Ώρες, μια συλλογή της Ελένης Παπανδρέου για την πατρική την μητρική αγάπη
Αντί προλόγου
Λίγες είναι στις μέρες μας οι ποιητικές συλλογές εκείνες που σε αγγίζουν βαθιά και αφήνουν ένα αποτύπωμα στο νου, μα κυρίως στις καρδιές μας. Μια τέτοια συλλογή, είχαμε την ευκαιρία, να αναγνώσουμε, μεταξύ δακρύων και μιας ανείπωτης συγκίνησης, την οποία αποφασίσαμε και με αφορμή την Γιορτή του Πατέρα να μοιραστούμε μαζί σας. Οι «Ώρες» της Ελένης Παπανδρέου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιωλκός είναι ένα ανάγνωσμα προσωπικό, μα και πανθρώπινο, για αυτούς που φεύγουν, μα κυρίως για αυτούς που μένουν. Είναι μια ωδή στην γονεϊκή αγάπη και στην αγέρωχη πατρική φιγούρα που σηκώνει τα βάρη της απώλειας, αλλά κυρίως αυτό της συνέχισης της ζωής εν τη απουσία.
Λίγα λόγια για το περιεχόμενο
Το κουβάρι ξεδιπλώνεται στην συλλογή αυτή μέσα από δυο παράλληλες αφηγήσεις, δύο μονολόγους που ενώνονται σε έναν διάλογο αφηρημένο. Ένας πατέρας, γύρω στα 60, όπως μας μαρτυρά εξαρχής ο παντογνώστης ποιητής, αναμένει μόνος του σε ένα κατάλευκο δωμάτιο νοσοκομείο τον γιο του να βγει από το χειρουργείο. Η αγωνία για την πορεία του παιδιού του, ο φόβος ενός επικείμενου θανάτου φανερός σε κάθε στίχο. Ίσως και σε μια ύστατη προσπάθεια διασκορπιοσμού του φόβου αυτού, εγγενούς της ανθρώπινης θνητής φύσης, ξεκινά μια συνομιλία με την σύζυγό του μέσα σε έξι και πέντε ποιητικές ενότητες αντίστοιχα. Οι αφηγήσεις των δύο γονιών, που μοιάζουν να εκπορεύονται από μια πηγή κοινή, αν και συγκλίνουν ως προς την αναδρομή στο κοινό τους παρελθόν διαφέρουν ως προς το περιεχόμενό τους. Η μητέρα, σαν δεύτερη φωνή στο βάθος του μυαλού του πατέρα, εστιάζει στις εμπειρίες της γέννησης, στην ευλογία της μητρότητας, στην οικογενειακή ζωή. Πάνω στην τελευταία διανθίζεται και η αναπόληση του πατέρα που ακολουθεί, επίσης, μια πορεία προοπτική. Αρχική εικόνα, εκείνη του πρώτου καλοκαιριού του ζευγαριού, αυτού της γνωριμίας του και τελική το 28ο.
Το στοιχείο του χρόνου, που συνιστά εξάλλου και τον τίτλο της συλλογής, αποτυπώνεται σε κάθε στίχο, αλλά και σε λέξεις που ο ποιητής επιλέγει εύστοχα να χρησιμοποιήσει. Οι ίδιες οι μονάδες του χρόνου, τα χρονικά επιρρήματα, οι σύνδεσμοι, όλα μαρτυρούν μια ροή του χρόνου, ίσως και της ίδιας της ζωής. Για τον πατέρα, ο χρόνος εξιδανικευμένος φωλιάζει κατά κύριο λόγο στα καλοκαίρια μέχρι τελικά να συναντήσει τον χειμώνα. Για την μητέρα η πορεία της ζωής γίνεται αισθητή μέσα από αυτή των παιδιών της.
Στο έργο δεσπόζουν τα δίπολα. Θάνατος- ζωή. Σκοτάδι- φως. Πατέρας- μητέρα. Άνδρας- γυναίκα. Καλοκαίρι- χειμώνας. Η ποίηση, καθρεφτίζοντας αν μη τι άλλο την ίδια την πραγματικότητα, υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις αντιθέσεις αυτές, μετατρέποντάς τις σε σύμβολα, τα οποία χρησιμοποιεί για να αναδείξει θέματα όπως η αγάπη των γονιών, η αυτοθυσία, η αυταπάρνησή τους, η ερωτική αγάπη, η μοναξιά, το πένθος και η απώλεια.
