Η ποιητική συλλογή της Μπρικένας Γκίστο, «Πέρα από τους φράχτες» (εκδόσεις Ιωλκός, 2022), παρουσιάζεται στην Εφημερίδα των Συντακτών. Γράφει η Ιωάννα Λιούτσια.
***
Αποτυπώματα βιωμάτων
Ιωάννα Λιούτσια*
Οι κοινωνικοί αγώνες έχουν πρόσωπο με στόμα που ουρλιάζει, με μάτια που τα βιάζουνε να κλείσουν, με ανάσες που δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε.
Εκκινώντας αυτή τη μικρή περιδιάβαση στον ποιητικό κόσμο της Μπρικένας από τον τίτλο της πρώτης συλλογής της «Πέρα από τους Φράχτες», θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε όχι απλώς μια τάση φυγής, αλλά μια τάση υπέρβασης. Ο τίτλος που επέλεξε η ποιήτρια είναι δυναμικός. Ένας τίτλος που σε προσκαλεί να κινητοποιηθείς, που σου απλώνει το χέρι για να οδηγηθείτε μαζί, παρέα, στο ανέφικτο. Κι ακόμη, είναι ένας τίτλος που καλεί το βλέμμα μας – και συνακόλουθα το μυαλό μας – να ανοιχτεί στον ορίζοντα. Καλεί το βλέμμα του καθενός μας να δει πέρα από τη ζωή του, την καθημερινότητα και τις μικροέγνοιες του.
Σπάζοντας τον φράχτη
Αντίστοιχη είναι και η λογική του εξωφύλλου. Με τον συνδυασμό των οριζόντιων και κάθετων γραμμών προσπαθεί να καθοδηγήσει το μάτι μας σ’ έναν απέραντο ορίζοντα, σπάζοντας τον φράχτη που δημιουργούν οι κάθετες γραμμές. Υπάρχει ένα σημείο όπου τα δυο αυτά σετ παράλληλων γραμμών ενώνονται. Κι αυτό το σημείο, η ένωση, είναι το σημείο από όπου ξεκινάνε όλα στην ποιητική συλλογή της Μπρικένας Γκίστο.
Είναι ένα σημείο από το οποίο μοιάζει να μπορείς να κινηθείς μόνο προς τα εμπρός, μόνο «πέρα από τους φράχτες». Ποιο είναι αυτό συγκεκριμένα; Είναι το σημείο που καταπίνεις τον ήλιο, φωτίζεσαι και θέλεις να ουρλιάξεις, να βγάλεις από μέσα σου όλα όσα πια βλέπεις καθαρά. Από εκεί και μετά, έρχεται η συνειδητοποίηση. Ένας νέος άνθρωπος που δεν άγεται και δε φέρεται, αλλά παίρνει θέση μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο και ξέρει τι θέλει και τι δε θέλει. «Θέλω τα μάτια των φίλων μου / να μη δακρύζουν τόσο συχνά. / Θέλω το γέλιο μας να επιστρέψει ξανά. / Θέλω τον ήλιο να ζεσταίνει τις ιδέες μας / και τα όνειρά μας να ανοίγουν φτερά. / Θέλω τα μάτια των φίλων μου / να μην είναι πια τόσο θλιμμένα».
Τα μάτια των φίλων
Γιατί είναι θλιμμένα τα μάτια των φίλων; Ολόκληρη η ποιητική συλλογή της Γκίστο αποτελεί ένα αποτύπωμα του συλλογικού βιώματος της γενιάς της, της γενιάς μας. Διαπνέεται από έντονες κοινωνικοπολιτικές ανησυχίες που εκφράζονται μέσα από μεγαλόφωνα ποιήματα, «προγραμματικά», υπό την έννοια ότι ενίοτε καλούν ή προαναγγέλλουν ξεσηκωμούς.
Πολλά από τα ποιήματα της συλλογής κάνουν ιδιαίτερα εμφανή τη σύνδεσή τους με συγκεκριμένα γεγονότα και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που ενέπνευσαν ή σχεδόν ανάγκασαν, θα τολμούσα να πω, τη δημιουργό να μιλήσει γι’ αυτά. Έτσι έχουμε ποιήματα που τιτλοφορούνται: Μάιος 2020 Αφγανιστάν, 7η Οκτώβρη, Βασίλειος Μάγγος Παρών [13/07/2020], ενώ και το ποίημα Όταν ο ήλιος χαϊδεύει την πόλη είναι, επίσης, αφιερωμένο στον Βασίλη Μάγγο. Οι κοινωνικοί αγώνες έχουν πρόσωπο. Πρόσωπο με στόμα που ουρλιάζει, με μάτια που τα βιάζουνε να κλείσουν, με ανάσες που δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε.
Αχ! Είμαστε μαζί σ’ αυτό!
Όμως τα ποιήματα της συλλογής δεν είναι μόνο αυτό. Το ποιητικό έργο «Πέρα από τους Φράχτες» παρουσιάζει και μια άλλη πλευρά, περισσότερο εσωστρεφή και χαμηλόφωνη. Η πλευρά αυτή προσπαθεί μέσα από την ποίηση να αντιμετωπίσει δυο κυρίαρχα ζητήματα: την απώλεια και τον προκαλούμενο από αυτήν πόνο, καθώς και το ζήτημα του χρόνου που άλλοτε εκφράζεται ως υποκείμενο που περνά και αφήνει σημάδια στη ζωή μας, ενώ άλλοτε υποκρύπτεται πίσω από στίχους που μιλούν για την παροδικότητα της ανθρώπινης ζωής και την ανάγκη μας να αντιμετωπίσουμε αυτήν την παροδικότητα μέσω της συντροφικότητας. «Είμαστε μαζί σ’ αυτό; / Αχ! Είμαστε μαζί σ’ αυτό!».
Χέρια
Άλλωστε το μοτίβο των χεριών επανέρχεται συνεχώς στην ποίηση της Γκίστο υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επικοινωνία και σύνδεση με τους ανθρώπους γύρω της, την έντονη επιθυμία της για αλληλεγγύη και βοήθεια του ενός από τον άλλον. Άλλοτε πάλι ο χρόνος παίρνει σχήμα από επαναλαμβανόμενες πράξεις που περιλαμβάνει η καθημερινή μας ρουτίνα, απομακρύνοντας προς στιγμήν τον υπαρξιακό μας ίλιγγο.
Στο σύνολο του παρόντος έργου την ποιήτρια χαρακτηρίζει μια διάθεση φιλοσοφική, στοχαστική. Θα μπορούσε κανείς να πει πως στη συλλογή αυτή διασχίζουμε τις σελίδες. Χρησιμοποιώ το ρήμα αυτό, καθώς ο τρόπος που είναι παραταγμένα τα ποιήματα θυμίζει οροσειρά με κορυφώσεις / κορυφές και πεδιάδες, όπου δίνεται χώρος και χρόνος στον νου για σκέψη, αναπόληση και συνειδητοποίηση μέχρι να ξαναρχίσει η δράση, δηλαδή το σκαρφάλωμά μας στη ζωή, με όλες τις άσχημες πλευρές του κόσμου που μας περιβάλλει.
*Ποιήτρια, ηθοποιός
Πηγή: Efsyn.gr
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.