Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου

25/10/1822: Ξεκινά η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τις οθωμανικές δυνάμεις.

***

Οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Σούλι, αφού αρνήθηκαν να μείνουν ακόμη και με προνόμια και υπακούοντας στην εθνική συνείδηση που τους καλούσε στον κοινό αγώνα μέχρι τέλους. Αντίθετα, πολλοί Ρουμελιώτες οπλαρχηγοί δεν έδειξαν την ίδια πίστη. Ο Βαρνακιώτης, παρ’ ότι ανέκοψε τον Αύγουστο στη θέση Αετός τον Κιουταχή και το Σεπτέμβρη ορίστηκε γενικός αρχηγός, τον Οκτώβριο μαζί με άλλους καπετάνιους του Βάλτου και του Ξηρομέρου (Μπακόλας, Ίσκος, Βαλτινός, Ράγκος) «προσκύνησαν» τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιουταχή, που απερίσπαστοι πλέον συνέκλιναν προς το Μεσολόγγι για να αρχίσουν την πρώτη πολιορκία του (25 Οκτωβρίου 1822). Χάρη στη διάσπαση του ναυτικού κλοιού από σπετσιώτικα και υδραίικα πλοία και στην εμπνευσμένη αντίσταση που οργάνωσαν ο Μαυροκορδάτος και ο νέος στρατηγός της Δυτικής Ελλάδας Μάρκος Μπότσαρης, η μεγάλη τουρκική επίθεση το πρωί των Χριστουγέννων του 1822 θα αποκρουστεί και στο τέλος του χρόνου η πολιορκία του Μεσολογγίου θα λυθεί.

Στην Κρήτη οι Τούρκοι κατέστρεψαν τα Ανώγεια, αλλά οι επαναστάτες πέτυχαν μεγάλη νίκη κατά των Τουρκαλβανών στον Κρουσώνα, στις 18 Ιουλίου. Ο Σερίφ πασάς κλείστηκε στο Ηράκλειο με συνέπεια να ξεσηκωθεί και η Ανατολική Κρήτη, που εξοπλίστηκε με δωρεά του Ψαριανού εμπορευόμενου στη Ρωσία Βαρβάκη. Ο Χασάν πασάς προέλασε τότε από τα Χανιά προς το Ρέθυμνο, ενώ ενισχύσεις αποβιβάζονταν στις Αλυκές στις 30 Σεπτεμβρίου. Τον Οκτώβριο υποτάχθηκε το Λασίθι και στις 15 Νοεμβρίου καθαιρέθηκε και συνελήφθη λόγω της αλλοπρόσαλλης πολιτείας του ο «γενικός έπαρχος» Αφεντούλης.

Στη θάλασσα νέα νίκη σημειώθηκε στη ναυμαχία μεταξύ Ύδρας και Σπετσών στις 8 Σεπτεμβρίου, ενώ αρχές Οκτωβρίου οι Μυκονιάτες, με τη Μαντώ Μαυρογένους να εμπνέει θάρρος, απέκρουσαν τουρκική απόβαση. Τη νύχτα 28 προς 29 Οκτωβρίου ο Κανάρης πυρπόλησε στην Τένεδο την τουρκική υποναυαρχίδα και πολλά τουρκικά πλοία λόγω του πανικού εξόκειλαν στις μικρασιατικές ακτές. Διεθνής απλωνόταν πλέον ο θαυμασμός για τον Κανάρη. Ο πλοίαρχος της αγγλικής κορβέτας «Περσεύς», που βρέθηκε στις 4 Νοεμβρίου στα πανηγυρίζοντα την επιστροφή των πυρπολητών Ψαρά, ζήτησε να τον δει και, αφού έβγαλε το ξίφος του, του το χάρισε. Ο σουλτάνος διέταξε να αποκεφαλιστεί ο καπουδάν πασάς, όταν γύρισε στην Κωνσταντινούπολη ο τουρκικός στόλος καταπτοημένος.

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 69-70.