Συνέντευξη της συγγραφέως Αντωνίας Βελισσαράτου [«Γυμνές ψυχές» (εκδ. Ιωλκός, 2021)] στον συγγραφέα Κωνσταντίνο Μανίκα [«Το τρίτο λάθος» (εκδ. Ιωλκός, 2021), «Στην ψυχή του ηγεμόνα» (εκδ. Ιωλκός, 2016)], που φιλοξενείται στο culturepoint.gr.
***
Συνέντευξη: 10+1 Ερωτήσεις στην Αντωνία Βελισσαράτου
Η συγγραφέας Αντωνία Βελισσαράτου απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που τις θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία της νέας της ποιητικής συλλογής “Γυμνές ψυχές”.
1. Πώς θα περιγράφατε συνοπτικά την ποιητική σας συλλογή “Γυμνές ψυχές” από τις εκδόσεις Ιωλκός;
Θεματικός άξονα των ποιημάτων μου είναι οι αξίες. Πιστεύω ότι η ζωή είναι ένα ταξίδι, ένα εσωτερικό, μοναχικό ταξίδι με μοναδικό στόχο την καλλιέργεια του πνεύματος και την προσωπική μας εξέλιξη. Θεωρώ ότι η στάση ζωής, απαλλαγμένη από μικρότητες δίνει λύσεις, όταν οι προκλήσεις και τα θεμέλια του εγωισμού αγωνίζονται να κρατηθούν.
2. Τι απογυμνώνει τις ψυχές και τι τις ντύνει με αξίες και υψηλά νοήματα;
Ο άνθρωπος κουβαλάει μέσα του το χάος την σύγχυση. Έχουμε μέσα μας τον πόλεμο κι αυτή η εσωτερική πάλη αντανακλάται στην κοινωνία. Το φοβικό εσωτερικό κενό μάς καταπίνει και η αίσθηση του ανικανοποίητου μάς χαμηλώνει και μάς ορίζει.
Όταν οι δυσκολίες και οι προκλήσεις της ζωής μάς φέρουν αντιμέτωπους με την σκληρή πραγματικότητα, όταν όλα γύρω μας γκρεμιστούν και βρεθούμε στην σκιά του πόνου, όταν σκεφτούμε κι αναλογιστούμε τι προσδοκούμε από μας κι από τους γύρω μας, χωρίς δικαιολογίες και τεχνάσματα, όταν σταθούμε μόνοι στη σιωπή, γυμνοί απέναντι στον εαυτό μας, όταν αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεων μας με σοβαρότητα, τότε έρχεται η εσωτερική μας μεταμόρφωση, η πνευματική μας ανάταση με την προϋπόθεση ότι θα αγαπήσουμε, θα σεβαστούμε και θα αγκαλιάσουμε όλα τα κομμάτια του εαυτού μας με ταπεινότητα.
Η εσωτερική απελευθέρωση απαιτεί ορθή σκέψη και η διατήρηση των αξιών μέσα στις δυσκολίες εξυψώνει το πνεύμα.
Οι αρετές είναι ο φάρος στη σκοτεινή μας ζωή που φωτίζουν το δρόμο μας και μας βοηθούν να αντιληφθούμε την ασημαντότητα μας και ταυτόχρονα το μεγαλείο μας, γιατί ο σκοπός της ζωής μας, το νόημα της ύπαρξής μας είναι τόσο σπουδαίο και ταυτόχρονα τόσο μικρό κι εφήμερο.
3. Μπορεί η αγάπη να είναι η μόνη ασφαλής απάντηση στα υπαρξιακά μας διλήμματα;
Οι εσωτερικές μας αναζητήσεις, η πορεία, η πτώση, τα τραύματα, οι επιθυμίες, τα όνειρα, οι φόβοι όλα αυτά στο μονοπάτι της ζωής μας με τόσος συνοδοιπόρους γύρω μας έρχονται σε ρήξη με τις αλήθειες μας και μας κρατούν σε εγρήγορση. Αρετές όπως η αλήθεια, η ελευθερία, η ειλικρίνεια, η συνέπεια, η εγκράτεια, ευγένεια κ.α. είναι τα εφόδια μας, είναι ο οδηγός μας, είναι τα όπλα που θα μας θωρακίσουν και μας οδηγήσουν μπροστά σε προσωπικό επίπεδο.
