Συλλαμβάνοντας έκκεντρα την ιστορία (του Χρίστου Κυθρεώτη)

Χριστίνα Καράμπελα, Αυτί [2009-2019], Ιωλκός, σελ. 110

Μετά το ατμοσφαιρικό Καιροί τέσσερεις και το παιγνιώδες, υπαρξιακό αστυνομικό μυθιστόρημα Ο ψίθυρος της Ευδοκίας, η Χριστίνα Καράμπελα επιστρέφει με ένα ιδιαίτερο βιβλίο, το Αυτί. Είναι μια μεταμυθοπλαστική καταγραφή της ταραγμένης δεκαετίας που μόλις πέρασε. Εγκλωβισμένος στο ωτακουστικό πάθος του ο ήρωας και αφηγητής του βιβλίου περιφέρεται στη μνημονιακή πραγματικότητα. Ακούει και συχνά αποδελτιώνει διαλόγους γύρω του, τα λόγια αλλά και ό,τι περιβάλλει τα λόγια, τα «περιρρέοντα», όπως τα χαρακτηρίζει. Σε μια πρώτη φάση, οι συζητήσεις αυτές λειτουργούν ως μυθοπλαστική θρυαλλίδα. Πυροδοτούν τη φαντασία του αφηγητή που «εξερευνά» τις πιθανές ιστορίες των εμπλεκόμενων στις καταγραφές του. Σύντομα, όμως, η βουή της πραγματικότητας υπερισχύει. Στομώνει τις ιστορίες του και μπλοκάρει τη φαντασία του – η οποία, αδύναμη να παραγάγει μυθοπλασίες, μεθίσταται σε άλλο επίπεδο. Ο αφηγητής της Καράμπελα αρχίζει να μην ακούει απλώς όσα λένε οι γύρω του. Φαντάζεται και τις σκέψεις τους, να τις «ακούει», όπως πιστεύει.

Αυτή η «εμπαθητική» ικανότητα που θεωρεί πως κατέχει σηματοδοτεί την απαρχή, ή την εκδήλωση, μιας προσωπικής κρίσης που ο αναγνώστης παρακολουθεί να ξεδιπλώνεται παράλληλα με τη γενικότερη κρίση. Οικονομική, κοινωνική και πολιτική. Το «πάντρεμα» των δύο κρίσεων, το χώνεμα της μιας μέσα στην άλλη, είναι και το πιο ερεθιστικό τεχνικό επίτευγμα του βιβλίου.

Βέρτιγκο

Τα σωματικά συμπτώματα, για παράδειγμα, που παρουσιάζει ο αφηγητής, και τα οποία παιγνιωδώς συνδέονται με το «αυτί» του, όπως οι ίλιγγοι και οι εμβοές, μπορεί από τη μία πλευρά να τον απομονώνουν από τον κοινωνικό περίγυρο. Από την άλλη, όμως, τον «ενσωματώνουν» ιδανικά σε αυτόν: σε μια αποπροσανατολισμένη, στροβιλιζόμενη κοινωνία, που δεν μπορεί να ακούσει ούτε τις σκέψεις της. Βρίσκοντας την ιδανική δίοδο στο αυτί του, η περιρρέουσα κρίση, μολύνει, «αποικίζει» τον ήρωα της Καράμπελα. Μέσα από τη δική του υπαρξιακή περιδίνηση δραματοποιείται πειστικά το συλλογικό βέρτιγκο. Μέσα από τα θραύσματα των διαλόγων και των «σκέψεων» που αδυνατούν να ολοκληρωθούν σε ιστορία αναπαρίσταται, με τρόπο υπόκωφο πλην σπαρακτικό, η αμηχανία και το αδιέξοδο, το ομαδικό τραύλισμα που χαρακτήρισε όλη την προηγούμενη δεκαετία. Με το τρίτο, σταθερό βήμα της, η συγγραφέας μάς δίνει μια λοξή, έκκεντρη και παρ’ όλ’ αυτά ακριβή απεικόνιση της ελληνικής κρίσης.

Πηγή | Copyright: www.oanagnostis.gr | Χρίστος Κυθρεώτης