Ξεκινά ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος

16/6/1913: Ξεκινά ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος.

 

***

 

Η αρχή του πολέμου

 

Ήδη, λόγω της σαφούς βουλγαρικής απειλής, ο όγκος του ελληνικού στρατού, μετά το τέλος των επιχειρήσεων στην Ήπειρο είχε μεταφερθεί στην Κεντρική Μακεδονία (8 μεραρχίες) και μόνο δύο μεραρχίες παρέμειναν στην Ήπειρο. Από τον Απρίλιο καθημερινά και πολύνεκρα ήταν τα επεισόδια στις προφυλακές από αναίτιες βουλγαρικές επιθέσεις. Μεικτή επιτροπή, σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της έντασης, χάραξε διαχωριστική γραμμή. Ο εξαναγκασμός σε παραίτηση του Γκέσοφ και η ανάληψη της εξουσίας από τον υπάκουο στο Θρόνο και το φιλοπόλεμο επιτελείο Ντάνεφ αποτέλεσαν το προανάκρουσμα της ρήξης. Η Βουλγαρία δε δεχόταν κανένα συμβιβασμό, ούτε μεσολάβηση της Αγίας Πετρούπολης πέραν των περιορισμένων πλαισίων της συμφωνίας του 1912. Δύο βουλγαρικές στρατιές παρατάχθηκαν στα παλιά σερβοβουλγαρικά σύνορα. Μία στρατιά (80 τάγματα πεζικού, ισάριθμη δηλαδή δύναμη με την ελληνική) απέναντι στις ελληνικές θέσεις. Στις 16/29 Ιουνίου 1913 βουλγαρικές δυνάμεις προσέβαλαν αιφνιδίως τις ελληνικές και σερβικές προφυλακές στη Γευγελή και τη Νιγρίτα. Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος άρχιζε.

Θρήνοι και ερείπια

Αμέσως η 2α Μεραρχία και άνδρες της κρητικής χωροφυλακής εξουδετέρωσαν το βουλγαρικό σύνταγμα που στάθμευε στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια τέσσερις μεραρχίες επιτέθηκαν και εκπόρθησαν διά της λόγχης τις ισχυρές οχυρώσεις των Βουλγάρων μπροστά από το Κιλκίς, κατέλαβαν τα υψώματα του Λαχανά (19-21 Ιουνίου) και προχώρησαν προς τη Δοϊράνη εκκαθαρίζοντας όλη την περιοχή δυτικά του Στρυμόνα και νότια του Μπέλες. Στις 20 Ιουνίου ανακαταλήφθηκαν η Γευγελή και η Νιγρίτα και στις 26, μετά από επίδειξη του στόλου, απελευθερώθηκε η Καβάλα.

Μετά τη μάχη του Νέου Πετριτσίου και την απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου (27 Ιουνίου) άρχισε η προέλαση στην Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, όπου οι Βούλγαροι υποχωρούσαν καίγοντας και σφάζοντας χιλιάδες αμάχων. Αποκορύφωμα η σφαγή 2.500 κατοίκων του Δοξάτου. Θρήνους και ερείπια συναντούσε ο ελληνικός στρατός, καθώς προήλαυνε απελευθερώνοντας στις 28 Ιουνίου τις Σέρρες, την 1η Ιουλίου τη Δράμα, στις 11 τη Χρυσούπολη, το Πόρτο Λάγος και το Δεδέαγατς, στις 12 την Ξάνθη και στις 14 την Κομοτηνή.

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 366-367.