Φεύγει από τη ζωή ο Βενιαμίν Φραγκλίνος

«Ανθολόγιο Ιδεών» (επιμ.: Ι. Ευαγγέλου, Μ. Κώνστα), εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 310.

***

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος γεννήθηκε στη Βοστώνη. Ηταν το δέκατο πέμπτο από τα 17 παιδιά που απέκτησε από τους δύο γάμους του ο φτωχός σαπωνοποιός και κηροποιός Ιωσίας Φραγκλίνος. Μολονότι ο Βενιαμίν έδειξε από πολύ ενωρίς την έφεσή του για τα γράμματα, οι εγκύκλιες σπουδές του κράτησαν μόνο δύο χρόνια. Δέκα ετών ο Βενιαμίν υποχρεώθηκε να αφήσει το σχολείο και να πάει να δουλέψει στο σαπωνοποιείο του πατέρα του. Στα 13 του μπήκε μαθητευόμενος στο τυπογραφείο του αδελφού του Τζέιμς, εργασία που του άνοιξε τον κόσμο της γνώσης. Ολον τον ελεύθερο χρόνο του ο νεαρός Φραγκλίνος τον διέθετε στο να μελετάει επιστημονικά και άλλα συγγράμματα και να γράφει σατιρικά δοκίμια και ποιήματα, μολονότι ο πατέρας του πίστευε ότι «οι ποιητές ήταν πάντα ζητιάνοι».

Στα 17 του χρόνια, και αφού μάλωσε με τον αδελφό του, ο Φραγκλίνος έφυγε από τη Βοστώνη και πήγε σε αναζήτηση καλύτερης τύχης στη Φιλαδέλφεια, όπου έπιασε δουλειά ως τυπογράφος και άρχισε να κάνει φίλους. Ο κυβερνήτης της Πενσυλβανίας Γουίλιαμ Κιθ έπεισε τον Φραγκλίνο να πάει στο Λονδίνο για να βελτιώσει την τέχνη του, με την υπόσχεση ότι θα του έδινε συστατικές επιστολές προς τους εκεί ισχυρούς γνωστούς του. Ο Κιθ όμως δεν κράτησε την υπόσχεσή του και έτσι ο 18χρονος Βενιαμίν βρέθηκε στο Λονδίνο χωρίς να γνωρίζει κανέναν. Επιασε όμως δουλειά σε τυπογραφείο και η φιλομάθειά του τον ώθησε να έρθει σε επαφή με την ευρωπαϊκή επιστημονική και φιλοσοφική σκέψη.

Επιστρέφοντας στη Φιλαδέλφεια τον Οκτώβριο του 1726, ο Φραγκλίνος συνέχισε το επάγγελμα του τυπογράφου με τη δική του πλέον μικρή επιχείρηση και εξέδωσε την «Εφημερίδα της Πενσυλβανίας» (Pennsylvania Gazette), στην οποία δημοσιογραφούσε και ο ίδιος, και από το 1732 ως το 1757 εξέδιδε κάθε χρόνο το Poor Richard’s Almanack, ένα είδος ημερολογίου με εκλαϊκευμένες επιστημονικές γνώσεις και συμβουλές για την προσωπική επιτυχία του καθενός με γνώμονα τα χρηστά ήθη. Το Αλμανάκ του Φραγκλίνου γνώρισε εκπληκτική επιτυχία και η περιληπτική έκδοσή του με τον τίτλο «The Way to the Wealth» (Ο δρόμος προς τον πλούτο) μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.

Εχοντας πλέον συγκεντρώσει αρκετή περιουσία ο Φραγκλίνος άρχισε να ασχολείται ενεργά με τα κοινά: με δική του πρωτοβουλία δημιουργήθηκαν πυροσβεστική υπηρεσία, ασφαλιστική εταιρεία, νοσοκομείο και δημόσια βιβλιοθήκη, όλα πρωτόγνωρα για τις αγγλικές αποικίες της Βόρειας Αμερικής.

Το πραγματικό όμως πάθος του Φραγκλίνου ήταν οι φυσικές επιστήμες. Ασχολήθηκε κυρίως με τον ηλεκτρισμό αποδεικνύοντας ότι ο κεραυνός είναι ένα ηλεκτρικό φαινόμενο από το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να προστατευτεί με το αλεξικέραυνο, το οποίο εφηύρε έπειτα από επικίνδυνα πειράματα που έκανε ο ίδιος. H φήμη του Φραγκλίνου πέρασε τον Ατλαντικό. H ανταλλαγή επιστημονικών απόψεων με έγκριτους Ευρωπαίους του χώρου τον έκανε διάσημο και σεβαστό στη Γηραιά Ηπειρο. Έφυγε από τη ζωή στις 17 Απριλίου του 1790.

Πηγή: Το Βήμα