Σε ανακηρύσσω νικήτρια | Νίκος Παπάνας

Ο Νίκος Παπάνας δίνει συνέντευξη στον συγγραφέα Κωνσταντίνο ΜανίκαΤο τρίτο λάθος»), με θέμα τη δεύτερη ποιητική του συλλογή, «Σε ανακηρύσσω νικήτρια» (εκδόσεις Ιωλκός, 2021).

Συνέντευξη: 10+1 Ερωτήσεις στον Νίκο Παπάνα
1. Νέα ποιητική συλλογή με τίτλο «Σε ανακηρύσσω νικήτρια» (Εκδόσεις Ιωλκός, 2021). Τι πραγματεύεται;

Η νέα συλλογή έχει ως αποκλειστικό θέμα τον έρωτα, ο οποίος έρχεται απρόσμενα, ανακηρύσσεται νικηφόρος, αλλά δεν καταφέρνει την επιθυμητή ολοκλήρωση. Τελικά, αυτό που μένει είναι λόγια ανείπωτα και κρυστάλλινες μοναξιές.

2. Τι θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης μέσα από το βιβλίο σας;

Θα ήθελα ο αναγνώστης να νιώσει την ένταση των συναισθημάτων, να γευθεί την ενότητα της ατμόσφαιρας, να απολαύσει τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα και την κινηματογραφική ροή των εικόνων. Ιδανικά, θα ήταν ωραίο να εκτιμήσει και τη διακειμενικότητα της συλλογής.

3. Πόσο απέχει η νίκη από την ήττα στον έρωτα;

Συνήθως νομίζουμε ότι απέχουν πολύ. Σε μερικές περιπτώσεις, όμως, ενδέχεται ν’ απέχουν λιγότερο: η ήττα ν’ αποτελεί νίκη σε ένα διαφορετικό επίπεδο ή το αντίστροφο. Μερικές φορές κάποιος μπορεί να νικήσει μέσω της ήττας ή να ηττηθεί μέσω της νίκης.

4. Η συλλογή σας περιέχει και χαϊκού ποιήματα. Πόσο διαφορετικά εκφράζεστε μέσα από αυτό το είδος σύντομης ποίησης;

Τα χαϊκού αποτελούν ξεχωριστό είδος ποίησης. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή στην Ελλάδα. Η δυσκολία τους έγκειται στην πολύ περιορισμένη έκτασή τους (τρίστιχα) και στο συγκεκριμένο αριθμό συλλαβών ανά στίχο.

Παραδοσιακά, διακρίνονται για την υποβλητικότητά τους και για την ιμπρεσιονιστική τους παλέτα. Επίσης, διακρίνονται για την αυτοτέλειά τους. Θεωρώ πολύ σημαντικό ότι οι στίχοι στα Ελληνικά πρέπει να έχουν σαφή ρυθμό (συνήθως χαρακτηριστικά ιαμβικό) και η στιχουργική να αποπνέει φυσικότητα (συνήθως χωρίς διασκελισμό). Στη συλλογή μου, τα χαϊκού έχουν αυτά τα μετρικά και στιχουργικά γνωρίσματα.

Ωστόσο, συνδυάζουν την αυτοτέλεια με την αλληλοσύνδεσή τους: πράγματι αφηγούνται ως σύνολο μιαν ιστορία, γι’ αυτό και η ενότητά τους τιτλοφορείται «Μια ιστορία σε θραύσματα». Για τον ίδιο λόγο, είναι αριθμημένα. Επίσης, διαθέτουν δραματική ένταση, περιγράφοντας διλήμματα και συγκρούσεις. Χαρακτηριστικά, ένα χαϊκού μου δηλώνει ότι δεν αρκούν οι εικόνες, αλλά χρειάζεται και «καρδιοχτύπι».

5. Διαβάζουμε αρκετή ποίηση, για μια χώρα με δυο Νόμπελ ποίησης;

Κανείς δεν μπορεί να το απαντήσει αυτό με σιγουριά. Πάντως, νομίζω ότι η απάντηση είναι καταφατική. Επίσης, ανήκουμε στις πρώτες χώρες στον αριθμό των ανθρώπων που γράφουν και εκδίδουν ποίηση.

6. Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στη συγγραφή ενός βιβλίου;

Η έμπνευση χρειάζεται, αλλά η υπομονή και η σκληρή δουλειά είναι καθοριστικής σημασίας. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα μακροσκελή μυθιστορήματα αλλά και για τα ποιήματα, ακόμη και για τα ολιγόστιχα.

7. Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο στην ψηφιακή εποχή μας;

Εξακολουθεί να έχει ρόλο ως χρηστικό αντικείμενο. Επιπλέον, όμως, έχει σημαντικό ρόλο ως αντικείμενο δώρου, αλλά και ως συντροφιά, ως καταφύγιο.

8. Ένας μήνας «καραντίνα». Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Άραγε φτάνουν πέντε; Λοιπόν, «Τα άνθη του κακού» του Μπωντλαίρ, τα σονέτα του Μαλλαρμέ, τα σονέτα του Σαίξπηρ, τα άπαντα του Γέητς και τα άπαντα του Ελύτη.

9. Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;

Αυτό είναι μια ωραία ιδέα. Θα διάλεγα Σαίξπηρ, Μπωντλαίρ, Μαλλαρμέ, Κητς, Γέητς, Χαίλντερλιν, Νοβάλις, Λάσκερ-Σύλερ, Σολωμό, Ελύτη και Βρεττάκο.

10. Πιστεύετε στη μοίρα ή στη τύχη;

Σίγουρα δεν μπορούμε όλα να τα ορίσουμε ή να τα προβλέψουμε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η τύχη συμβάλλει στην πορεία των γεγονότων. Όμως, αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη να προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο που μπορούμε σε κάθε τομέα της ζωής στον οποίο δραστηριοποιούμαστε. Για παράδειγμα, προηγουμένως συζητήσαμε για την ανάγκη σκληρής δουλειάς και στη λογοτεχνία.

11. Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στη ζωή μας;

Χρειαζόμαστε και τα δύο. Κάποιοι χρειάζονται περισσότερο τον πρώτο, κάποιοι περισσότερο τον δεύτερο. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τη σημασία του ρεαλισμού, όπως εκφράζεται με την οργάνωση, τον ορθολογισμό και τα επιτεύγματα της επιστήμης. Ωστόσο, εξίσου απαραίτητη είναι και η ρομαντική διάθεση για την ολοκλήρωση και για τη λύτρωσή μας.

 

* Ο Νίκος Παπάνας έχει δημοσιεύσει ποιήματα, μεταφράσεις ποιημάτων και δοκίμια για την ποίηση σε έγκυρα περιοδικά. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές «Πρώτη δημοτικού και άλλα» (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019) και «Σε ανακηρύσσω νικήτρια» (Εκδόσεις Ιωλκός, 2021).

Πηγή: Culturepoint.gr

 

***

Σε ανακηρύσσω νικήτρια

Αποκλειστικό θέμα της συλλογής ο έρωτας: έρχεται απρόσμενα και ανακηρύσσεται νικηφόρος. Ωστόσο, δεν καταφέρνει την επιθυμητή ολοκλήρωση – χάσκει λειψός. Απομένουν τ’ ανείπωτα λόγια, οι κρυστάλλινες μοναξιές, η αφροσύνη δυο ψυχών.

***

Για τον συγγραφέα

Ο Νίκος Παπάνας εμφανίστηκε στα γράμματα το 1988. Έχει δημοσιεύσει ποιήματα, μεταφράσεις ποιημάτων και δοκίμια για την ποίηση στα περιοδικά «Νέα Πορεία», «Ευθύνη», «Νέα Εστία», «Εντευκτήριο», «Ο Παρατηρητής», «Πλανόδιον» κ.ά. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης κι έχει υπηρετήσει στο διοικητικό συμβούλιο αυτής. Το 2004 έλαβε τιμητική διάκριση από το «Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας».

Κλείσιμο
Κλείσιμο
Καλάθι (0)

Κανένα προϊόν στο καλάθι σας. Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.