Φωτογραφικό υλικό και βίντεο από την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής «Πέρα από τους φράχτες» (εκδόσεις Ιωλκός, 2022), της Μπρικένας Γκίστο που πραγματοποιήθηκε στην Πλατεία Παπαδιαμάντη (έξω από το μουσείο – σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη) στη Σκιάθο (5/6/2022). Συμμετείχαν οι Σταματίνα Χονδρονικολή (Δημοτική Σύμβουλος, μέλος του Συλλόγου Γυναικών Σκιάθου), Δέσποινα Κατσάρη (Φιλόλογος του Λυκείου Σκιάθου), Τριαντάφυλλος Σιδερίδης (Ηθοποιός, θεατρολόγος, ποιητής). Στη μουσική και το τραγούδι ήταν ο Φίλιππος Ρακότο Χασιώτης.
Κάμερα: Χρήστος Παπακωνσταντίνου
Για φωτογραφίες ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο:
https://skiathoslife.gr/videoeikones-mazemena-ta-synaisthimata-stin-parousiasi-tis-poiitikis-syllogis-tis-brikenas-gkisto-pera-apo-tous-frachtes/
***
Μαζεμένα τα συναισθήματα στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής της Μπρικένας Γκίστο «Πέρα από τους φράχτες»
Πολυδιάστατη και πολυεπίπεδη η ποιητική συλλογή ‘’Πέρα από τους φράχτες’’. Αρχικά κινείται στη σφαίρα του προσωπικού, της ατομικής εμπειρίας, της ατομικής ευθύνης, των υπαρξιακών αναζητήσεων και αποριών. Μέσα σ’ αυτήν ο αναγνώστης ανιχνεύει δικές του εμπειρίες, δικές του φωνές , δικούς του κρυφούς λυγμούς για χαμένες αγάπες.
(Και τι σημασία έχει πια ο κόσμος
Τώρα που τίποτα δεν έχει σημασία.
Λείπεις),
για την αδυναμία να ξεφύγει από παθογόνους και ξεθωριασμένους έρωτες
(Τα γυάλισα.
Τα ξαναγυάλισα.
Δύο παπούτσια μόνα τους.
Δεν μπόρεσα να τα φορέσω.
Μεγάλωσα πια μα ακόμα δεν μπορώ να φύγω)
ανιχνεύει τον δικό του βαθύ βουβό πόνο για τη μητρότητα που δεν μπόρεσε τελικά να ανατείλει, για τον ‘’αγέννητο θησαυρό’’, στο ποίημα ‘’γυναίκα μέσα στη γυναίκα’,
για τη μελαγχολία των επερχόμενων γηρατειών και του θανάτου και για τη λήθη που τον ακολουθεί
( πολλές φορές αναρωτιέμαι πού πάνε οι άνθρωποι όταν φεύγουν.
Πώς να αντέξουμε αυτήν την ιδέα;
Θα πάψουμε να υπάρχουμε.
Κι όσο θα περνάνε τα χρόνια,
τόσο θα μικραίνουμε στη μνήμη.),
ανιχνεύει την αγωνία να προλάβει τη ζωή που τρέχει, να μη χάσει στιγμές της, την αγωνία για αυτό το αέναο ασθματικό κυνήγι του χρόνου
( Να προλάβω να φτάσω,
να φτάσω να τρέξω,
να μη χάσω το χρόνο).
Τέλος, ο αναγνώστης μοιράζεται με την ποιήτρια την ‘’ιερή’’ στιγμή του τοκετού ενός ποιήματος, τη στιγμή που η ίδια βρίσκεται αντιμέτωπη με τις ιδέες της και τις αφήνει να βγουν στο φως μέσα από τη μήτρα του μυαλού
(Όταν οι λέξεις χαράζονται στο χαρτί
χωρίς τη βοήθεια του χεριού,
όταν τις παρακολουθείς να παίρνουν σχήμα
και δεν μπορείς να παρέμβεις,
τότε
ίσως
μπορείς να πεις
πως γεννιέται ένα ποίημα.)
