31/12/1850: Ο στρατηγός Μακρυγιάννης ολοκληρώνει τη συγγραφή των Απομνημονευμάτων του.
«Αρχή και τέλος, παλαιόθεν και τώρα, όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε˙ τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν˙ κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφασην, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν».
Στρατηγός Μακρυγιάννης, «Πολεμικό Ημερολόγιο 2007», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 98.
***
Και δια τούτο ως πατρίδα γενική του κάθε ενού και έργο των αγώνων του μικρότερου και αδύνατου πολίτη, έχει κι αυτός τα συμφέροντά του εις αυτήνη την πατρίδα, εις αυτήνη τη θρησκεία. Δεν πρέπει ο άνθρωπος να βαρύνεται και να αμελή αυτά. Και ο προκομμένος πρέπει να φωνάζη ως προκομμένος την αλήθεια, το ίδιον και ο απλός. Ότι κρικέλλα δεν έχει η γης να την πάρη κανείς στην πλάτη του, ούτε ο δυνατός, ούτε ο αδύνατος. Και όταν είναι ο καθείς αδύνατος εις ένα πράμα και μόνος του δεν μπορεί να πάρη το βάρος και παίρνει και τους άλλους και βοηθούν, τότε να μην φαντάζεται να λέγη αίτιος «εγώ», να λέγη «εμείς». Ότι βάνανε όλοι τις πλάτες και όχι ένας.
Οι άρχοντές μας, οι αρχηγοί μας έγιναν «Εκλαμπρότατοι» έγιναν «Γενναιότατοι» και οι ντόπιοι και οι φερτικοί, όμως τίποτα δεν τους αναπεύει. Ήμασταν φτωχοί εγίναμεν πλούσιοι. Ήταν ο Κιαμήλ Μπέης εδώ στην Πελοπόννησο και άλλοι Τούρκοι πλουσιώτατοι, έγινε ο Κολοκοτρώνης και άλλοι συγγενείς και φίλοι πλούσιοι από γες, εργαστήρια, μύλους, σπίτια σταφίδες και άλλα πλούτη των Τούρκων. Όταν ο Κολοκοτρώνης και οι σύντροφοί του ήλθαν από τη Ζάκυθο, δεν είχαν ούτε σπιθαμή γης. Τώρα φαίνεται τι έχουν. Το ίδιο και εις την Ρούμελη. Γκούρας, Μαμούρης, Κριζώτης, Γιβαίοι, Στάικος, και οι άλλοι, Τζαβελαίοι και άλλοι πολλοί. Και τι ζητούνε από το Έθνος; Μιλλιούνια ακόμα διά τις διάφορες δούλεψες. Και σε αυτά ποτέ δεν αναπαύονται όλο νόμους και φατρίες δια το καλό της πατρίδος, αυτό πασχίζουν. Όσα έπαθε η πατρίς διά τους «Νόμους» και το καλό αυτηνών και όσα παλληκάρια σκοτώθηκαν, δεν τάπαθε η πατρίς εις τον αγώνα των Τούρκων. Κατοικίσαμεν τους κατοίκους μέσα στα σπήλαια και ζούνε με τα θηρία και ρημώσαμε τους τόπους και εγίναμε η παραλυσία του τόπου.
Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα, «Το 1821 χωρίς δάφνες και στέφανα»,
Βάσος Τσιμπιδάρος, εκδόσεις Ιωλκός, 2004
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.