Ποίημα από τη συλλογή «Πρώτη δημοτικού και άλλα» (εκδόσεις Ιωλκός, 2019), του Νίκου Παπάνα, στο @to_saravalo (Instagram).
Άλγεβρα
Ό,τι κι αν έχω κάνει μέχρι τώρα
αράδιασμα μηδενικών ∙
λείπει από μπροστά τους η μονάδα:
Λείπεις εσύ.
«Πρώτη δημοτικού και άλλα», Νίκος Παπάνας, εκδ. Ιωλκός, 2019, σελ. 30
***
Μια συλλογή, δύο ποιητικές ενότητες. Γραφή με στοιχεία λυρισμού, άλλοτε φανερού κι άλλοτε δήθεν συγκρατημένου. Κύριοι άξονές της ο έρωτας και η ποίηση. Το ανεκπλήρωτο, το ανέφικτο, το ανώριμο, το εφήμερο – αυτά είναι τα κύρια γνωρίσματα της πρώτης ενότητας. Η δεύτερη πάλι παρουσιάζεται πότε ως παιδίσκη και πότε ως έντεχνη παραμυθία.
Δείγμα γραφής:
– ΕΦΗΜΕΡΗ ΑΥΤΑΠΑΤΗ
Του ερωτευμένου κωμική αυταπάτη:
Ο κόσμος όλος τον υπηρετεί,
σάμπως να υπάρχει ένα υπέρλαμπρο άτι,
που θα τον πάει ψηλότερα κι απ’ τον κυκλώνα.
Του ερωτευμένου τραγική αυταπάτη:
Απρόσμενη συντριβή,
μονόλογος σε αμείλικτο χειμώνα.
Του ερωτευμένου εφήμερη αυταπάτη:
Θα κρύψει ότι έχει πάλι πληγωθεί.
***
Από το 1988 ο Νίκος Παπάνας έχει δημοσιεύσει ποιήματα, μεταφράσεις ποιημάτων και δοκίμια για την ποίηση σε έγκυρα λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Το 2004 έλαβε τιμητική διάκριση από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας. Το 2019 κυκλοφόρησε η ποιητική του συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα (εκδόσεις Ιωλκός) και το 2021 η συλλογή Σε ανακηρύσσω νικήτρια (εκδόσεις Ιωλκός).
***
Στην ποιητική συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019) του Νίκου Παπάνα συναρθρώνονται ζωή και λόγος με εξομολογητικό τόνο και αφαιρετικό τρόπο, καθώς ολιγόλεξοι στίχοι υπονοούν πολύ περισσότερα από αυτά που δηλώνουν. Αυτή η τεχνική γραφής φαίνεται να επιλέγεται προκειμένου να συγκρατήσει την ουσία της ζωής, παρέχοντας τη δυνατότητα στον αναγνώστη να κατανοήσει ,να θυμηθεί και πιθανώς να ανασυνθέσει.
Είναι αλήθεια πως ό,τι διασώζεται μέσα μας μέσα από τον ποιητικό λόγο και με τον ποιητικό λόγο επιτυγχάνει ένα είδος αλληλεπίδρασης μεταξύ του ποιητικού υποκειμένου, του αναγνώστη και του σημείου αναφοράς του ποιήματος.
Στα δύο μέρη της συλλογής (Πρώτη δημοτικού και Ανύπαρκτες θάλασσες) η αθωότητα συναντιέται με την αυτογνωσία με σεβασμό και ευλάβεια για τον άνθρωπο.
Τα ποιήματα των δύο ενοτήτων γίνονται, επί της ουσίας, ένα έμμεσο κάλεσμα, να κατανοήσουμε, εν μέρει, την κρυμμένη ευαισθησία του ίδιου του ποιητή, που λίγα ομολογεί και πολλά (όσα ανακαλύπτει στον διάλογο με τον εαυτό του) τα αποκρύπτει για να τα φανερώσει, ποιος ξέρει, σε μια άλλη χρονική συγκυρία, με μια άλλη ποιητική συλλογή.
Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο διαλέγεται το ποιητικό Εγώ με το Εσύ που εν πρώτοις είναι το alter ego, αλλά και το γυναικείο πρόσωπο, το οποίο προκαλεί τη μνήμη να αναδυθεί, με αφαιρετικό τρόπο για να νοηματοδοτήσει τη ζωή για τον καθένα ξεχωριστά: Ζήτησα να ψηλαφήσω το πρόσωπό σου – δε μ’ άφησες./Αναγκάστηκα τότε να ψηλαφίσω το δικό μου. Και τρόμαξα. (σελ. 35)
[…]
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.