Η Ιερά Συμμαχία καταδικάζει την ελληνική επανάσταση

14/12/1822: Επανάσταση 1821. Καταδίκη της εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης των Ελλήνων από την Ιερά Συμμαχία.

 

«Η Ιερά Συμμαχία ξαγρυπνούσε να καταπνίξει κάθε φιλελεύθερη εθνική φωνή και οι Οθωμανοί ήταν ακόμη πανίσχυροι».

 

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 21.

 

***

Στις αρχές του 19ου αιώνα η κατάσταση ήταν πλέον τέτοια που δίκαια έγραφε ο Αδαμάντιος Κοραής ότι ή είναι βέβαιον ότι ενεργείται της Ελλάδος η αναγέννησις ή δεν είναι τίποτε βέβαιον εις τον κόσμον. Ασφαλώς, η Επανάσταση δεν ήταν συνέπεια μιας μορφωτικής ή μιας υλικής επάρκειας. Περιφρονώντας το θάνατο οι Έλληνες είχαν εξαρχής ελευθερωθεί. Την Ιστορία, σε πείσμα των ορθολογιστών που είχαν αναστολές (άωρον θεωρούσε το κίνημα του 1821 ο Κοραής), την ορίζουν μυστικά η βούληση και η απόφαση, τη διαγράφει η πίστη σε μια Πρόνοια που οι επαναστάτες ένιωθαν πως είχε αποφασίσει αυτή την ελευθερία. Το είπε ο Κολοκοτρώνης όταν σύναξε στη Μάνη το πρώτο Σώμα: Ο Θεός υπόγραψε, παιδιά μου, την ελευθερία της Ελλάδας. Και ο Θεός δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του. Ο Θεός ήταν ο υπέρτατος εγγυητής όταν σκοτάδι πυκνό κύκλωνε από παντού τον Αγώνα, όταν η Ιερά Συμμαχία αγρυπνούσε για να καταπνίξει κάθε φιλελεύθερη εθνική φωνή και οι Οθωμανοί ήταν ακόμη πανίσχυροι. Όταν οι φρόνιμοι λογάριαζαν με το τεφτέρι όπλα και μαχητές και συμβούλευαν αυτοσυγκράτηση ή αναζητούσαν τρόπους ειρηνικής αποτίναξης του ζυγού ή και συνεργασίας με τον κατακτητή.

Η Επανάσταση ήταν η μόνη δυνατότητα απελευθέρωσης, η μόνη ρεαλιστική προοπτική για το λαό εκείνον που δεν αισθάνθηκε ούτε διανοήθηκε ποτέ τα παράφωνα κηρύγματα υποτέλειας και ραγιαδισμού για «άλωση εκ των έσω» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και είχε απογοητευθεί πια αναμένοντας κάποια εξωτερική (κυρίως της ομόδοξης Ρωσίας) επέμβαση. Η τελευταία προσδοκία είχε δεχθεί σκληρά πλήγματα και διαψεύσεις καθ’ όλο το 18ο αιώνα. Η φαναριώτικη πολιτική, που συντηρούσε τις αφελείς ελπίδες για επανάληψη του προηγούμενου εξελληνισμού της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, προσέκρουε σε αξεπέραστα αντικειμενικά φράγματα, στο χάσμα της θρησκείας και του πολιτισμού. Η «νομιμοφροσύνη» και η αναρρίχηση σε οθωμανικά αξιώματα εξυπηρετούσε ατομικά συμφέροντα του κόσμου των συνεργατών του κατακτητή, όχι όμως και το έθνος.

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 21-22.