Ο Δημήτρης Παπαδάκης στο «Εργαστήρι του συγγραφέα» | Fractal

O Δημήτρης Παπαδάκης στο «Εργαστήρι του συγγραφέα» του αγαπημένου μας Fractal, για την πρώτη του ποιητική συλλογή, «Και του πουλιού ο εσπρέσος» (εκδόσεις Ιωλκός, 2023).

 

Ο Δημήτρης Παπαδάκης στο εργαστήρι του συγγραφέα

 

Έχω την ελπίδα ότι η πρόσληψη της ποιητικής συλλογής Και του πουλιού ο εσπρέσος θα είναι μία εξίσου δημιουργική, ίσως και δημιουργικότερη, διαδικασία, σε σχέση και με την ίδια την παραγωγή της. Με αυτή τη σκέψη, σε καμία περίπτωση δεν θα αναφερθώ παρασκηνιακά στη συλλογή για να περιορίσω τη δημιουργική της πρόσληψη, όσο για να την ενισχύσω, μοιραζόμενος τον τρόπο επεξεργασίας των αρωμάτων που χρησιμοποιούνται στη συλλογή-κολόνια και μυρίζουν στο δέρμα του καθενός, αναλόγως του ph του δικού του δέρματος. Το μοίρασμα αυτών των παρασκηνιακών διεργασιών έχει νόημα με την ιδέα ότι κάθε λογοτεχνικό έργο είναι έργο επιμέρους σχέσεων, σχέσεων μεταξύ αναγνώστριας, συγγραφέα και ποιητικών πλαισίων, οπότε και η ανάδειξη μέρους της σχέσης συγγραφέα και ποιητικού πλαισίου έχει ίσως κάποιο θετικό αντίκτυπο σε όλο αυτό το σχετίζεσθαι. Στο παρόν μοίρασμα θα αναφερθώ σε σκέψεις μου που συνέβαλαν στην επιλογή του τίτλου της συλλογής και στην κατανομή των ποιημάτων σε επιμέρους κεφάλαια.

Η συλλογή λοιπόν Και του πουλιού ο εσπρέσος αποτελείται από είκοσι ποιήματα. Ο τίτλος βασίστηκε σε προσωπικούς ποιητικούς οδοδείκτες και, πρώτα-πρώτα, στην ανοιχτωσιά του εσπρέσου και της ποίησης, όπου και τα δύο προσαρμόζονται σε εκείνον που τα προσλαμβάνει, σαν φόρεμα ραμμένο να εφαρμόζεται σ’ ένα μεγάλο εύρος σωμάτων, και όχι μόνο στο σώμα του ράφτη (ορίζοντας προσδοκιών-πρόσληψη-ζάχαρη-θερμοκρασία-χαρμάνι). Έπειτα, η τέχνη αυτή της συμπύκνωσης, η ποίηση, μπορεί αυτονόητα να παρομοιαστεί με τον συμπυκνωμένο εσπρέσο, ενώ η παρηγορητική και αφυπνιστική δράση εντοπίζεται και στα δύο. Δεν είναι δα και καμιά μεγάλη συλλογή, είκοσι ποιηματάκια- ένα μικρό εσπρεσάκι, ένα εσπρεσάκι με ποικιλία γεύσεων, ανάλογα με τις προτιμήσεις της καθεμίας.

Ο συγκεκριμένος τίτλος στέγασε ζητήματα όπως τον προσωπικό μου προβληματισμό, σε σχέση με την άχρονη, άτοπη και ακήρυχτη διακειμενική συνομιλία στον χώρο της λογοτεχνίας, εκεί που το παραδοσιακό και ο κανόνας συναντάται μαζί μου, σαν να συναντιέται ένα δάσος με ένα κλωναράκι δυόσμου, με ελάχιστη αλλαγή τη μετατροπή του γάλακτος σε εσπρέσο, αναδεικνύοντας έτσι αυτή τη βασική μας σύγχρονη ανάγκη. Ιδιαίτερη σημασία στα ζητήματα τίτλου έχει το ζήτημα της συνάντησης μέσα από τον καφέ, τον εσπρέσο, όπου εμείς τα human beings ερχόμαστε σε κατά πρόσωπο συνάντηση με τους άλλους, με τους ίδιους εμάς για να μοιραστούμε. Έτσι, και μέσα από την ποίηση, η συνάντηση που γίνεται σε ένα Χ ποιητικό σημείο, με τον εαυτό μας και με τους άλλους, συγγραφείς, συναναγνώστες, συνταξιδευτές, ζωντανούς και μη, αγνώστους και γνωστούς, είναι μία συνάντηση που τόσο πολύ νιώθω ότι την έχουμε ανάγκη σήμερα. Ένα μεγάλο επίτευγμα ημών των νεοελλήνων, είναι ότι δημιουργήσαμε τη συνθήκη όπου ο εσπρέσο παραμένει για περισσότερη ώρα ενεργός- παγωμένος, με την πρόθεση να συν-απολαμβάνουμε τη συνάντηση του καφέ για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Υπάρχει λοιπόν πολύ έντονη η σκέψη στο δικό μου σύμπαν της έντονης ανάγκης, και προσπαθώ κάπως να την ικανοποιήσω και μέσα από τον τίτλο, να συναντιόμαστε μοιραζόμενοι· τον εσπρέσο, την ποίηση και πολλά άλλα φυσικά. Τέλος, το επισφράγισμα του τίτλου ήταν να ντύσει τη συλλογή με το χιουμοριστικό της πανωφόρι, τον μηχανισμό άμυνάς της.

