Οι ποιήτριες Καλλιόπη Αλεξιάδου [Τέχνη προς αποφυγή] και Βίκυ Κατσαρού [Τα κεράσια της Εύας] μιλούν με τον Διονύση Μαρίνο για τον ρόλο που παίζουν η γυναικεία εμπειρία και το ζήτημα του φύλου στην ποίησή τους.
Eννέα ποιήτριες ανανεώνουν την ελληνική ποίηση – τι έχουν να πουν, γιατί να τις διαβάσουμε
Είναι νέες, βραβευμένες (αρκετές από αυτές) και φέρνουν έναν αέρα ανανέωσης στην ελληνική ποίηση. Εννέα ποιήτριες που έχουν αφήσει πολύ καλές εντυπώσεις με τα πρώτα βιβλία τους μας μιλούν, μεταξύ άλλων, για τη γυναικεία εμπειρία και το ζήτημα του φύλου στην ποίησή τους, ανατρέποντας στερεότυπα και κοινούς τόπους.
Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος
[…]
ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΑΛΕΞΙΑΔΟΥ
Η Καλλιόπη Αλεξιάδου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1987. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πατρών και έχει ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο με αντικείμενο τη Δημιουργική Γραφή. Η Τέχνη προς αποφυγή (εκδ. Ιωλκός) είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.
Υπάρχει η αίσθηση ότι η πιο προωθημένη ποίηση των ημερών μας γράφεται από νέες γυναίκες. Συμφωνείτε;
Πράγματι, συγκριτικά με παλιότερες δεκαετίες, τόσο στην ποίηση όσο και στην πεζογραφία οι νέες γυναίκες φαίνεται να προωθούνται, να πρωτοστατούν και να εμπλουτίζουν το αναγνωστικό βίωμα. Δεν πρόκειται για κάποια αρένα, φυσικά, αντιθέτως είναι σαν να καλύπτεται μια απόσταση χρόνων, κατά τη γνώμη μου, με αισιοδοξία, δίψα, φως και θετικότητα. Βεβαίως, μην ξεχνάμε ότι οι γυναίκες ανέκαθεν έγραφαν, απλώς τώρα συμβαίνει να δίνεται ο χώρος και το πλαίσιο άνθισης και αποδοχής.
Πώς εντάσσεται η προβληματική του φύλου στην ποίησή σας;
Συμβαίνει τα ζητήματα φύλου και σεξουαλικότητας να αποτελούν κυρίαρχο άξονα περιεχομένου και ύφους στη σύγχρονη ποίηση. Μια ανάγκη που άρχισε να δημιουργείται και να επηρεάζεται από τη γραφή των Σύλβια Πλαθ, Αν Σέξτον, Έμιλυ Ντίκινσον, θέτοντας τη γυναικεία εμπειρία της ύπαρξης στο κέντρο των πραγμάτων. Δικαίως.
Ως προς τις προσωπικές επιλογές τώρα, θα έλεγα πως η ποίησή μου φροντίζει ν’ απλώνει το χέρι στον Άνθρωπο και την εμπειρία που φέρει η ύπαρξη αυτή καθαυτή. Αισθάνομαι ότι το διακύβευμα της δικής μου γραφής έχει να κάνει με την καταβύθιση στο βαθύτερο είναι, προκειμένου ν’ αναδεικνύονται τα όσα ενώνουν, παρά τα όσα διαχωρίζουν. Αυτή η επιλογή δεν υποδηλώνει αποστροφή του βλέμματος από το σύγχρονο κοινωνικό αίτημα, απλώς μια προσπάθεια, ώστε, προτάσσοντας τον Άνθρωπο, το ποίημα τελικά να κάνει τη δουλειά του ανεξαιρέτως.
Αισθάνεστε μέλη μιας -οιονεί- κοινότητας νέων ποιητριών; Υπάρχουν κοινοί προβληματισμοί και αναφορές;
Ένα από τα δώρα που έφερε μαζί της η έκδοση της πρώτης μου ποιητικής συλλογής ήταν και το προσωπικό άνοιγμα. Το βιβλίο, λοιπόν, η ύλη, ξεκλείδωσε την όποια φοβία ή συστολή και ξεπήδησε η ανάγκη για έναν γόνιμο διάλογο, για ένα μοίρασμα με νέες ποιήτριες και όχι μόνο.
Είναι ιδιαίτερα εποικοδομητική επιλογή η επικοινωνία με ανθρώπους που καταπιάνονται με κοινούς τρόπους έκφρασης, εν προκειμένω τη συγγραφή ποίησης, καθώς, μεταξύ άλλων, διεγείρουν σκέψεις και ιδέες, οι οποίες δρουν καταλυτικά στη συνέχιση της ποιητικής δημιουργίας.
Η ανάγκη αναβίωσης των καλλιτεχνικών στεκιών και συνάξεων προηγούμενων δεκαετιών, από τις οποίες προκύπτουν συλλογικά προβληματισμοί και τάσεις, είναι κάτι που οι νέες ποιήτριες και ποιητές θεωρώ πως αισθάνονται και παρατηρώ αισιόδοξη κινητοποίηση ως προς αυτό.
[…]
ΒΙΚΥ ΚΑΤΣΑΡΟΥ
Η Βίκυ Κατσαρού γεννήθηκε το 1987 και ζει στην Αθήνα. Είναι απόφοιτη του τμήματος Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, στη Θεατρολογία και στο Η’ Εργαστήρι Επιμελητών του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ). Εδώ και αρκετά χρόνια εργάζεται ως μεταφράστρια και επιμελήτρια εκδόσεων. Έχει γράψει τρεις ποιητικές συλλογές, Τα κεράσια της Εύας (Εκδ. Ιωλκός), Παπούσα (Εκδ. Ενύπνιο) και Χαρακίδες (εκδ. Ενύπνιο).