Απ’ την άλλη η δημιουργός δεν ξεχνά την κοινωνική αποστολή της. Η ματιά της δεν είναι κοντόφθαλμη, βλέπει πέρα από τους φράχτες, η ψυχή της αφουγκράζεται τους καημούς των ανθρώπων, οι ποιητικές της κεραίες συλλαμβάνουν τις ψυχικές δονήσεις και τις φωνές απελπισίας όσο μακριά κι αν βρίσκονται, όπως αυτή της μικρής Αμίνας μέσα στη φρίκη του πολέμου, μέσα στη φρίκη με το ανθρώπινο πρόσωπο που γεννά το μίσος και την καταστροφή στο ποίημα ‘’Μάιος 2020, Αφγανιστάν’’
(Η φρίκη κοιμάται και ξυπνά,
Σηκώνεται στα δυο της πόδια,
Περπατά γοργά, σε προλαβαίνει,
Σε παρασύρει, σε ποδοπατά.
Η φρίκη είναι άνθρωπος, μαμά).
Η ποιητική της πένα στέκεται με συμπόνια, με ενσυναίσθηση απέναντι στον Γολγοθά των προσφύγων, στους ξεριζωμένους βίους τους, στο μακρύ τους ταξίδι για μια νέα πατρίδα, για την ίδια τη ζωή
(Σήμερα μην πετάξετε τους αετούς σας.
Ακόμη ένα παπούτσι δεν πρόλαβε
να περπατήσει στο δικό σας χώμα).
Έγνοια βασανιστική να αλλάξει ο κόσμος, οι ιδέες, τα συναισθήματα. Αρκεί να φορέσουμε τα ψάθινα καπέλα μας στο ποίημα με τον καβαφίζοντα τίτλο ‘’Σώμα, Ως’’, για να αποτινάξουμε από πάνω μας το παλιό, το αρρωστημένο, να αγαπήσουμε τον εαυτό μας, να δώσουμε νόημα στην ύπαρξή μας, να αναγεννηθούμε με μια προσωπική αιώρηση
(Θα πετάξουμε αυτό το ξεραμένο δέρμα
και θα φορέσουμε μία άλλη ευγένεια.
Θα αγκαλιάσουμε την ανάσα μας
και δε θα την αφήσουμε να περιφέρεται άσκοπα.
Κάποτε
θα φορέσουμε τα ψάθινα καπέλα μας
και θα πετάξουμε πάνω από τα σώματά μας).
Η ποίηση, τέλος, της Μπρικένας είναι και πολιτική. Και πώς δεν θα μπορούσε να είναι, αφού κοινωνία και πολιτική είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η ποιήτρια γνωρίζει καλά το κοινωνικό της χρέος και διακατέχεται από έντονη πολιτική συνείδηση. Η ποιητική της φωνή υψώνεται μπροστά στην αδικία και τον αυταρχισμό της εξουσίας. Δε σκύβει το κεφάλι, αντιδρά σε κάθε προσπάθεια πνευματικής καθήλωσης και φίμωσης
(Τα χέρια σου κράτα τα δεμένα,
είπαν.
Το κεφάλι σου κράτα σκυφτό και ώμους μη σηκώνεις,
είπαν.
Μα εγώ σηκώνω το κεφάλι
[…]
και το στόμα μου κλειστό δε θα κρατώ).
Συνομιλεί με τον Βασίλειο Μάγγο, τον δικό μας Βασίλη. Τον μοιρολογεί ταπεινά, με αξιοπρέπεια, με αγάπη, με πόνο που σχίζει την καρδιά (Βασήλιε μου, ήλιε μου). Του υπόσχεται μια ανεξίτηλη μνήμη, τον ανάγει σε σύμβολο αγώνων και αντίστασης σε κάθε άδικη και βίαιη εξουσία
( Σε κάθε μας δρόμο
το κεφάλι ψηλά θα το σηκώνω
εκεί θα είσαι).
