Οι εκδόσεις Ιωλκός συμμετείχαν στο The London Book Fair 2024, που πραγματοποιήθηκε στο International Μarkets Theatre – Olympia London (12-14 Μαρτίου 2024), στο Ελληνικό Περίπτερο του Υπουργείου Πολιτισμού του Greece – International Book Fairs.
[φωτογραφία: Βάνια Σύρμου (Facebook)]
Λίγα λόγια για τα βιβλία:
Σε τόνο σαρκαστικό, ειλικρινή και καυστικό το υλικό αντλεί και επηρεάζεται από την καθημερινότητα του ανθρώπου της πόλης. Τον αποσπασματικό τρόπο ύπαρξης, την ανάγκη για ουσιαστική σύνδεση με τους άλλους και παράλληλα τον εθισμό στη μοναχικότητα. Μια ανισορροπία που συχνά δεν αφήνει περιθώρια ζύμωσης με τον εαυτό και την αλήθεια του. Στον ψυχισμό του σήμερα, η ποίηση διατηρεί τα δικά της σχέδια. Άλλοτε γεμάτη συμπόνια και ρομαντισμό συνδράμει στο ανθρώπινο παίδεμα και άλλοτε συναισθηματικά απόμακρη στέκεται αυστηρά ή και επικριτικά για να χαρακτηριστεί τελικά Τέχνη προς αποφυγή του καιρού μας.
Αν η πρώτη ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Γεωργίου, Σε πρώτο πληθυντικό, προσδιόρισε τον χώρο της ποιητικής του μυθολογίας θεμελιώνοντας τα αισθητικά και ιδεολογικά της ερείσματα, αυτή η ποιητική συλλογή, παρά την διακριτή της αυτοτέλεια, αποτελεί ουσιαστικά την εξελικτική συνέχεια και την φυσική ολοκλήρωση της προηγούμενης, αποκαλύπτοντας ενδελεχώς ότι υποστατικός πυρήνας της ανυπόκριτης αγαπητικής και συντροφικής σχέσης παραμένει το Εσύ και αναδεικνύοντας καταφανώς την πράξη της θυσιαστικής προσφοράς και το αίσθημα της ανυποχώρητης δοτικότητας ως περιούσιον, απολυτρωτικόν της ψυχής ευγενές ίνδαλμα, που εξωθεί την επαναστατημένη συνείδηση όχι μόνο στην απελευθέρωσή της από τα σκληρά κελύφη του απομονωτισμού, αλλά και στην ανατασική ενεργητική της πορεία στον δρόμο της συλλογικής προσπάθειας της συνδιαμόρφωσης ενός οικουμενικού πολιτισμού στην βάση των ανθρωπιστικών αξιών.
Με μια ποιητική σύνθεση, ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης αναστοχάζεται ρυθμικά τις έννοιες και τις πρακτικές της Φιλίας, της Επανάστασης, του Έρωτα, της Μνήμης, και της Υπέρβασης του Θανάτου. Μεταξύ ανατρεπτικών μανιφέστων και τηλεγραφικών οδηγιών, η Ωδή Κυψέλης αποτελεί μια διαλεκτική τσέπης, με αιχμή την αναζήτηση ενός ποιητικού τρόπου ζωής. Τα ποιήματα συνοδεύουν πρωτότυπα έργα, ειδικά για το βιβλίο αυτό, καμωμένα από τον ζωγράφο Κώστα Τσώλη.
Της ύπαρξης και της απουσίας, της μοναχικότητας και των σχέσεων, της διαχρονικής αγάπης και της απώλειας, του πόνου και του δέους προς τη ζωή. Μιας εποχής ή μήπως και άλλων; Αυτοαναφορική ποίηση που καλεί στη μετάληψη διαχρονικών επιγνώσεων και αισθήσεων προς μία τάση συμφιλίωσης με τη συνθήκη της ανθρώπινης διαβίωσης. Οι αναγνώστες θα βρουν τον εαυτό τους σε κάποιο στίχο, θα πιάσουν το χέρι που απλώνεται.