Λίγα λόγια για την ποιητική
Αδιαμφισβήτητα, πρόκειται για μια ποιητική σύνθεση βαθιά συγκινησιακή και αισθαντική, ενίοτε όλο το συναίσθημα αποτυπωμένο σπαρακτικά. Ο λυρισμός της, ωστόσο, δεν είναι άκριτος, ώστε να επισκιάζει την ουσία και να καταλήξει υπερβολικός, αλλά μετριάζεται από μια δραματικότητα, σχεδόν θεατρική. Ο τρόπος που είναι γραμμένος ο εσωτερικός αυτός μονόλογος- διάλογος και η μαεστρία με την οποία συνενώνεται ο πεζολογικός τόνος με την ποιητικότητα των εκφράσεων και των συναισθημάτων θα ευνοούσε την απόδοσή του σε θεατρικό έργο.
Το φόντο του αποστειρωμένου νοσοκομείου που παραπέμπει στο λευκό του σαβάνου και εξ ου στον θάνατο είναι το ιδανικό για να ξεδιπλωθούν οι πολύχρωμες θύμησες του ζευγαριού που από το κόκκινο και το γαλάζιο συναντούν το μαύρο. Επιτρέπει, ακόμα, την εναλλαγή ρεαλισμού και ονείρου που είναι έκδηλη στην συλλογή, αν και εν προκειμένω το όνειρο κυριαρχεί της πραγματικότητας. Αυτή κάνει δειλά την εμφάνισή της στην αρχή και στο τέλος της σύνθεσης, ενώ καθ’ όλη την διάρκεια του ιδιότυπου φλας- μπακ βρισκόμαστε μετέωροι σε μια υπερβατική διάσταση.
Η απλή γλώσσα, με την χρήση των σημείων στίξης, με τις διόλου μακρόσυρτες προτάσεις της αφήνει την δραματικότητα και την φαντασία του αναγνώστη να καλπάσει. Δεν του επιβάλλει τίποτα. Δεν τον αναγκάζει σε τίποτα. Τον αφήνει, αντίθετα, ελεύθερο να συναισθανθεί, να δακρύσει, να συγκινηθεί, να νοσταλγήσει, να ταξιδέψει, να αντιληφθεί την περατότητα της ύπαρξής του. Σε αυτό το κομμάτι εντοπίζει κανείς την μαγεία και την δύναμη του ποιητικού λόγου γενικότερα και ειδικότερα της Ελένης Παπανδρέου.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Το εξώφυλλο της συλλογής που αποδίδει με τον πιο όμορφο τρόπο το δίπολο άνδρας- γυναίκα και πατέρας- μητέρα που αναλύσαμε παραπάνω, όπως βέβαια και το σύνολο της καλλιτεχνικής επιμέλειας του Δημήτρη Κουρκούτη είναι ένα έργο τέχνης. Σε κάθε περίπτωση, η επιμέλεια της έκδοσης του Κωνσταντίνου Ι. Κορίδη είναι άψογη, όπως άλλωστε μας έχουν συνηθίσει οι εκδόσεις Ιωλκός. Με την μοναδική τους γραμματοσειρά, την αξιόλογη σελιδοποίηση της Ζωής Ιωακειμίδου, το επιλεγέν χαρτί κάνουν το βιβλίο ακόμα πιο θελκτικό για τον αναγνώστη. Για εμάς, ακόμα και αυτές οι λεπτομέρειες, κατ’ άλλους έχουν εξαιρετική σημασία.
Αντί επιλόγου
Αξίζει να αναφέρουμε, καταλήγοντας, πως οι «Ώρες» ως δεύτερη συλλογή της Ελένης Παπανδρέου μας ωθεί να διαβάσουμε και το ντεμπούτο της. Ένα βιβλίο που συνταιριάζει με ποιητικό λόγο απλό δε ρευστό μεν δυο οπτικές, την θλίψη με την ελπίδα και την νοσταλγία του παρελθόντος με την δροσιά του μέλλοντος είναι ευχής έργον και ευχής απόκτημα για όποιον αγαπά τη θεματολογία αυτή.
Πηγή | Copywright: Στο Δρόμο της Ποίησης
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.