Για το μυθιστόρημα «Το τρίτο λάθος» (εκδόσεις Ιωλκός, 2021), του Κωνσταντίνου Μανίκα, η κριτική της Βάλιας Καραμάνου, που φιλοξενείται στο «tovivlio.net».
Το τρίτο λάθος, του Κωνσταντίνου Μανίκα
Βάλια Καραμάνου | Εκδόσεις ΙΩΛΚΟΣ | Κωνσταντίνος Μανίκας
Γράφει η Βάλια Καραμάνου
Όλα ξεκινούν εξήντα χρόνια πριν στο κέντρο της Αθήνας μιας άλλης εποχής σε ένα νεοκλασικό κτίριο που θα δοθεί -κατά το σύνηθες- για αντιπαροχή. Μαζί του γεννιέται και η ιστορία του κυρίου Μιχάλη και της οικογένειάς του, που προσπαθούν να καταξιωθούν οικονομικά και κοινωνικά στην πρωτεύουσα. Την θέση της μονοκατοικίας, σταδιακά, θα πάρει άλλη μια άχαρη πολυκατοικία που θα στεγάσει ιστορίες πολλών ανθρώπων που θα αφήσουν εκεί το αποτύπωμά τους. Βασικός πυρήνας του μυθιστορήματος αποτελεί ειδικότερα το διαμέρισμα του τρίτου ορόφου και οι ζωές τριών κυρίως ανθρώπων που θα ξετυλιχθούν μέσα σε αυτό, ενωμένες παράλληλα μεταξύ τους με έναν μοιραίο τρόπο, σαν τον ιστό μιας αράχνης που δημιουργεί ένα αόρατο σχεδόν μωσαϊκό τέχνης.
Οι φιγούρες
Η Ήβη είναι η πρώτη φιγούρα μιας αθώας και δροσερής κοπέλας από την επαρχία που έρχεται για να σπουδάσει στην Αθήνα κυνηγώντας τα όνειρά της. Ωστόσο, η ορμή της νιότης της διοχετεύεται σε έναν σκοτεινό άνθρωπο, που με σαδιστικό τρόπο, την παρασύρει στον κόσμο της νύχτας και την φτάνει ως το χείλος της αβύσσου.
Ο Θοδωρής είναι ένας άντρας που αναζητά επίσης την καταξίωση και την οικογενειακή ευτυχία, αλλά αποτυγχάνει και στα δύο πέφτοντας θύμα της οικονομικής – και όχι μόνο- κρίσης.
Τρίτη φιγούρα είναι η ηλικιωμένη Θάλεια- ένας από τους πιο τραγικούς χαρακτήρες- που θα καταφύγει στο διαμέρισμα της γνωστής πολυκατοικίας στην πιο ψυχοφθόρα φάση της ζωής της, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Η άλλοτε πολλά υποσχόμενη κοπέλα προερχόμενη από μια καταξιωμένη οικογένεια, προδομένη από τον έρωτα και την ανθρώπινη αποδοχή γενικότερα, περνά την τελευταία και πιο σκοτεινή περίοδο της ζωής της μέσα στην απομόνωση, στην εξαθλίωση με την συντροφιά μιας γάτας.
Ανάμεσα στις ζωές των ηρώων δεσπόζει η φιγούρα του γέρου Κλεόβουλου, του γηραιού ενοίκου που ζει μια οχυρωμένη ζωή πίσω από τις κουρτίνες του διαμερίσματός του. Έχοντας απωθήσει κάθε επιθυμία, κάθε ίχνος λαχτάρας για ζωή, ζει τις ζωές των άλλων παρακολουθώντας τους ηδονικά μέσα από την κρυψώνα του.
Αφιλόξενη πόλη
Μέσα σε μια πόλη που αλλάζει, σταδιακά χάνει το ανθρώπινο πρόσωπό της και μεταμορφώνεται σε κάτι αγνώριστα αφιλόξενο, οι άνθρωποι με την σειρά τους χάνουν ένα μέρος της υπόστασής τους, αφήνονται παθητικά στο αναπόφευκτο της θνητής μοίρας τους ή διαπράττουν ακόμα και το «τρίτο λάθος», το πιο ολέθριο και συχνά μη αναστρέψιμο. Όμως μέσα από τον ρεαλισμό του κειμένου, που αναδύει συχνά το πεσιμιστικό άρωμα της διάψευσης και της ματαιότητας, ανατέλλει η ελπίδα στην μορφή της Ειρήνης. Μέσα από την ψυχοθεραπεία, ανοίγεται ένας δίαυλος επικοινωνίας και προσέγγισης των ηρώων, που βρίσκουν ξανά την ελπίδα ρίχνοντας σταδιακά τις άμυνες και τα περιχαρακώματά τους.
Φως
Το «τρίτο λάθος» είναι ένα μωσαϊκό που ενώνει τις ζωές διαφορετικών ανθρώπων με έναν τρόπο γοητευτικό και βαθιά ανθρώπινο. Ο συγγραφέας πατά στέρεα στον ρεαλισμό μιας εποχής που φθίνει για να καταδείξει την διαχρονική αξία της ανθρώπινης ύπαρξης, εκείνα ακριβώς τα στοιχεία που οδηγούν τον άνθρωπο να συνεχίζει , ακόμα και στο πιο βαθύ σκοτάδι. Ο άνθρωπος που αναζητά πάντα την ένωση με τον συνάνθρωπό του, την ουσιαστική αποδοχή πέρα από κάθε επιτήδευση και υπερβολή, το πέρασμα από το σκοτάδι της απομόνωσης στο φως είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που αφήνουν μια γλυκόπικρη γεύση στο τέλος της ιστορίας.
Ο συγγραφέας θέτει με ιδιαίτερη ικανότητα βασικά υπαρξιακά ερωτήματα και – το κυριότερο- προτείνει πιθανές απαντήσεις που διασώζουν κάποιους από τους ήρωες από το να διαπράξουν το μοιραίο «τρίτο λάθος». Όσο εύθραυστη και συχνά αυτοκαταστροφική αποδεικνύεται η ανθρώπινη φύση τόσο «θεϊκή» μπορεί να γίνει αν ακολουθήσει το μονοπάτι που οδηγεί προς τον άλλον άνθρωπο για να ολοκληρωθεί αυτό το μωσαϊκό, σαν περίτεχνος ιστός αράχνης, που αφήνει το ίχνος του ακόμα και μετά τον θάνατο.
Καταληκτικά, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην αξιοσημείωτη και αξιοθαύμαστη χρήση της γλώσσας, που ρέει πλούσια και αβίαστα σε όλη την έκταση του κειμένου με έναν ασυνήθιστο τρόπο για τα δεδομένα της εγχώριας λογοτεχνικής παραγωγής.
Πηγή: tovivlio.net.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.