Σε ένα Πηγαίο πέλαγος, σχηματισμένο από σταγόνες που κυλούν από μέσα μας, συναντιούνται όσα νιώσαμε, αλλά δεν τα εκφράσαμε· όσα ονειρευτήκαμε, αλλά δεν τα ζήσαμε στο φως καμιάς ημέρας. Ο Ιωάννης Αλέξανδρος Άντερσεν μοιράζεται τη δική του θάλασσα με τον αναγνώστη, του οποίου η ταύτιση ελπίζει να γίνει πανί για το καΐκι που χτίζει ο νους, περιπλανώμενος στις αναμνήσεις ανεκπλήρωτων ερωτικών εγχειρημάτων. Η παλίρροια του μονόπλευρου ερωτικού συναισθήματος αποδίδεται σε στίχους φορτισμένους με ρομαντισμό και προσδοκία για το γνήσιο έρωτα.
Η συλλογή αποτελεί ένα ψηφιδωτό βιωματικών εμπειριών, στο οποίο αναμειγνύονται εικόνες και συναισθήματα που γλίστρησαν από τις εποχές του χρόνου· σύγχρονες καταστάσεις, όπως η πανδημία και ο ψηφιακός μας εαυτός, καθώς κι ερωτήματα και ανησυχίες για την ύπαρξη και τον κόσμο. Ένα πολύχρωμο μωσαϊκό ιδεών που παραμένει ανολοκλήρωτο, αλλά με τη δύναμη της ανανέωσης του μέσα από την καθημερινή μας πορεία, φιλοδοξεί ν’ αποτελέσει εφαλτήριο και για την προσωπική συλλογή εμπειριών και συναισθημάτων κάθε αναγνώστη.
Στη νέα της ποιητική συλλογή, από τις εκδόσεις Ιωλκός, η Χρύσα Τσαρούχη, δανείζεται τον τίτλο Η αρχή της αβεβαιότητας από την κβαντομηχανική. Όπως διαπιστώνεται στον φυσικό κόσμο η θεμελιώδης αδυναμία του ταυτόχρονου εντοπισμού, της θέσης και ορμής ενός σωματιδίου, έτσι και στον κόσμο μας, διαπιστώνουμε πως παραμένουμε διαρκώς αμήχανοι κι αβέβαιοι… να μας διασχίζουν, να μας διατρέχουν… και ένα και δυο και τρία Ίσως… και όσα Ίσως… ανυπεράσπιστοι μπροστά στις λέξεις, στο χρόνο, στη μνήμη, στον έρωτα, που θεμελιωδώς αντιστέκονται, παρά την επιμονή μας, στον ακριβή τους εντοπισμό…
Την εποχή που το Βυζάντιο ξεθωριάζει, έναν αιώνα πριν αλλάξει χέρια και πνοή, σε καιρό φονικής πανδημίας, ο μουσουλμάνος Ισμαήλ, με τη σιγουριά πως θα είναι σύντομα νεκρός, ματαιοπονεί και διηγείται μία ιστορία για το ανθρώπινο κυνήγι, τα πάθη, τη θέση μας σε μια άναρχη κοινωνία, τις κατακτήσεις των γυναικείων μυαλών και την προσωπική λύτρωση. Περνά μέσα από τον ιστορικά ημιφωτισμένο και παραγκωνισμένο κόσμο του 14ου αιώνα, στην καθολική κι επαναλαμβανόμενη Iστορία του ανθρώπου. Μεσήλικας και πολιορκημένος πια από τους εχθρούς του, προδομένος από τις επιλογές του, δεν του μένει παρά μία απέλπιδα προσπάθεια: Να αφήσει τον αναγνώστη να αποφασίσει για την τύχη του, μέσα από δύο επιστολές. Η μία για να σωθεί. Η δεύτερη για να πει την αλήθεια. Οι αναγνώστες θα διαβάσουν και τις δύο;
Οι ζωές της Μυρτώς και του Ανδρέα διασταυρώνονται τυχαία, καθώς βιώνουν με διαφορετικό τρόπο την απώλεια που προκάλεσε το ίδιο δυστύχημα. Η επικοινωνία τους ακροβατεί ανάμεσα στον πραγματικό και τον ψηφιακό κόσμο και η σχέση τους εξελίσσεται μέσα από συνομιλίες στα κοινωνικά δίκτυα, σύντομες συναντήσεις και ερωτικές επαφές. Το βιβλίο, με ψυχρή γραφή, μιλάει για την αποσύνδεση της μνήμης, του πόνου, της επιθυμίας αλλά και την αδυναμία σύνδεσης του ψηφιακού κόσμου με την πραγματική ζωή.
