«Σας αρέσουν τα σονέτα;» | «Έννεπε Μούσα»

Ποιήματα από τη συλλογή «Σας αρέσουν τα σονέτα;» (εκδόσεις Ιωλκός, 2023), του Νίκου Παπάνα, στον ιστότοπο «Έννεπε Μούσα».

 

“Σας αρέσουν τα σονέτα;”-ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣ (Εκδόσεις Ιωλκός, 2023)

 

“Σας αρέσουν τα σονέτα;” ρωτά ο ποιητής Νίκος Παπάνας στην τρίτη ποιητική του συλλογή που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Ιωλκός και αποτελείται από 14 σονέτα. Θα δούμε τρία από αυτά και θα ευχηθούμε κι αυτή η δουλειά του να είναι ΚΑΛΟΤΑΞΙΔΗ!

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Βέβαια, δεν την έχω τελειώσει ακόμη —
και πώς, αφού δεν έχω ιδέα;
Ντρέπομαι, αλλά δεν μπορώ ν’ απαντήσω
ούτε στο πιο απλό και θεμελιώδες ερώτημα:

Τελικά, τι είναι σημαντικότερο,
το κρινάκι το λευκό της πίστης
ή το ματωμένο κι άγριο,
χιλιοτραγουδισμένο ρόδο της αγάπης;

Πάντως, τώρα που —επιτέλους— δε σ’ αγαπώ,
που θέλω πια να το πιστέψω ότι δε σ’ αγαπώ,
πρόθυμα αλαλάζω και ομολογώ
ένα φιλί σου θεραπευτικό σε άφεση ασθενειών.

Το θαύμα της φωνής σου και βουνά μετακινεί —
οι στίχοι μου, όμως, πάντοτε λίγοι και ταπεινοί.

 

Η ΝΤΡΟΠΑΛΗ ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ

Καθώς διαβάζω απόψε σκεπτικός,
συναντώ στο κείμενο μια παρένθεση,
μικρούλα ακόμη, ντροπαλή έτσι μόνη της,
άβγαλτη, μελετά κι αυτή να μάθει γράμματα.

Για δες, όμως, η λεία καμπύλη της
πόσο σου μοιάζει…
Μελωδικά φιλιά και φευγαλέα σκιρτήματα
κι απόρθητα βουνά του έρωτα.

Το σχήμα της είναι της νέας σελήνης.
Όμως, σε αντίθεση με αυτήν, δε μεγαλώνει,
ποτέ δε θα γνωρίσει την πληρότητα.

Έτσι κι εμείς, κρίμα, επώδυνα μετέωροι,
ουράνιο τόξο ασπρόμαυρο και μακρινό.
(Ό,τι κι αν είχα να σου δώσω: μια μικρή παρένθεση.)

 

ΓΛΩΣΣΑ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Στον Κωνσταντίνο Θεοτόκη

Κι έπαψες να μιλάς — και σε κοιτούσα,
κι όλο και μ’ έσκαβε του πόθου η σμίλη.
Ήχος βιολιού και άρωμα στο δείλι,
στεκόσουν πλάι μου, μαυρομαλλούσα.

Πόσα και πόσα αδιάφορα ρωτούσα…
Γλώσσα μιας άλλης εποχής, του Απρίλη
κρινάκι αβρό ή τρυφερό ασφοδίλι
χρειαζόμουν, για να πω ότι σ’ αγαπούσα;

Το γέλιο σου άξαφνα, δροσοσταλίδες
για της ψυχής μου το μαρτύριο — κι είδες
τα όνειρά μας σφιχταγκαλιασμένα.

Αμήχανα τα σώματα, με ρίγη —
μεγάλη προσμονή, λύτρωση λίγη,
μέχρι να γίνουν, επιτέλους, ένα!

 

Βιογραφικό σημείωμα

Από το 1988 ο Νίκος Παπάνας έχει δημοσιεύσει ποιήματα, μεταφράσεις ποιημάτων και δοκίμια για την ποίηση σε έγκυρα λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Το 2004 έλαβε τιμητική διάκριση από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας. Το 2019 κυκλοφόρησε η ποιητική του συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα (εκδόσεις Ιωλκός) και το 2021 η συλλογή Σε ανακηρύσσω νικήτρια (εκδόσεις Ιωλκός).

Από την έκδοση:

Η τρίτη συλλογή του Νίκου Παπάνα αποτελείται από 14 σονέτα. Μερικά από αυτά είναι σε παραδοσιακή μορφή και συνδιαλέγονται με προγενέστερα της λογοτεχνίας μας. Τα περισσότερα, όμως, ανανεώνουν το είδος του σονέτου: διατηρούν την αρχιτεκτονική του, αλλά χρησιμοποιούν ελεύθερο στίχο και γλώσσα πιο σύγχρονη. Η συλλογή παραμένει πιστή στ’ αγαπημένα θέματα του έρωτα και της ποίησης. Ο πρώτος τείνει να μένει ανεκπλήρωτος, δημιουργώντας ισχυρούς κραδασμούς στο ποιητικό σώμα. Επιπλέον, ο ποιητής στοχάζεται για τη φύση του έρωτα, επισημαίνοντας ότι είναι «αιώνια προσωρινός» και τρέφεται από την απουσία. Η δεύτερη επιχειρεί, αντλώντας δροσιά και από τα νάματα της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής παράδοσης, να μας παρηγορήσει. Η γραφή παραμένει πρωτότυπη, με υποβλητικές εικόνες και απροσδόκητους συνδυασμούς λέξεων. Υπάρχει ισορροπία λυρισμού, δραματικότητας και ολοκληρωμένης μορφής.

 

Πηγή: Έννεπε Μούσα