 

Σχετικά με τα κεφάλαια της συλλογής, θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτά με λίγες μόνο γραμμές για το καθένα. Η κατανομή των ποιημάτων γίνεται στα κεφάλαια «Ενός Λεπτού Σιγή», «Σκέτος», «Μέτριος», «Γλυκός», «Γλυκός με εβαπορέ», «Με Στέβια», «Φρέντο Εσπρέσο», «Ελληνικός- Turk Khavesi» και «Λουκουμάκι», με τη σκέψη ότι κάθε ένα κεφάλαιο περιλαμβάνει ποιήματα που εντάσσονται σε διαφορετικό είδος συναντήσεων.

Στο κεφάλαιο του «Σκέτου» εντάσσονται ποιήματα που έχουν τη δραστικότατη αφυπνιστική λειτουργία που θα είχε ένας σκέτος καφές. Με μία φράση: Αφορούν τα εις εαυτόν, το δυσκολότερο σημείο συνάντησης με τον εαυτό μας, τον καθρέφτη, το σημείο που έχουμε τη μεγαλύτερη ανάγκη αφύπνισης, αν θέλετε. Στο κεφάλαιο του «Μέτριου», τα ποιήματα που συγκαταλέγονται, είναι ποιήματα που στέκονται με ειρωνική διάθεση απέναντι σε ευρύτερα συστήματα. Ο «Γλυκός» είναι το κεφάλαιο του χρόνου, είναι κεφάλαιο που αφιερώνεται πλήρως στη μοναδική βίωση του χρόνου από τον καθένα μας και στην προσωπική μας ευθύνη σε σχέση με αυτόν.

Ακόμα, ο «Γλυκός με εβαπορέ», αυτός ο καθόλου σουρεαλιστικός καφές, περιλαμβάνει δύο σατυρικά ποιήματα, ενώ ο «Με Στέβια», ο οποίος δεν προσδιορίζεται καθόλου ως προς το πόση γλυκαντική ουσία έχει, πόση στέβια έχει δηλαδή, περιλαμβάνει ένα ποίημα, ένα ποίημα ερωτοσατυρικό. O «Φρέντο Εσπρέσο», αυτή η πατέντα του πολυμήχανου νεοέλληνα, περιλαμβάνει δύο ποιήματα, δύο ερωτικά ποιήματα. Ενώ, τέλος, το κεφάλαιο «Ελληνικός- Turk Khavesi», και το τελευταίο κεφάλαιο, το «Λουκουμάκι», είναι τα αρώματα που σας φέρνω από την Ανατολή, είναι δύο κεφάλαια με ένα ποίημα το καθένα, οι δικές μου πολύ προσωπικές συναντήσεις από τα μερόνυχτά μου στην Κωνσταντινούπολη.

Όπως λοιπόν εύκολα διαπιστώνει κανείς, η συγκεκριμένη συλλογή, αλλά και κάθε λογοτεχνικό έργο που προσλαμβάνεται, είναι έργο σχέσεων και συνεργασίας, συνειδητά ή ασυνείδητα, και αυτό σας προσφέρω σήμερα. Δεν διεκδικώ κανέναν στενό τίτλο κτήσης, που αναδεικνύει τον συγγραφέα σε αυθεντία με πρωτεία ερμηνευτικού δικαιώματος, αλλά σας το προσφέρω για να κάνετε με ελευθερία τη δική σας πρόσληψη. Το παρασκήνιο που σήμερα μοιράστηκα μαζί σου μέσα από τις λίγες αυτές γραμμές θεωρώ ότι είναι τέτοιο και τόσο, ώστε να ενισχύσει αυτή την πρόσληψη. Έχω δε την ελπίδα ότι όλοι μπορούμε να ζούμε την ποίηση και να ποιούμε τη ζωή, έκαστος με τον δικό του μοναδικό τρόπο, και να τη μοιραζόμαστε. Άλλωστε, συνάντηση είμαστε, διάλογος, που στηρίζεται στην αναγνώριση και την αποδοχή του άλλου ως άλλου, όπως έλεγε και ένας ξεχασμένος ποιητής σε ένα νησί της Τουρκίας.

 

Πηγή: Fractal