Κομβικές στιγμές της ζωής των ηρώων φωτίζονται, όταν εκείνοι έρχονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους και τα προσωπικά τους αδιέξοδα. Στιγμές συντριβής και διλημμάτων αλλά κι εσωτερικής κατάφασης και αποκαλυπτικής διαύγειας. Ο έρωτας, η αγάπη, οι ενοχές, η απώλεια, η μοναξιά, τα γηρατειά, ο θάνατος, η προδοσία· συνθέτουν το καλειδοσκοπικό σύμπαν στο οποίο ζουν και δοκιμάζονται τα πρόσωπα των ιστοριών αυτών. Η καθημερινότητά τους προβάλλεται συχνά αντεστραμμένη, με αναπαραστατική όμως ακρίβεια, πλούσια χρώματα και την ανάλογη προοπτική, όπως θα την έβλεπε κανείς μέσ’ από το φακό μιας camera obscura, επιτρέποντας στον αναγνώστη ν’ ανασυνθέσει στον καμβά της ζωής τη θαυμαστή πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και στη συνέχεια να προσπαθήσει να την κατανοήσει.
Κουκούλι– περίβλημα και χώρος προστασίας, όπου αναπτύσσεται η κάμπια ενός εντόμου και μετατρέπεται σε χρυσαλλίδα, για να εκκολαφθεί στο τέλος ως ένα πλήρως αναπτυγμένο ενήλικο έντομο, το ακμαίο. Όπως η πεταλούδα, που από ένα άχαρο πλάσμα καταλήγει στην εντυπωσιακή χορεύτρια των αιθέρων. Εκτός και αν, προβλήματα διαφόρων ειδών αναστείλουν την ανάπτυξή της.
Κόκκινο κουκούλι ή οικογενειακό καμίνι – το δυστοπικό περιβάλλον μιας δυσλειτουργικής οικογένειας, που αντί να προστατεύει, να θρέφει, να βοηθά στην υγιή ανάπτυξη των μελών της, εγκλωβίζει σε ρόλους που εμποδίζουν την ωριμότητα, τραυματίζει —καμιά φορά ανεπανόρθωτα—, οδηγεί σ’ εθισμούς.
Κόκκινο κουκούλι και η παθολογική νοσταλγία, όταν οι μνήμες φυλακίζουν σε μια χαμένη νιότη, έναν έρωτα ή ένα γάμο τελειωμένο και το άτομο προσκολλάται στο παρελθόν χάνοντας το παρόν.
Ο ξενιτεμένος Αλέξης αναπολεί τον πλατωνικό έρωτα της νιότης στην Ελλάδα της καταπιεσμένης σεξουαλικότητας. Η Φωτεινή, θύμα ενδοοικογενειακής βίας, αφηγείται στον ψυχοθεραπευτή της τα όνειρα φυγής. Ο Θανάσης συνδέεται με τη νεκρή γυναίκα του μέσω μίας πρόσφατης φιλίας. Η Μαρία αδημονεί να φτάσει η μέρα που θα τους παρατήσει όλους. Η Χαρά αναλύει τη δύναμη της μνήμης στη σύγχρονη τέχνη. Ο Διαμαντής καταγράφει στο ημερολόγιό του τον ανομολόγητο έρωτά του για μία άγνωστη. Η Ζηνοβία κληροδοτεί την περιουσία της στη νοσοκόμα της. Επτά σύγχρονοι ήρωες κι ένα γκραφίτι συνθέτουν την «ανεμοθύελλα» ενός αστικού δρόμου. Το μυθιστόρημα Οδός Αέρηδων θρυμματίζεται σε συγκοινωνούσες πνοές καθημερινών ανθρώπων, σε ψηφίδες πλάνης που μετεωρίζονται στο κενό μεταξύ ατομικής και συλλογικής μνήμης.
