Οι ΗΠΑ συγκλονίζονται από τρομοκρατικές επιθέσεις

11/9/2001: Οι ΗΠΑ συγκλονίζονται από πολλαπλές τρομοκρατικές επιθέσεις. Δύο επιβατικά αεροσκάφη προσκρούουν στους δίδυμους πύργους του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, που καταρρέουν. Άλλο ένα προσκρούει στο Πεντάγωνο κι ένα ακόμα συντρίβεται στην Πενσιλβάνια. Ο κόσμος διεθνώς έχει πλέον αλλάξει…

***

Το συμπέρασμα είναι ότι δεν υπάρχει καμία απλή ένσταση συγκεκριμένου είδους για την τρομοκρατία εναντίον μας, ακόμη και για την τρομοκρατία της 11ης Σεπτεμβρίου. Δεν έχουμε κανένα συγκεκριμένο υψηλό ηθικό έρεισμα, στο οποίο να σταθούμε για να καταδικάσουμε την τρομοκρατία εναντίον μας και να εξηγήσουμε την αποστροφή μας για τους δολοφόνους στους «Δίδυμους Πύργους». Οι δημοκρατίες μας δε μας παρέχουν κανένα τέτοιο έρεισμα, ούτε κατά διάνοια. Αυτό που καταδικάζει τους δολοφόνους των 3.000 ανθρώπων της 11ης Σεπτεμβρίου δεν ήταν το ότι έθιξαν τη δημοκρατία.

Αυτό είναι φαρισαϊσμός, κι έτσι θα εξακολουθήσει να είναι, όσο συχνά κι αν το εκστομίζουν οι πολιτικοί μας. Το καταδικαστέο δε θα μπορούσε να είναι το γεγονός ότι έθιξαν εκείνες τις διαβαθμίσεις ισότητας κι ελευθερίας, που συνιστούν την πραγματικότητα των δημοκρατιών μας. Αυτό θα ήταν σαν να λέγαμε πως είναι καταδικαστέο το ότι έθιξαν πρακτικές και κανόνες –στην ουσία έναν τρόπο ζωής– που δε συντηρεί παρά μόνο κατάφωρες ανισότητες και συνεπώς αναιρέσεις τής έννοιας της ελευθερίας.

Το γενικό συμπέρασμα για τις δημοκρατίες μας έχει εξαχθεί ήδη από τις αναμφισβήτητες ανισότητες στο εισόδημα και τον πλούτο και κατ’ επέκταση στην πολιτική εξουσία. Είναι δύσκολο να αντισταθούμε σε μια άλλη υπενθύμιση, γι’ αυτά που κάνουν ή δημιουργούν οι δημοκρατίες μας. Λέγεται πως μαθαίνεις για τη φύση ενός συστήματος από την καταγραφή της συμπεριφοράς του. Κάποιοι λένε ότι είναι ο καλύτερος τρόπος, όπως στην περίπτωση της φύσης ενός ατόμου. Μαθαίνεις, επίσης, για τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος.

Ένα γεγονός που γνωρίζουμε για τις δημοκρατίες μας είναι ότι έχουν κρατήσει για δεκαετίες την κατανομή πλούτου και εισοδήματος μέσα στις κοινωνίες μας σχεδόν αμετάβλητη, παρά την πρόσφατη τάση μεγαλύτερης ανισότητας. Ένα άλλο γεγονός είναι ότι τώρα αυτές, κυρίως, ρυθμίζουν τις άσχημες ζωές, τον κόσμο όπως είναι, αυτό το δείγμα των 20 εκατομμυρίων χαμένων χρόνων ζωής. Οι δημοκρατίες μας είναι θανάσιμα επικίνδυνες.

Ted Honderich, «Μετά τον τρόμο», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 172-173