8/10/1912: Κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, το Μαυροβούνιο κηρύττει επισήμως τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
***
Οι Μαυροβούνιοι παρέταξαν τέσσερις μεραρχίες (37.000 άνδρες, με μέτριο οπλισμό και οργάνωση αλλά γενναίους), με επικεφαλής το βασιλιά Νικόλαο και επιτελάρχη το στρατηγό Λαζάροβιτς. Οι Σέρβοι παρέταξαν δέκα μεραρχίες, δύο ανεξάρτητες ταξιαρχίες και μία μεραρχία ιππικού (σύνολο 220.000 πεζοί και 3.000 ιππείς), με επικεφαλής το βασιλιά Πέτρο αλλά πραγματικό αρχιστράτηγο τον επιτελάρχη βοεβόδα Πούτνικ. Οι Βούλγαροι παρέταξαν 300.000 άνδρες: 11 μεραρχίες πεζικού (αποτελούμενες από τρεις ταξιαρχίες εκάστη, δηλαδή με διπλάσια της ελληνικής σύνθεση), μία μεραρχία και μία ταξιαρχία ιππικού και 80 τάγματα εθνοφρουράς. Επικεφαλής ήταν τυπικά ο βασιλιάς Φερδινάνδος αλλά ουσιαστικά ο στρατηγός Σαβόφ και επιτελάρχης ο στρατηγός Φίτσεφ.
Οι Τούρκοι, καθώς δεν υπήρχε κοινό σχέδιο επιχειρήσεων από τα βαλκανικά κράτη, παρέταξαν στα τέσσερα μέτωπα (με Βουλγάρους στη Θράκη, με Σέρβους και Μαυροβούνιους στη Βόρεια Μακεδονία-Αλβανία και με Έλληνες στη Νότια Μακεδονία και Ήπειρο) επτά σώματα στρατού: 350.000 άνδρες, 6.000 ιππείς, 850 πεδινά πυροβόλα και 750 φρουρίων. Αντέταξαν εναντίον των Σέρβων το 5ο Σώμα (Θεσσαλονίκης), το 6ο (Μοναστηρίου) και το 7ο (Σκοπίων). Εναντίον των Μαυροβουνίων τη μεραρχία της Σκόδρας και μία εφεδρική. Εναντίον των Ελλήνων το 8ο Σώμα, υπό το Χασάν Ταξίν πασά, με τις μεραρχίες Κοζάνης και Ιωαννίνων, τις φρουρές Μοναστηρίου και Θεσσαλονίκης, το απόσπασμα Κατερίνης και δύο εφεδρικές μεραρχίες. Εναντίον των Βουλγάρων, του σοβαρότερου κινδύνου, τα τέσσερα Σώματα Στρατού της Ανατολικής Θράκης. Αρχιστράτηγος ήταν ο υπουργός Στρατιωτικών Ναζίμ πασάς.
Οι κύριοι αντικειμενικοί σκοποί των συμμάχων ήταν: για τους Έλληνες η μέσω Σαρανταπόρου επίθεση προς Κεντρική Μακεδονία και Ήπειρο, για τους Σέρβους προς Σκόπια-Ιστίπ, για τους Μαυροβούνιους προς Σκόδρα, ενώ κύρια κατεύθυνση της βουλγαρικής επίθεσης (με εννέα μεραρχίες) θα ήταν η Ανατολική Θράκη και η Ανατολική Μακεδονία. Έμεναν η 2α Μεραρχία για τη Δυτική Θράκη και η 7η για την Κεντρική Μακεδονία. Με στόχο να ανοίξει η οδός της Κωνσταντινούπολης και υποτιμώντας Έλληνες και Σέρβους, οι Βούλγαροι έριχναν το βάρος στην Ανατολική Θράκη, ώστε να αποκόψουν οριστικά από την Τουρκία τη Μακεδονία και να την καταλάβουν σε μια επόμενη φάση. Οι επιχειρήσεις άρχισαν στις 26 Σεπτεμβρίου με επίθεση της 12ης Μεραρχίας των Μαυροβουνίων στην περιοχή ΒΑ της λίμνης της Σκόδρας. Μες σε μία εβδομάδα καταλήφθηκαν η Βράνια, το Σίπτανικ, το Χελμ και η Μπεράνα.
Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 357-358.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.