«Μετά την καταστροφή» | «Ελεύθερος Τύπος»

Το βιβλίο «Μετά την καταστροφή» (εκδόσεις Ιωλκός, 2003), της Χριστιάννας Λούπα, παρουσιάζεται στον «Ελεύθερο Τύπο», με την κριτική της Γιούλης Τσακάλου.

 

Από τη Μικρασία στην Ελλάδα του σήμερα

 

Η συγγραφέας Χριστιάννα Λούπα αναλαμβάνει μέσα από το βιβλίο της μια δύσκολη αποστολή: Να καταγράψει τη μαρτυρία της Ευτέρπης Μαυρουδή-Αμυρά από τη Μικρασία στην Ελλάδα του σήμερα. Και φαίνεται πως το κατορθώνει, καθώς το ενδιαφέρον του αναγνώστη μένει αναλλοίωτο ως το τέλος του βιβλίου «Μετά την καταστροφή, Σμύρνη – Κατοχή» (εκδόσεις Ιωλκός), προσφέροντας συγκινήσεις, μελαγχολία, αφύπνιση στην ιστορική μνήμη και εν τέλει αισιοδοξία.

Η γε­νιά, που με πίκρα, αλλά και με τη σοφία των 90 χρόνων της, σημειώνει, βί­ω­σε στη νι­ό­τη της έναν ξεριζωμό μια λεηλασία ζωής και εδαφών, έναν πα­γκό­σμιο πό­λε­μο, τη γερ­μα­νι­κή κα­το­χή, την Εθνι­κή Αντί­στα­ση, έναν εμ­φύ­λιο πό­λε­μο και τα πέ­τρι­να χρό­νια που ακο­λού­θη­σαν!

Δυστοπία

Διαβάζοντας το βιβλίο, πραγματικά, μεταφερόμαστε σε μια δυστοπία που η συγγραφέας αφουγκράστηκε ή φαντάστηκε μέσα από τη μαρτυρία της Ευτέρπης Μαυρουδή-Αμυρά, σε σκηνές τραγικές, συγκινητικές, ρεαλιστικές αλλά και σουρεαλιστικές, μέσα από μια γραφή που προσδίδει ακόμα ένα πρόσθετο ενδιαφέρον στο βιβλίο. Η αφήγηση ξεκινά με παράλληλες εναλλαγές στην οπτική γωνία αλλά και στην ταυτότητα του αφηγητή, ενώ η συγγραφέας παίζει με τη ροή του χρόνου, αλλάζοντας, παράλληλα, την αφηγηματική φωνή.

Μια χώρα γεμάτη ερείπια, τάφους, δυστυχία, πολλοί πέρασαν απ’ αυτήν… ξεχάσαμε ποιοι και πόσοι.

Πολλοί πάτησαν και καταπάτησαν αυτή τη γη. Ήταν Γερμανοί; Ήταν αντάρτες; Ήταν Χίτες; Τι σημασία έχει άλλωστε αρκεί που μετά ήρθε η ειρήνη… Άραγε αυτό αρκεί;

Ειρήνη, είπαν τα παιδιά που πλανιούνταν στους δρόμους. «Ειρήνη» είπαν την καμένη γη, τα ρημαγμένα χωριά, «ειρήνη» και τα χαλάσματα, τα βομβαρδισμένα σπίτια και νοσοκομεία, «ειρήνη» τα είπαν κι αυτά!

Και μέσα σε όλη αυτή την κοσμοχαλασιά τους είπαν: «Ζήστε αυτή είναι η ζωή». Ζωή που βγαίνει μέσα από μνήμες, μαρμάρινους σταυρούς και ερείπια.

Στη λήθη, έτσι κι αλλιώς, αυτός ο λαός έχει μάθει να παραδίδει τα περασμένα, στην ελπίδα εμπιστεύεται τα μελλούμενα.

Ένα από τα πιο συγκλονιστικά διδάγματα που πήρε αυτή η γενιά αποτυπώνεται σ’ αυτή την μικρή παράγραφο για το βιβλίο.

Είναι φορές που οι στιγμές ξεχειλωμένες και μακρόσυρτες μάς πλακώνουν, βαρύθυμες, δύσκαμπτες. Και είναι άλλες, οι ευτυχισμένες που τόσο βιαστικές περνούν από πάνω μας σαν μελτεμάκι. Κι εμείς όλοι για αυτές τις στιγμές ζούμε που τόσο απειροελάχιστο χώρο καταλαμβάνουν μέσα στο μακρύ οδοιπορικό μας στο χρόνο.

Αγάπη

Θαύμασα τη δύναμη αυτής της γυναίκας που, μέσα στο λυκόφως της ζωής της, έχει τη δύναμη στο τέλος και ευχαριστεί το Θεό για όλα όσα δύσκολα έζησε. Της αρκεί που έχει μάτια και βλέπει λουλούδια ν’ ανθίζουν, πουλιά να κελαηδούν, παιδιά και εγγόνια να παίζουν ξέγνοιαστα. Μια καρδιά γεμάτη αγάπη και τη δύναμη να μην κρατά κακία, ούτε μίσος, σε κανέναν. Γιατί μόνο με την αγάπη τα πάντα νικιούνται σ’ αυτόν τον κόσμο. Άλλωστε, η αγάπη δε νικιέται ποτέ, δεν ξεπέφτει και δεν εξευτελίζεται.. Σοφή γυναίκα! Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμά της, ας αγγίξουμε απαλά λίγο τη δύναμή της, ας αναλογιστούμε ότι στα δύσκολα αντέχουμε για να μη χάσουμε τελικά το μυαλό μας!

Την λάτρεψα την κυρία Αμυρά, πραγματικά! Ένα ταξίδι γεμάτο μνήμες που συγκεντρώθηκαν στα χρόνια ζωής και είναι αμέτρητες. Η συγγραφέας Χριστιάννα Λούπα κατάφερε να φέρει εις πέρας με μεγάλη επιτυχία τη δύσκολη αποστολή της και να μας μεταφέρει ζωντανά και άμεσα την ατμόσφαιρα μια ολόκληρης σκληρής εποχής.

 

Πηγή: Γιούλη Τσακάλου | Ελεύθερος Τύπος