Η αγάπη μας συνδέει με τον εαυτό μας, η αγάπη είναι αποδοχή, είναι ελευθερία, είναι απλότητα, είναι αρμονία. Η βαθιά κι αληθινή αγάπη σε όλες τις μορφές θεωρώ ότι έχει την περισσότερη δύναμη και είναι το ύψιστο συναίσθημα όλων.
4. Τι θεωρείτε ότι θα αποκομίσει, ως απόσταγμα, ο αναγνώστης;
Να μην ξεπουλάμε τις αξίες μας, να είμαστε αληθινοί, αυθεντικοί και να σεβόμαστε τον εαυτό μας με σεμνότητα.
Οι δυσκολίες μπορούν να μας παρασύρουν στα ανοιχτά έπειτα να μας πετάξουν σε κοφτερά βράχια και να βρεθούμε τραυματισμένοι σε άγονα νησιά. Όταν συμβεί αυτό, γιατί η ζωή είναι απρόβλεπτη και γεμάτη εκπλήξεις, να αγωνιστούμε με σθένος, ώστε να βγούμε από τις φουρτούνες της ζωής πιο δυνατοί και να πορευτούμε με ήθος, με αξιοπρέπεια, με ειρήνη και γαλήνη μέσα μας.
Όπως λέει ο Ντέρεκ Γουώλκοτ που έχει πάρει νόμπελ λογοτεχνίας: «Διαβάζουμε ποίηση για την πνευματική ομορφιά που γεννάει μέσα μας».
5. Πώς κρίνετε τη σύγχρονη ελληνική ποίηση; Υπάρχει μεγάλος όγκος εκδόσεων. Συμβαδίζει όμως με την ποιότητα;
Όλες οι μορφές τέχνης είναι έκφραση, είναι ανάγκη, είναι λύτρωση για τον καλλιτέχνη και η κάθε τέχνη εκφράζεται με τα δικά της μέσα. Η ποίηση είναι η τέχνη της λεπτομέρειας. Ο ποιητής αποσύρεται στη κιβωτό του νου του και δημιουργεί θα έλεγα καταθέτει ευλαβικά την δική του αλήθεια με πρώτη ύλη τις λέξεις. Ο ποιητής ακολουθεί την εσωτερική του φωνή, αγωνίζεται με το χρόνο και διαβαίνει σε περίεργες διαδρομές προσπαθώντας να αποδώσει αυτό που τον βασανίζει με σύνεση, με πολύ σκέψη και με οικονομία στις λέξεις. Ο ποιητής είναι αναγνώστης και κριτικός απέναντι στο έργο του. Σέβομαι όλη αυτή την προσπάθεια γιατί αν δεν το αγαπάς δεν μπορείς να το κάνεις.
6. Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;
Η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις. Σίγουρα κανένας μας δεν γνωρίζει τι θα συμβεί την επόμενη στιγμή. Αυτό το ονομάζουμε τύχη κι αν κάτι είναι υποτίθεται γραμμένο μοίρα. Πιστεύω ότι ο καθένας μας μπορεί να ακολουθήσει την εσωτερική του φωνή, το κάλεσμα του και να πορευτεί με σεβασμό. Θεωρώ ότι όποιος αγωνίζεται για τα όνειρά του με σοβαρότητα υπευθυνότητα και ειλικρίνεια μακροπρόθεσμα δικαιώνεται. Παρόλα αυτά κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα συμβεί την επόμενη στιγμή.
7. Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με την συγγραφή και γιατί επιλέξατε την ποίηση ως μέσο έκφρασης;
Ήδη έχω γράψει δυο μυθιστορήματα όπου έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης με τίτλο « Στα μονοπάτια του ονείρου» (2013) και «Ιχνηλάτης των θαλασσών» (2017). Η ποίηση για μένα είναι μια είσοδος, μια πύλη στον έσω εαυτό μου, που στέκει κάπου χωρίς να τον πληγώνει ο χρόνος. Η ποίηση είναι ένας κόσμος, όπου οι λέξεις έχουν βαρύτητα υπάρχουν με οικονομία και σαν απόσταγμα βρίσκουν τη θέση τους πάνω στο χαρτί απλά και ουσιώδη. Όταν γράφω ποίηση μπαίνω σε μια κατάσταση, σαν να βρίσκομαι σε μια άλλη διάσταση, σε μια άλλη συχνότητα από μένα για μένα. Το χαρτί και το μολύβι έχει την ερμηνεία ενός παρθένου νησιού, στο κέντρο ενός ωκεανού περιτριγυρισμένο από ανθρώπους, λέξεις, μα πιο πολύ από συναισθήματα και εμπειρίες.
Μέσα από την ποίηση μπορώ, να παρατηρήσω, να αναθεωρήσω ίσως και να κατευθύνω την σκέψη μου, λειτουργεί σαν αρχειοθέτηση και τοποθέτηση που φέρει χνάρι στη ψυχή μου. Ζω εκείνες τις στιγμές που με ταξιδεύουν στο ιδεατό ‘’με μέτρο, με σταθμά με τη γόμα και τα πλαίσια στο συρτάρι του χρόνου’’, όπως αναφέρω σε ένα μου ποίημα.
Αυτή η εσωτερική ματιά, είναι μια ανάσα, μια πνοή ελευθερίας που μπορεί να φωτίσει την πλάση γύρω μου, να με βοηθήσει να αισθανθώ την ομορφιά των ανθρώπων και ίσως να μπορέσω να αντιληφθώ και τις επιπτώσεις της ‘’παραστρατημένης αγάπης’’ που αναφέρει ο Δάντης στη Θεία κωμωδία ως απόρροια όλων των κακών που συντελούνται πάνω στη γη από τους πληγωμένους ανθρώπους.
8. Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά, παίζει το σημαντικότερο ρόλο, στη συγγραφή ενός βιβλίου;
Απαραίτητα στοιχεία και τα δύο με το ένα να υποστηρίζει και να συμπληρώνει το άλλο. Η συγγραφή ενός μυθιστορήματος, για μένα απέχει πολύ από την συγγραφή μιας ποιητικής συλλογής.
9. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Αρκετά βιβλία είναι εκείνα όπου επανέρχομαι και κάθε φορά ανακαλύπτω κάτι καινούργιο όπως η ‘’Ασκητική’’ του Νίκου Καζαντζάκη, το ‘’Έγκλημα και τιμωρία’’ του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ‘’Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης’’ της Μάρως Βαμβουνάκη. Το ‘’1Q84’’ του Χαρούκι Μουρακάμι και το ‘’Όλες οι μέρες’’ της Ιζαμπέλ Αλιέντε.
10. Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;
Σίγουρα θα διάλεγα τον Νίκο Καζαντζάκη, το Ρίτσο, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γεώργιο Σεφέρη, τον Καβάφη, τον Οκτάβιο Πας, την Ντόρις Λέσινγκ και πολλούς άλλους.
11. Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;
Και τα δύο, μόνο τότε υπάρχει ισορροπία στη ζωή μας.
Ο ρεαλισμός, δηλαδή ο νους μας είναι απαραίτητος για να είμαστε γειωμένοι κι αντικειμενικοί όσο μπορούμε κι από την άλλη ο ρομαντισμός, δηλαδή η καρδιά μας είναι απαραίτητος, για να δαμάζουμε το νου μας, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την πεζότητα και την σκληρότητα γύρω μας.
Πηγή: Culturepoint
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.