Η μελέτη «Η Πολιτική Οικονομία του διεθνούς συστήματος από τον Ψυχρό Πόλεμο στην Ουκρανία, 1945-2023» (εκδόσεις Ιωλκός, 2023), του Ιωάννη-Διονύσιου Σαλαβράκου, προτεινόμενη στο βιβλιοπωλείο «Πολιτεία».
***
Για το βιβλίο
***
Για τον συγγραφέα
Ο Δρ. Ιωάννης-Διονύσιος Σαλαβράκος είναι επίκουρος καθηγητής της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές σε οικονομικά και πολιτική επιστήμη στα πανεπιστήμια Reading, St. Andrews και Aberdeen της Μ. Βρετανίας. Την περίοδο 2001-2012 δίδαξε στα πανεπιστήμια North London, Guildhall, Greenwich και London Metropolitan. Υπήρξε λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και λέκτορας και επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας (νυν Πατρών) την περίοδο 2007-2012. Υπηρέτησε διαπιστευμένος βοηθός στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενώ είναι επισκέπτης διαλέκτης σε διάφορες στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές (Σχολή Εθνικής Άμυνας, Διακλαδική Σχολή Πληροφοριών, Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, Σχολή Διοίκησης Επιτελών Πολεμικού Ναυτικού, Σχολή Διοίκησης Επιτελών Πολεμικής Αεροπορίας, Σχολή Εθνικής Ασφάλειας), στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών. Διδάσκει οικονομικά της άμυνας, οικονομικά του πολέμου, εξωτερική πολιτική μεγάλων δυνάμεων και οικονομική θεωρία.
***
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
————
Το διεθνές σύστημα της περιόδου 1946-2023 είναι αποτέλεσμα των δύο παγκοσμίων πολέμων και της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης (1866-1945). Ο σημερινός κόσμος επιφανειακά είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν της Belle Epoque και των παγκοσμίων πολέμων. Οι απόλυτες μοναρχίες έχουν σχεδόν εξαφανισθεί όπως και τα αντιδημοκρατικά καθεστώτα. Η αποικιοκρατία, επίσης, έχει συνθλιβεί. Στις δυτικές, τουλάχιστον, χώρες ο ρόλος της γυναίκας έχει αλλάξει και παράλληλα ο φιλελευθερισμός έχει δώσει περισσότερα δικαιώματα και ελευθερίες στους πολίτες σε σχέση με παλαιότερες εποχές. Το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί παγκοσμίως. Όμως, εβδομήντα επτά έτη μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παρά τις προσπάθειες καλυτέρευσης της ζωής ελλοχεύουν τρομακτικοί κίνδυνοι. Ο πόλεμος ως εργαλείο των διεθνών σχέσεων έχει επανέλθει στην επιφάνεια. Παράλληλα μεγάλης κλίμακας οικονομικές, ενεργειακές, περιβαλλοντολογικές, υγειονομικές κρίσεις λαμβάνουν χώρα. Μαζί με αυτές, ιδεολογικές αναζητήσεις από πολλές πλευρές και εντελώς ετερόκλητες παρουσιάζονται. Ορισμένες ιδεολογίες έρχονται από το παρελθόν (φασισμός, ναζισμός, κομμουνισμός, θρησκευτικός φονταμενταλισμός), άλλες προσπαθούν να συνδέσουν το ανθρώπινο ον με την τεχνολογική εξέλιξη, οδηγώντας στην αντίληψη του μετα-ανθρωπισμού (post-humanism). Παραδοσιακές αξίες των δυτικών, τουλάχιστον, κοινωνιών δίνουν τη θέση τους σε άλλες.
Ουσιαστικά, ο πλανήτης παράγει αστάθεια: Γεωπολιτική, οικονομική, κοινωνική, ενεργειακή, πολιτισμική, περιβαλλοντική, θεσμική, αξιακή, δημογραφική. Η πρόκληση αφορά όλη την ανθρωπότητα ανεξάρτητα από φυλετικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές ιδιότητες. Για άλλη μία φορά η ανθρωπότητα έρχεται αντιμέτωπη με την επιλογή της προόδου ή της καταστροφής. Αντίστοιχες επιλογές είχαν να κάνουν και παλαιότερες κοινωνίες. Ουσιαστικά, λοιπόν, ο μικρός ιστορικός χρόνος των εβδομήντα επτά ετών μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και βελτίωσε πολλά, δεν κατάφερε να επιλύσει προβλήματα της ανθρώπινης ιστορίας με ιστορικές ρίζες.
Στην τρέχουσα κρίσιμη καμπή το παρόν πόνημα, έχοντας ως ερμηνευτικό εργαλείο τη διεθνή πολιτική οικονομία, δηλαδή, τη σχέση οικονομίας και διεθνών σχέσεων, φιλοδοξεί να δώσει στον αναγνώστη την ανάλυση που απαιτείται, ώστε να αντιληφθεί ακριβώς γιατί τόσο ο Ψυχρός Πόλεμος (1946-1991), όσο και η μεταψυχροπολεμική περίοδος (1992-2023) απέτυχαν να επιλύσουν πολλά προβλήματα που έρχονταν από το παρελθόν, ενώ παράλληλα δημιούργησαν νέα ακόμα πιο σύνθετα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον υπεύθυνο των εκδόσεων Ιωλκός, Κωνσταντίνο Ι. Κορίδη, για την απόφασή του να εκδώσει το παρόν πόνημα παρά τον όγκο του. Η επιμέλεια του κειμένου επίσης ήταν σημαντική και οφείλω θερμές ευχαριστίες.
Τονίζω ότι τυχόν παραλείψεις βαρύνουν τον συγγραφέα αποκλειστικά.
Δρ. Ιωάννης-Διονύσιος Σαλαβράκος
«Η Πολιτική Οικονομία του διεθνούς συστήματος από τον Ψυχρό Πόλεμο στην Ουκρανία, 1945-2023», Ιωάννης-Διονύσιος Σαλαβράκος, εκδ. Ιωλκός, σελ. 11-13.