Αυτή είναι η ποίηση, κυρίες και κύριοι, της Μπρικένας Γκίστο·
36 ποιητικές ψηφίδες σε ατμόσφαιρα μελαγχολική, ανθρώπινη, εξομολογητική και συνάμα αγωνιστική και αισιόδοξη με ήρεμες υπερρεαλιστικές πινελιές.Πέρα από τη θλίψη, το σκοτάδι, την ‘’ακινησία’’, την αδυναμία βρίσκεται ο ήλιος. Ένας ήλιος που η ποιήτρια τον καταβροχθίζει, τον κρύβει μέσα της και δέχεται τη ζωοδότρα, τη μεταμορφωτική και λυτρωτική του δύναμη
(Κατάπια τον ήλιο.
Έχω έναν ήλιο μέσα μου.
[…]
Λούζει τα σπλάχνα μου με φως
και χαϊδεύει τους εφιάλτες μου με τα ζεστά του χέρια.
Έχω έναν ήλιο μέσα μου
που φωλιάζει).
Παράλληλα με ορμή αντίστασης καλεί την Άνοιξη να ξυπνήσει, τη σκέψη να ξυπνήσει, τις φωνές να ηχήσουν, πάντα με το κεφάλι ψηλά κοιτώντας κατάματα τον ήλιο της ελπίδας, του φωτός, της αλήθειας, της δικαιοσύνης
(Ξύπνα!
Και θα καλώ τον κόσμο
σε τούτο τον χορό
και θα φωνάζω δυνατά:
Άνοιξη, ξύπνα!).
Εκφράζει την επιθυμία τα μάτια των φίλων να μη δακρύζουν, να είναι πάντοτε ανοιχτά, να βλέπουν πέρα από το ορατό, να μη συμβιβάζονται, να διεκδικούν μια θέση στη χαρά, μια θέση στο όνειρο
(Θέλω τα μάτια των φίλων μου
να μη δακρύζουν τόσο συχνά.
Θέλω το γέλιο μας να επιστρέψει ξανά.
Θέλω τον ήλιο να ζεσταίνει τις ιδέες μας
και τα όνειρά μας να ανοίγουν φτερά.
[…]
Θέλω τα μάτια των φίλων μου
[…]
προπάντων να είναι ανοιχτά).
Το ποιητικό υποκείμενο προτρέπει όλους εμάς να ελπίζουμε, να μη χάσουμε τις ιδέες μας, το πάθος για ζωή, αλλά πάντα Μαζί, με συλλογική προσπάθεια, ενωμένοι, με πίστη στον συνάνθρωπο να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας, να σπάσουμε τους προσωπικούς και τους κοινωνικούς φράχτες· τους φράχτες που στήνουν μπροστά μας οι φοβίες μας, οι ψυχικές αγκιστρώσεις, τα παιχνίδια του μυαλού και τα παιχνίδια της εξουσίας, οι κοινωνικές ιδεοληψίες και προκαταλήψεις, και απαλλαγμένοι πια να ελευθερωθούμε. Από εμάς, άλλωστε, εξαρτάται, κατά την ποιήτρια, εάν θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις εκείνες που θα μας εξασφαλίσουν την προσωπική και την κοινωνική ευτυχία, εάν οι σπόροι που θα φυτέψουμε θα δώσουν ιδέες τολμηρές, καινοτόμες, ενάντια σε κάθε νοσηρό κατεστημένο
(Κι αν δεν έχεις παράθυρο,
ζωγράφισέ το,
φτιάξε έναν κήπο για τα λουλούδια σου,
τους σπόρους εκείνους μην τους ξεχνάς,
[…]
που γεννάνε παράτολμες ιδέες,
όπως εκείνες που ανθίζουν κάτω από τις πέτρες,
που σπάνε τη γη με την ορμή τους
και οι ρίζες τους
φτιάχνουν νέα μονοπάτια στους χάρτες.
Φτιάξε το ή σπάσε το).
Φυσικά η ποίηση της Μπρικένας Γκίστο, κυρίες και κύριοι, δε χωρά στις δικές μας παρουσιάσεις, δε χωρά στις δικές μας λέξεις. Είναι όλα αυτά που ο κάθε αναγνώστης θα αισθανθεί, θα σκεφτεί, είναι όλα αυτά για τα οποία θα προβληματιστεί, θα αναθεωρήσει, θα οραματιστεί μέσα από τη δική του προσωπική ανάγνωση.
Πηγή: Skiathos Life
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.