Για το μυθιστόρημα «Το τρίτο λάθος» (εκδόσεις Ιωλκός, 2021), του Κωνσταντίνου Μανίκα, η κριτική της Κωνσταντίνας Μόσχου, που φιλοξενείται στο «diastixo.gr».
***
Κωνσταντίνος Μανίκας: «Το τρίτο λάθος»
Ένα βιβλίο γραμμένο σπονδυλωτά, με όψη ασπρόμαυρη της δίχως χρώμα ζωής, είναι το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Μανίκα Το τρίτο λάθος. Ιστορίες που κρύβονται πίσω από τα διαφορετικά παράθυρα μιας αστικής πολυκατοικίας, καθώς ο ήλιος προσπαθεί να εισχωρήσει στις ψυχές των ενοίκων της, απογυμνώνοντας μέσα από το φως τα πάθη και τα λάθη τους.
Βρισκόμαστε στα χρόνια της αντιπαροχής, από όπου ξεκινά η αφήγηση, για να καταλήξει στις αρχές του αιώνα μας. Οι ήρωές του περνούν σαν ίσκιοι από τα διαμερίσματα και χάνονται καθώς περνούν τα χρόνια μέσα στην πολυκοσμία της πρωτεύουσας, για να συναντηθούν ίσως κάπου αλλού. Τίποτε δεν είναι μόνιμο, οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν, τα διαμερίσματα όμως μένουν εκεί, σαν άδεια καβούκια που περιμένουν τους επόμενους ένοικους.
Κάθε ήρωας και μια ιστορία. Ο κύριος Μιχάλης, που μισούσε την τσιμεντένια πλάκα, αλλά υπέκυψε στις επιταγές της εποχής του δίνοντας αντιπαροχή το όμορφο νεοκλασικό, είναι ο κλασικός Νεοέλληνας νεόπλουτος. Περνά από ιερά εξέταση κάθε υποψήφιο ενοικιαστή, γιατί «παραδίδεις την περιουσία σου στα χέρια και στις διαθέσεις κάποιου ξένου, δε γίνεται να τους συμπεριφέρεσαι σαν συνεταιράκια». Από το τριάρι του τρίτου πατώματος θα περάσουν τρεις ένοικοι και με αυτό το παιχνίδισμα του μοιραίου αριθμού θα επέλθει το τρίτο λάθος, που έδωσε και τον τίτλο στο βιβλίο, συμβολισμός που παραπέμπει στην αριθμολογία.
Ο Κλεόβουλος, ο γείτονας, είναι αυτός που θα φροντίσει την Ήβη, το νεαρό κορίτσι που ήρθε από την επαρχία για να σπουδάσει και θα στεγάσει το όνειρό της στο τριάρι. Όταν εκείνη παρασυρθεί και χαθεί σε σκοτεινά μονοπάτια, εκείνος θα προσπαθήσει να τη νουθετήσει, αλλά θα δειλιάσει. «Πώς επέτρεψε στον εαυτό του να θεωρήσει ότι ήταν υποχρεωμένος να σταθεί αλληλέγγυος σε μια αλλοπρόσαλλη κοπελίτσα, με την οποία δεν διέθετε καμιά διασύνδεση; Επειδή, δηλαδή, εκείνη επιχειρούσε την απόδραση που ο ίδιος πάντοτε απέφευγε;»
Τα υπόλοιπα πρόσωπα της ιστορίας εμφανίζονται καθώς αναπτύσσεται το βιβλίο και μας συστήνονται στην τριτοπρόσωπη αφήγηση. Ο Θοδωρής, καταξιωμένος αστός με οικονομική άνεση, η Θάλεια, που προδίδεται από τον μοναδικό έρωτα της ζωής της, και η Ειρήνη, που προσπαθεί να βουτήξει στις ψυχές τους και να βγάλει στην επιφάνεια όσα κρυφά έχουν φυλαγμένα, με σημαντική βοήθεια στην εξευτελισμένη από τα ναρκωτικά Ήβη. Το σκοτεινό πεδίο της ανθρώπινης ύπαρξης εναλλάσσεται με το φως κάποιων ηρώων, σε ένα βιβλίο δομημένο περίτεχνα μέσα από την απουσία διαλόγου αρχικά στο πρώτο μέρος (Τρεις ένοικοι) και με έντεχνο διάλογο στο δεύτερο μέρος (Τρεις αποχαιρετισμοί).
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα δύσκολο βιβλίο, σκληρό μέσα από τις πράξεις και τις συμπεριφορές των ηρώων, με λόγο ελληνικό που δεν θυμίζει τη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία. Απαιτείται η αμέριστη προσοχή του αναγνώστη μέσα από τις σύνθετες προτάσεις με εκλεπτυσμένο λεξιλόγιο, γεγονός που φρενάρει την πλοκή, όμως αρκετά πετυχημένο ώστε να δώσει τη σκληρότητα μέσα από εκλεπτυσμένες φράσεις που θυμίζουν ποίηση: «Αχ, αδυσώπητε, ανήμερε έρωτα! Γιατί ν’ αγιάζεις το σήμερα και να υποθηκεύεις το μέλλον; Αχ, μονόχνοτε, ανέραστε χρόνε, γιατί να υποθηκεύεις το τωρινό και ν’ αγιάζεις την ευθύνη του επερχόμενου;»
ko manikas22Ιδιαίτερο ύφος, αναγνωρίσιμο, αυτό του Κωνσταντίνου Μανίκα, και προβληματισμοί για την ελληνική κοινωνία μέσα από ένα μυθιστόρημα δύσκολο όσο η ζωή· σαν μύθος που εξυφαίνεται δίχως αρχή και τέλος, μέσα από ιστορίες ανθρώπων που τόλμησαν να αποφύγουν τη σήψη τιμώντας την, ακολουθώντας τη φράση του Νίτσε: «Αν σου αρέσει η άβυσσος, πρέπει να έχεις φτερά».
Πηγή: diastixo.gr
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.