέψεις είναι πράξεις. Μικρές προτάσεις, λογοτεχνικό ύφος με σχήματα και εικόνες που ξεπροβάλλουν τόσο εύκολα μαζί με τις συστάδες των λέξεων και γοργή εναλλαγή μεταξύ των κόσμων των δύο βασικών ηρώων, του Ανδρέα και της Μυρτώς, διαμορφώνουν τον καμβά της τέχνης του συγγραφέα.

Άραγε η επικοινωνία τους στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης περιλαμβάνουν ό,τι δεν προλαβαίνουν οι ήρωες να πουν στις μεταξύ τους συναντήσεις, ό,τι δεν μπορούν ή ό,τι οι κρυφοί πόθοι δεν εκδηλώνουν και ό,τι δεν μπορεί να ειπωθεί άμεσα; Τα μηνύματα μέσα από το Messenger, που συχνά αντικαθιστούν έναν ιδιότυπο ημι-ζωντανό διάλογο, προδικάζουν αυτό που θα συμβεί. Και ενώ είσαι απορροφημένος στην υπόθεση, παράλληλα αναρωτιέσαι «άραγε το Facebook διευκολύνει τις συναντήσεις, τις προετοιμάζει, τις ενισχύει ή υπονομεύει και χαλάει τις πάντα ευαίσθητες συναισθηματικές και ερωτικές σχέσεις των ανθρώπων»;

Ο Νίκος Ιατρού καταγράφει με απλό τρόπο αυτές τις παράλληλες εξελίξεις. «Το πρώτο καιρό που είχε μετακομίσει εδώ, του άρεσε τα βράδια να παρατηρεί τα γειτονικά διαμερίσματα και να φτιάχνει με τη φαντασία του ιστορίες με πρωταγωνιστές τις κρυμμένες, πίσω από τις κλειστές κουρτίνες και τα παντζούρια των διαμερισμάτων, σκιές. Τώρα δεν χρειάζεται να παρακολουθείς σκιές. Μπαίνει στο προφίλ τον άγνωστων φίλων στο Facebook. Εκεί δεν υπάρχουν κλειστές σκοτεινές και παντζούρια»…

Και αλλού. «Όσο περνάει η ώρα, νιώθει ότι η φράση του έχει εγκαταλείψει την οθόνη του υπολογιστή και έχει μπει μέσα στο σώμα της. Όχι όλη η φράση, αλλά κάθε λέξη ξεχωριστά.. Οι μόνες σκέψεις που μπορεί να διαβάσει είναι αυτές που ποστάρουν οι διαδικτυακοί φίλοι του στο Facebook… Η Μυρτώ χαζεύει το προφίλ του Ανδρέα στο Facebook. Αισθάνεται σαν να ψάχνει κρυφά τα συρτάρια του γραφείου του».

Η γραφή ξεκινά από τους παιδικούς κόσμους, εκδιπλώνεται στα χρόνια της νιότης και του έρωτα και μετά πάλι αναφορά στην αρχή, ενώ το όλο σκηνικό περιδιαβαίνει τόσο τους χώρους εργασίας των (σχολείο για τη Μυρτώ, επιχείρηση για τον Ανδρέα) όσο και στα δύσκολα οικογενειακά σκηνικά τους. Άλλοτε κυριαρχούν η επιθυμία, οι πόθοι, οι φαντασιώσεις και άλλοτε οι φοβίες, οι ανασφάλειες, οι αβεβαιότητες.

Ο Ανδρέας και η Μυρτώ ξεκινούν μια σχέση με αμυδρό φως, που «φανερώνει» στην πορεία όλο και περισσότερο τα πράγματα, αλλά δεν παύουν οι σκιές με άλλα παράλληλα πρόσωπα να μπαίνουν στη ζωή τους και να δοκιμάζουν την εξέλιξη στη δική τους σχέση. Σε κάθε στιγμή του διαβάσματός σου: αναρωτιέσαι είναι μια εύθραυστη σχέση ή θα δυναμώσει και θα ωριμάσει μέσα από τις δοκιμασίες; Νιώθεις ότι μια λεπτή, τεντωμένη κλωστή, φορτωμένη με ελπίδες και προβλήματα, με βαριές δεσμεύσεις του παρελθόντος και ανοιχτούς ορίζοντες του μέλλοντος είναι όλη η αφήγηση…

Υ.Γ.

Τι παράξενη ομορφιά αποκομίζεις όταν βλέπεις έναν φίλο σου να καταθέτει τόσο όμορφες πτυχές της τέχνης του λόγου του και να αναρωτιέσαι «πόσο λίγο γνωρίζουμε τους ανθρώπους που νομίζουμε ότι τους γνωρίζουμε»…

 

Πηγή: «Ανθολόγιο»