13/9/1908: Έρχεται στη ζωή ο Κάρολος Κουν.
«Η αφετηρία και η βάση του θεάτρου –όπως και κάθε μορφής τέχνης– είναι η ποίηση και η μαγεία. Αν λείψουν αυτά, δεν υπάρχει θέατρο».
***
Ο Κάρολος Κουν γεννήθηκε στη Προύσα της Μικράς Ασίας στις 13 Σεπτεμβρίου 1908. Όταν ήταν 6 μηνών οι γονείς του μετακόμισαν στην Πόλη, στην οποία παρέμεινε ως τα 20 του χρόνια. Κανένας από τους προγόνους του δεν είχε σχέση με την τέχνη, οι περισσότεροι είχαν ασχοληθεί με το εμπόριο και τις επιχειρήσεις. Το 1920 ξεκινάει σπουδές στη Ροβέρτειο Σχολή.
Για ένα χρόνο σπουδάζει Αισθητική στη Σορβόννη. Το 1929 εγκαθίσταται στην Αθήνα, όπου και εργάζεται ως καθηγητής της Αγγλικής Φιλολογίας και Γλώσσας στο Κολλέγιο Αθηνών από το 1930 ως το 1939. Με μαθητές του Κολλεγίου, παρουσιάζει τις πρώτες του σκηνοθεσίες σε έργα όπως «Όρνιθες», «Τρικυμία», «Πλούτος». Το 1934 ιδρύει μαζί με τους Γιάννη Τσαρούχη και Διονύσιο Δεβάρη την ημι-επαγγελματική «Λαϊκή Σκηνή». Βασική επιδίωξη της «Λαϊκής Σκηνής» ήταν η αναβίωση του ελληνικού λαϊκού εξπρεσσιονισμού.
Με την κήρυξη του ελληνοϊ-ταλικού πολέμου αποκτά την ελληνική υπηκοότητα. Μέσα στον τρελό ενθουσιασμό εκείνων των ημερών ζητά να καταταγεί ως εθελοντής. Η καταγωγή του δημιουργεί υποψίες και συλλαμβάνεται. Η επέμβαση της Δώρας Στράτου θα είναι σωτήρια, αλλά δεν προλαβαίνει να πάει στρατιώτης αφού το μέτωπο καταρρέει.
Θεάτρο Τέχνης
Το 1942 ιδρύει το Θεάτρο Τέχνης με τους Δ. Δεβάρη και Γιάννη Τσαρούχη. Στα χρόνια που έχουν περάσει σκηνοθέτησε με ερασιτέχνες και επαγγελματίες ηθοποιούς δώδεκα ελληνικά έργα (έξι αρχαία, δύο μεσαιωνικά και τέσσερα ελληνικά), όπως και δεκαεννέα ξένα (Σαίξπηρ, Μολιέρο, Γκόγκολ, Ιψεν, Τσέχοφ, Ουάιλντ κ.ά). Παράλληλα, ιδρύει τη δική του Δραματική Σχολή «με αντικειμενικόν σκοπόν την εξεύρεση νέων ταλέντων διά τον θέατρον…». Στις 3 Σεπτεμβρίου αναγγέλλει τα πρώτα έργα, την «Αγριόπαπια» του Ίψεν και το «Σουάνεβιτ» του Αυγούστου Στρίντμπεργκ.
Ακόμα και στα σκοτεινά χρόνια της δικτατορίας, το Θέατρο Τέχνης δεν έπαψε να μεταλαμπαδεύει πολιτισμό μέσα από τα ανεβάσματα σπουδαίων έργων. Χάρη στον Κουν, το ελληνικό κοινό θα έρθει σε επαφή με τους Ιονέσκο, Μαξ Φρις, Μπέκετ, Άλμπυ, Βάις κ.α., ενώ θα επανέρχεται συχνά στους κλασικούς: Ουίλλιαμς, Πιραντέλλο, Τσέχωφ, Μπρεχτ, Μίλλερ, Σαίξπηρ και παράλληλα θα προβάλλει και το ελληνικό έργο του Καπετανάκη και του Ξενόπουλου δημιουργώντας και νέους σπουδαίους συγγραφείς: τον Καμπανέλλη, την Αναγνωστάκη, τον Κεχαΐδη και άλλους.
Όρνιθες
Το 1975 θα παρουσιάσει στην Επίδαυρο την ιστορική παράσταση των «Ορνίθων» κι έτσι θα γίνει το πρώτο θέατρο, μετά το Εθνικό, που συμμετέχει στο Φεστιβάλ Επιδαύρου. Η παράσταση αυτή, καθώς και η παράσταση των «Περσών», αποτέλεσαν σημεία αναφοράς και έμπνευσης για τους νεότερους σκηνοθέτες. Το 1980 το Θέατρο Τέχνης θα ενταχθεί στην Επίδαυρο με τη μεγαλειώδη παράσταση της τριλογίας «Ορέστεια» του Αισχύλου και θα περιοδεύσει σε όλη την Ευρώπη με γνώμονα πάντα το αρχαίο δράμα. Στις αρχές του του 1985 θα αποκτήσει, με την μέριμνα της πολιτείας, και την δεύτερή του σκηνή στην Πλάκα.
Ο Κάρολος Κουν πέθανε στις 14 Φεβρουαρίου 1987, σε ηλικία μόλις 50 ετών. Υπήρξε ένας σπουδαίος δάσκαλος και θεατράνθρωπος που ανέδειξε σημαντικούς ανθρώπους του καλλιτεχνικού κόσμου, εξύψωσε τον θεατρικό κόσμο γνωρίζοντάς τον σε δύσβατα μονοπάτια με τρόπο που μόνο εκείνος θα είχε καταφέρει. Το τελευταίο έργο που σκηνοθέτησε ήταν «Ο ήχος του όπλου» της Λούλας Αναγνωστάκη.
Πηγές: Θέατρο Τέχνης | MaxMag