Υπάρχει η αίσθηση ότι η πιο προωθημένη ποίηση των ημερών μας γράφεται από νέες γυναίκες. Συμφωνείτε;
Η δική μου αίσθηση διαβάζοντας σύγχρονες με εμένα ποιήτριες είναι ότι κουβαλάμε το ίδιο τραύμα, την ανάγκη της επανάστασης και του επαναπροσδιορισμού της ταυτότητάς μας, όχι εκείνης που μας επιβλήθηκε, αλλά εκείνης που δικαιωματικά μας ανήκει, κι όχημα για αυτό πολλές φορές γίνεται το κοινό βίωμα και το γυναικείο σώμα. Βέβαια, αντίστοιχα καλή ποίηση γράφεται κι από άντρες, αλλά εφορμούμε από διαφορετικές εμπειρίες.
Χρησιμοποιώ τον έρωτα και το τραύμα, την αποκαθήλωση, γιατί μόνο όταν σχετιζόμαστε ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις δυσκολίες του εαυτού μας, μόνο όταν συνδεόμαστε συναισθηματικά μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας.
Πώς εντάσσεται η προβληματική του φύλου στην ποίησή σας;
Ερωτικά. Με απασχολεί πώς η γυναίκα αντιλαμβάνεται το σώμα της, πώς διαχρονικά αντικειμενικοποιείται, αναλώνεται και καταναλώνεται. Την τέμνω στα όργανά της, τη σκορπίζω τραυματισμένη και την ανασταίνω παντοδύναμη. Σημείο αναφοράς ο έρωτας και η σύνδεση. Σε όλα μου τα βιβλία με έχει απασχολήσει το τραύμα και η σχέση της γυναίκας με το άλλο φύλο. Ζούμε σε μια εποχή όπου συμβαίνουν ραγδαίες, φοβερές αλλαγές στον τρόπο που οι άνθρωποι συνδεόμαστε. Όλα είναι μισά: ημι-δέσμευση, ημι-ισότητα, ημι-έρωτας, ημι-μαζί, όλα είναι και δεν είναι, κουβαλώντας παράλληλα τα βάρη των προηγούμενων γενιών. Όλα και όλοι είμαστε αναλώσιμοι. Παράλληλα ακούμε για γυναικοκτονίες, βία παντός είδους, ανθρώπους να μιλάνε για μοναξιά αλλά να φοβούνται το μαζί και να δουν τον άλλον με τα αληθινά του χρώματα, κι όλα αυτά είναι ζητήματα που με απασχολούν από την αρχή της συγγραφικής μου πορείας. Και χρησιμοποιώ τον έρωτα και το τραύμα, την αποκαθήλωση, γιατί μόνο όταν σχετιζόμαστε ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις δυσκολίες του εαυτού μας, μόνο όταν συνδεόμαστε συναισθηματικά μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας στην πληρότητά του. Κι αυτή είναι μια πολιτική τοποθέτηση, το πώς στέκεσαι απέναντι στον έρωτα και στην αγάπη. Έπειτα εισέρχεται το τραύμα, το τραύμα όμως, μέσα από την αποκάλυψή του, μας εξελίσσει και εξανθρωπίζει. Και κάπως έτσι δομώ τη Γυναίκα στην ποιητική μου: Να ανατρέπει με τα τραύματά της την καθεστηκυία σχέση με τον άντρα, να την αναδιαμορφώνει, και να υπάρχουν ειρηνικά και ουσιαστικά μαζί.
Αισθάνεστε μέλη μιας -οιονεί- κοινότητας νέων ποιητριών; Υπάρχουν κοινοί προβληματισμοί και αναφορές;
Την πιο καλή μου φίλη τη γνώρισα σε παρουσίαση βιβλίου μου. Είναι κι εκείνη ποιήτρια, και μάλιστα αρκετά ταλαντούχα. Συμμετέχουμε σε παρουσιάσεις, μιλάμε σε παρουσιάσεις, ακούμε, παρακολουθούμε, γνωρίζουμε άλλες ποιήτριες της γενιάς μας, με τις οποίες έχει τύχει να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι και να μοιραστούμε όντως κοινούς προβληματισμούς, να δημιουργηθούν ισχυροί δεσμοί ανάμεσά μας και να είμαστε εκεί η μία για την άλλη με αγάπη, αξιοπρέπεια, προσφορά. Για κοινές αναφορές δεν θα το έλεγα, η καθεμία έχει τα δικά της αγαπημένα αναγνώσματα, αλλά έχω παρατηρήσει κοινά σημεία στον τρόπο που ωριμάσαμε μέσα στην κοινωνία, στο ότι αντιμετωπίσαμε αρκετές ίδιες δυσκολίες και εμπόδια και μας απασχόλησαν παρόμοια ζητήματα, όπως κι η συγκρότηση της γυναικείας μας ταυτότητας κι ο τρόπος που στεκόμαστε και υπάρχουμε. Θεματικά, με κάποιες είμαστε κοντά με κάποιες όχι, αλλά οι προβληματισμοί είναι κοινοί: Πώς στέκεται η γυναίκα στο σήμερα, πώς κατοχυρώνει την ύπαρξή της και πώς αυτοπροσδιορίζεται.
[…]
Πηγή: Bookpress
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.