Κριτική της Δ. Δημητριάδου για τη συλλογή «Πρώτη δημοτικού και άλλα» του Ν. Παπάνα (Οδός Πανός, τχ. 189)

«Πρώτη δημοτικού και άλλα»: Κριτική της Δ. Δημητριάδου για τη συλλογή του Ν. Παπάνα (Οδός Πανός, τχ. 189)

Νίκος Παπάνας, Πρώτη δημοτικού και άλλα, Ιωλκός 2019

Προπαντός ψυχραιμία/μακράν του λυρισμού, θα γράψει στο ποίημα «Το αναπόδραστο» ο Νίκος Παπάνας στην πρώτη του (εκδοτική) ποιητική παρουσία, σχεδόν τριάντα χρόνια από όταν πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με δημοσιεύσεις ποιημάτων και δοκιμίων σε λογοτεχνικά περιοδικά. Η απόσταση από τον λυρισμό, ή ίσως η ιδιαίτερη προσέγγιση ενός υποκρυπτόμενου λυρισμού μέσα από την επιγραμματική λιτότητα των στίχων, φαίνεται να είναι η κατευθυντήρια οδός του ποιητή. Το λεξικό μου ανθίζει/στο ατέλειωτο κελάρυσμα της γραφομηχανής.//Κανείς δε θα εμποδίσει τη βροχή/να καμαρώσει τα καινούρια/μοκασίνια της.

Χωρισμένη στα δύο η συλλογή (Πρώτη Δημοτικού και Ανύπαρκτες Θάλασσες) μοιράζεται ανάμεσα στην αρχή της γνώσης, στα πρώτα σκιρτήματα, στην πρώτη υποψία πως ό,τι βλέπουμε ίσως δεν είναι η αληθινή εικόνα της ζωής, και ό,τι ελπίζουμε είναι πόθος πιθανόν ανεκπλήρωτος, έως τον απολογισμό βαδίζοντας προς την έξοδο, όταν οι θάλασσες αποδεικνύονται όχι ανέφικτες αλλά ανύπαρκτες εξ αρχής. Στους στίχους του Παπάνα συνδετικός ιστός, πέρα από την έμφυτη μελαγχολία της αποκτημένης γνώσης, παραμένει ο έρωτας ως αίσθηση, ως άγγιγμα, ως κατασταλαγμένη ουσία, ως σωσίβια λέμβος εν τέλει. Ενδιαφέρουσα παρουσία.

Πηγή | Copyright: Διώνη Δημητριάδου, Οδός Πανός, τχ. 189, Ιανουάριος – Μάρτιος 2021, σ. 110

 

***

Για τη συλλογή

Μια συλλογή, δύο ποιητικές ενότητες. Γραφή με στοιχεία λυρισμού, άλλοτε φανερού κι άλλοτε δήθεν συγκρατημένου. Κύριοι άξονές της ο έρωτας και η ποίηση. Το ανεκπλήρωτο, το ανέφικτο, το ανώριμο, το εφήμερο – αυτά είναι τα κύρια γνωρίσματα της πρώτης ενότητας. Η δεύτερη πάλι παρουσιάζεται πότε ως παιδίσκη και πότε ως έντεχνη παραμυθία.

 

Δείγμα γραφής:

 

– ΕΦΗΜΕΡΗ ΑΥΤΑΠΑΤΗ

Του ερωτευμένου κωμική αυταπάτη:
Ο κόσμος όλος τον υπηρετεί,
σάμπως να υπάρχει ένα υπέρλαμπρο άτι,
που θα τον πάει ψηλότερα κι απ’ τον κυκλώνα.

Του ερωτευμένου τραγική αυταπάτη:
Απρόσμενη συντριβή,
μονόλογος σε αμείλικτο χειμώνα.

Του ερωτευμένου εφήμερη αυταπάτη:
Θα κρύψει ότι έχει πάλι πληγωθεί.

«Πρώτη δημοτικού και άλλα», Ν. Παπάνας, εκδόσεις Ιωλκός, 2019