Το «μετέωρο βήμα» μεταξύ πρώτου και δεύτερου βιβλίου
Της Λίνας Ρόκου
Μέχρι τη στιγμή που ένα βιβλίο συναντά τους αναγνώστες του ο δημιουργός του έχει περάσει από διάφορα στάδια, των οποίων η σειρά διαδοχής δεν είναι απολύτως προδιαγεγραμμένη. Δημιουργικό άγχος, (αυτό)αμφισβήτηση, οίστρος, δημιουργικότητα, αισθήματα ματαιότητας, ανυπομονησία, κούραση, χαρά είναι μερικά από όσα αισθάνονται οι συγγραφείς στον δρόμο προς τη λύτρωση της έκδοσης.
Σκεφτείτε σε πόση ένταση αισθάνονται όλα τα παραπάνω όσοι επιχειρούν την πρώτη τους λογοτεχνική απόπειρα. Και όταν έρχεται το πολυπόθητο «ναι» από τον εκδότη όλα μοιάζουν να μπαίνουν στη θέση τους. Για πόσο όμως;
Πότε ξεκινά η περιπέτεια του δεύτερου βιβλίου και πόσο διαφορετικά (ή όχι) χειρίζεται ο δημιουργός το νέο του «βασανάκι»; Έχοντας χάσει την αθωότητα του πρωτοεμφανιζόμενου αλλά μην έχοντας ακόμη αποκτήσει την πείρα που έρχεται με τα χρόνια οι συγγραφείς που μπαίνουν στη διαδικασία του δεύτερου βιβλίου καλούνται να μείνουν πιστοί στο λογοτεχνικό τους όραμα έχοντας πάρει ήδη το βάπτισμα του πυρός στην εκδοτική αγορά.
Τρεις συγγραφείς, που μέχρι στιγμής έχουν εκδώσει ένα βιβλίο, απαντούν στα ερωτήματα του ελc για την προσωπική τους ανάγκη να γράφουν, τα άγχη και τις προσδοκίες τους και φυσικά για την «κύηση» του δεύτερου βιβλίου.
Γιώργος Θάνος: «Το δημιουργικό άγχος για το καλό κείμενο υπάρχει πάντα»
Με την έκδοση του πρώτου βιβλίου ποια ήταν τα συναισθήματα και οι σκέψεις που σου γεννήθηκαν όσον αφορά το επόμενο συγγραφικό σου βήμα;
Για να είμαι ειλικρινής, παραήμουν χαρούμενος (και αγχωμένος) με το ίδιο το πρώτο μου βιβλίο, για να σκέφτομαι το δεύτερο. Αρχικά, συνέχισα να γράφω χωρίς να έχω σκέψεις για το επόμενο βήμα – παρά μόνο με μία λίγο μεγαλύτερη σιγουριά πως κάποια στιγμή, θα έρθει.
Έχεις ξεκινήσει να γράφεις το δεύτερο βιβλίο σου και εάν ναι, ποιες διαφορές και ομοιότητες εντοπίζεις σε σχέση με τον τρόπο που έγραφες το πρώτο;
Δουλεύω πάνω σε διάφορες ιδέες που σχηματίζουν το επόμενο (και ίσως και το μεθεπόμενο, καλά να είμαστε) βιβλίο – και η διαφορά είναι κυρίως αυτή: όσο δεν είχα εκδώσει κάτι, απλώς έγραφα διηγήματα. Τώρα, προσπαθώ να γράψω βιβλίο: θέλω τα πράγματα να είναι πιο σφιχτά, πιο ομοιογενή. Δουλεύοντας ένα κείμενο, σκέφτομαι ταυτόχρονα και τα υπόλοιπα. H ομοιότητα έχει να κάνει με τον ενθουσιασμό που νιώθεις, όταν σου αρέσει αυτό που γράφεις.
Νιώθεις κάποιου είδους πίεση ή άγχος σε σχέση με το δεύτερο βιβλίο σου;
Πίεση δεν θα έλεγα πως νιώθω, άγχος, σίγουρα ναι. Τόσο για τον χρόνο έκδοσης (τα συνεχόμενα lockdowns που τραυμάτισαν τον χώρο του βιβλίου δεν βοηθούν ιδιαίτερα) όσο και για την απήχησή του: είμαι ευγνώμων για την υποδοχή που είχαν τα «Καύκαλα», όμως αυτή η χαρά εύκολα μεταφράζεται σε άγχος για το δεύτερο βιβλίο. Και βέβαια, το δημιουργικό άγχος για το καλό κείμενο υπάρχει πάντα, είτε στο πρώτο είτε στο δεύτερο είτε και στα επόμενα, φαντάζομαι, βιβλία.
Έχεις ποτέ σκεφτεί ότι «ένα βιβλίο ήθελα να γράψω, κατέθεσα ό,τι ήθελα να πω με αυτό, δεν έχω σκοπό να γράψω άλλο;» κι αν ναι, τι συναισθήματα σου προκάλεσε αυτή η σκέψη;
Όχι, ποτέ. Πιστεύω πως γράφοντας (και δημοσιεύοντας) ανοίγει η όρεξη για περισσότερο γράψιμο – και ταυτόχρονα, η όρεξη να πεις τα πράγματα την επόμενη φορά λίγο καλύτερα, λίγο πιο ολοκληρωμένα, με μια φωνή λίγο περισσότερο δική σου.
Τι είναι πιο δύσκολο; Να γράψεις το πρώτο βιβλίο σου ή το δεύτερο; Και γιατί;
Έχουν απλώς ξεχωριστές δυσκολίες. Στο πρώτο βρίσκεσαι σε παράξενα νερά, είσαι λίγο πιο αυθόρμητος και ίσως λίγο πιο ακατέργαστος. Στο επόμενο, το νερό αρχίζει να μπαίνει στο αυλάκι, δουλεύεις πιο συγκροτημένα, έχεις μεγαλύτερες απαιτήσεις από τον εαυτό σου, ψειρίζεις τα κείμενά σου περισσότερο – με ο, τι καλό και ο, τι κακό ίσως κουβαλά αυτό.
Λέγεται συχνά ότι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί κανείς συγγραφέας εάν έχει γράψει μόνο ένα βιβλίο. Ποιες είναι οι δικές σου σκέψεις σχετικά;
Αν μιλάμε για έναν πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα το 2021, ναι, συμφωνώ πως δεν αρκεί ένα βιβλίο για να χαρακτηριστεί κάποιος συγγραφέας, είναι η συνολική πορεία και η αφοσίωση που δικαιώνουν αυτόν τον τίτλο. Αν μιλάμε φιλολογικά, συγγραφείς όπως ο Κώστας Ταχτσής και ο Άρης Αλεξάνδρου διαψεύδουν τον κανόνα – αν και δεν έγραψαν ακριβώς «ένα βιβλίο».
Το πρώτο βιβλίο του Γιώργου Θάνου, με τίτλο «Τα καύκαλα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιωλκός.
Η συνέχεια του άρθρου στο ελculture | Copyright: Λίνα Ρόκου
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.