Ο Μιχάλης Κούτρας στο «Εργαστήρι του συγγραφέα» του αγαπημένου μας Fractal, για το βιβλίο «Συνομιλία» (εκδόσεις Ιωλκός, 2023).
✩ O Μιχάλης Κούτρας στο Εργαστήρι του συγγραφέα
Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο ποίησης. Είναι μια μυστική συνομιλία ανάμεσα στην ποιήτρια Emily Dickinson και τη ζωγράφο Helene Schjerfbeck, μια συνομιλία που δε σε καλεί, απλώς, να τη διαβάσεις, να τη δεις, να την ακούσεις, αλλά –κυρίως– να συμμετάσχεις σε αυτήν. Η ομορφιά της τέχνης, άλλωστε, γίνεται φανερή μόνο στους μυημένους, ποτέ σε «τουρίστες».
Η συμμετοχή στον διάλογο των στίχων της Dickinson με τις ζωγραφιές της Schjerfbeck ανοίγει ποικίλους δρόμους. Ο καθένας και η καθεμία από εμάς έχει τη δυνατότητα να ακολουθήσει τον δρόμο και τον προορισμό που κάθε φορά επιθυμεί. Δεν υπάρχουν αναγνωστικά «πρέπει» εδώ. Είναι μια δημιουργική περιπέτεια με πρωταγωνιστή εσένα, έχοντας, φυσικά, πάντοτε δίπλα σου τις δύο σπουδαίες προσωπικότητες. Υπάρχει, άραγε, καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις την καλλιτεχνική ιδιοφυΐα και ευαισθησία της Emily Dickinson και της Helene Schjerfbeck;
Μια λέξη είναι νεκρή
Σαν ειπωθεί,
Κάποιοι λένε.
Εγώ λέω ότι απλώς
Αρχίζει να ζει
Τη μέρα εκείνη.
***
Για το βιβλίο
***
Έμιλυ Ντίκινσον
Η Emily Dickinson (Έμιλυ Ντίκινσον) γεννήθηκε στο Amherst της Μασαχουσέτης το 1830, όπου και πέθανε το 1886. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της κλεισμένη στο σπίτι της, από το οποίο έβγαινε σπάνια, κυρίως για περιπάτους στη φύση, για να ασχοληθεί με τον κήπο της ή για να επισκεφθεί στο διπλανό σπίτι τον αδερφό της, William Austin, και την αγαπημένη φίλη της, Susan Huntington Gilbert, η οποία υπήρξε και η πιο ένθερμη αναγνώστρια των ποιημάτων της. Η ποίησή της πέρασε εντελώς απαρατήρητη στην εποχή της και η ίδια ήταν γνωστή στον κοινωνικό της περίγυρο ως μια αξιόλογη βοτανολόγος και μια ιδιόρρυθμη, μοναχική γυναίκα, ντυμένη στα λευκά. Η ίδια, ωστόσο, προσπάθησε το 1862 —την πιο παραγωγική χρονιά της στη δημιουργία ποιημάτων, καθώς έγραψε 366— να βγει από την αφάνεια στέλνοντας στον Thomas Wentworth Higginson, πολιτικό, συγγραφέα και λογοτεχνικό συντάκτη του περιοδικού The Atlantic Monthly, ποιήματα προς δημοσίευση, όμως, εκείνος τα θεώρησε ακατάλληλα να δημοσιευθούν — εντούτοις, την ενθάρρυνε να συνεχίσει. Τελικά, κατά τη διάρκεια της ζωής της θα δημοσιευθούν δέκα ποιήματά της (και μία επιστολή της), χωρίς το όνομά της να αναφερθεί σε κανένα από αυτά και δίχως να ρωτηθεί για τις αλλαγές οι οποίες έγιναν. Αμέσως μετά το θάνατό της, η αδερφή της, Lavinia Norcross Dickinson, θα ανακαλύψει στο δωμάτιο της ποιήτριας ένα μικρό κιβώτιο που περιείχε 1.800 περίπου ποιήματα, γραμμένα σε κάθε λογής χαρτιά. Χάρη, κυρίως, στη δική της επιμονή θα γίνει πραγματικότητα τo 1890 η πρώτη έκδοση 115 ποιημάτων με τίτλο Poems by Emily Dickinson. Εξήντα πέντε χρόνια αργότερα, το 1955, η τρίτομη κριτική έκδοση των ποιημάτων της από τον Thomas H. Johnson θα αποτελέσει κομβικό σημείο στην αύξηση του ενδιαφέροντος των αναγνωστών και των μελετητών για το έργο της Emily Dickinson.