Μία ξεχωριστή περιήγηση στις αυλές και τους κήπους αρχαιολογικών μουσείων της χώρας, όπου ακόμη και οι τακτικοί επισκέπτες τους συνήθως περνούν το λιγότερο χρόνο. Ο φωτογραφικός φακός αναζητά την οπτική ποίηση στα σπαράγματα που ανασαίνουν εκεί ενώ η γαλήνη των χώρων μάς αφήνει ν’ αφουγκραστούμε απόηχους της ιστορικότητας κάθε τόπου, που έρχονται από μακριά για να συνομιλήσουν με τις εικόνες.
Οι τόποι που συναντήσαμε είναι μικρές επιστροφές σ’ έναν ακριβό όσο και αλλοτινό εαυτό. Ταξιδεύουμε συχνά εκεί, μέσ’ από φωτογραφίες και αναμνήσεις, αναζητώντας την επίγευση μιας προσωπικής αλήθειας. Στα τοπία κοιμούνται οι εικόνες που ονειρευτήκαμε και τα πρόσωπα κουβαλούν τους ψιθύρους μας. Όλα μαζί γίνονται μια περίεργη σημειολογία από ένα άνοιγμα μυστικό σ’ έναν απόκρυφο, δικό μας κόσμο. Πάντα συναντάμε αυτό που είμαστε. Από το ταξίδι μου στη Συρία κρατώ την υπόσχεση πως κάποτε θα επιστρέψω εκεί. Οι φωτογραφίες είναι μια χειροπιαστή επιβεβαίωση της ύπαρξης, μια ιδιότυπη συλλογή στιγμών, όπου η κάθε στιγμή κουβαλάει μέσα της ένα τέλος οριστικό. Επιλέγω το τέλος ως αφετηρία και δραπετεύω στα παραμύθια, για να θυμηθώ πάλι, πως ο δρόμος των πολλών είναι ο δρόμος του ενός. Κάθε ιστορία είναι δική μου και δική σας. Είμαστε μια ανάσα, ένα φλεγόμενο αντίκρισμα της ματαιότητας και λίγο πριν χαθούμε, καλούμαστε —όντας θνητοί και γυμνοί— να στρέψουμε το βλέμμα στη σιωπηλή ομορφιά της ύπαρξης. Το βιβλίο έχει μορφή λευκώματος και περιλαμβάνει ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τη Συρία πριν τον πόλεμο μαζί με έξι αλληγορικές ιστορίες, εμπνευσμένες από τις αντίστοιχες φωτογραφίες.
Ποια είναι η πρωτογενής αιτία που γεννά την αχαλιναγώγητη και άμετρη συμπεριφορά του σύγχρονου ατόμου; Πώς αναπαράγεται η κοινωνική συμπεριφορά του εαυτούλη και ποια βασικά μέσα χρησιμοποιούνται γι’ αυτό το σκοπό; Πώς γεννήθηκε και ευδοκίμησε ο πυρήνας των ιδεών της θεωρίας του ατομικού οφέλους; Πώς είναι δυνατόν να επιτευχθεί η διέξοδος από τα σύγχρονα δεσμά της ανθρώπινης φύσης; Ποιες θα είναι οι ατομικές ευθύνες και ποιες οι συλλογικές ευθύνες σε μια κοινωνία μεσότητας, και πού αυτές οδηγούν; Υπάρχει ένας αιώνιος και σταθερός ηθικός δρόμος αρχών και αξιών που κατευθύνει τη συμπεριφορά της ανθρώπινης φύσης προς την απελευθέρωση από τα δεσμά της ή μήπως η πορεία αυτού του δρόμου προσδιορίζεται από τις εκάστοτε ιστορικές συνθήκες; Κατά τον αρχαίο Δημόκριτο «σκοπός της ζωής είναι η ευεστώ (ευθυμία), όχι όμως η ταυτιζόμενη με την ηδονή, αλλά εκείνη κατά την οποία η ψυχή διάγει με γαλήνη και σταθερότητα που δεν ταράσσεται από κανένα φόβο, δεισιδαιμονία ή άλλο πάθος». Ποιοι είναι, λοιπόν, οι δρόμοι που οδηγούν σε αυτήν;
Σε πτώση δοτική | Κωνσταντίνος Γεωργίου
Camera obscura | Βάνια Σύρμου
Κόκκινο κουκούλι | Βάσω Σπηλιοπούλου
Προαύλια | Σπύρος Λάμπρου
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.