26/5/1946: Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Άγγελος Σικελιανός παρουσιάζουν εκ του σύνεγγυς στο ελληνικό κοινό το μεγάλο ποιητή Πωλ Ελυάρ, που επισκέπτεται την Αθήνα. Η εκδήλωση γίνεται στο «Αττικόν».
«… Και με τη δύναμη μιας λέξης / Ξαναρχίζω τη ζωή μου / Γεννήθηκα για να σε γνωρίσω / Για να πω τ’ όνομά σου / Ελευθερία!».
Πωλ Ελυάρ, «Ποιήματα», μετάφραση Σπύρος Τζουβέλης, εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 112
***
Ο Πωλ Ελυάρ υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους ποιητές του μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων. Σαν ο πιο πετυχημένος εκπρόσωπος και πρωτεργάτης του σουρεαλισμού άσκησε τεράστια επίδραση και συντέλεσε περισσότερο από κάθε άλλον στην αναθεώρηση και απελευθέρωση των ποιητικών εκφραστικών μέσων. Η επιρροή του σε πολλούς δικούς μας ποιητές (Ελύτης, Σαραντάρης κλπ) είναι εμφανής.
Τα σύμβολά του είναι γήινα και απλά, ήλιος, θάλασσα, ουρανός, σύννεφα, δέντρα, χορτάρι, ψάρια, ζώα και παρουσιάζονται με μια γλώσσα διαφανή και χαλαρή, φιλική στον αναγνώστη, που κυλάει σαν ένα ρυάκι. Γι’ αυτό και η ποίησή του είναι σχετικά εύκολη στην μετάφραση παρ’ όλα τα σουρεαλιστικά διφορούμενα και υπονοούμενα. Όμως το κύριο στοιχείο της είναι αναμφισβήτητα η πρωταρχική, συνυφασμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη, ερωτική συγκίνηση. Στις γυναίκες που αγάπησε αλλά και γενικότερα στη «γυναίκα», ο ποιητής αφιέρωσε θαυμάσιους στίχους και συνέχισε να τραγουδάει τον έρωτα με τον ίδιο ενθουσιασμό ακόμα και την εποχή που εμφανίζεται σαν “στρατευμένος” ποιητής.
Δεν έπαψε ούτε στιγμή να είναι ποιητής γήινος, ανθρώπινος, θερμός, αληθινός κι’ ελεύθερος, φέρνοντας τη γνήσια ποίηση, για πρώτη φορά, κοντά σε μυριάδες ανθρώπους που αγωνίζονταν για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όπως λέγει ο κριτικός του Αντρέ – Πιερ ντε Μαντάργκ στην εισαγωγή του για την “Πρωτεύουσα του πόνου” κανείς άλλος ποιητής πριν από τον Ελυάρ, δεν είχε κατορθώσει να μιλήσει στους ανθρώπους τη γλώσσα όλων των ανθρώπων με τη χρήση, ωστόσο, ενός λεξιλογίου ολότελα καινούργιου, πολύτιμου και απλού σαν το καθημερινό ψωμί, κανείς άλλος ποιητής δεν το είχε καταφέρει με τρόπο τόσο φυσικό και αβίαστο.
Πωλ Ελυάρ, «Ποιήματα», μετάφραση Σπύρος Τζουβέλης, εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 7-13
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.