«Φτωχά τα λόγια» από τη Μέλλω Αγορίτση-Καλομέρα
του Β.Δ. Αναγνωστόπουλου,
καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Κρατάω στα χέρια μου με αγάπη και συγκίνηση την πρόσφατη ποιητική συλλογή με τίτλο «Φτωχά τα λόγια» της Βολιώτισσας ποιήτριας Αγορίτση-Καλομέρα (εκδ. Ιωλκός Αθήνα 2021. σ. 45) και δεν μπορώ παρά να εκφράσω τις σκέψεις μου για τα «Φτωχά λόγια», που είναι, όμως, τόσο πλούσια σε λυρισμό, σε πηγαίο συναίσθημα και εσωτερική ματιά. Η ποίηση πάντοτε συνοδεύει τον άνθρωπο, σε όλες του τις καταστάσεις όσο δύσκολες κι αν είναι. Έχει τη δύναμη να τον αγκαλιάζει και να τον κρατάει ψηλά στα φτερό της. Να τον αλαφρώνει και να ενισχύει τις ανάσες ζωής. Υπάρχει γύρω μας και μέσα μας, αρκεί να την ανακαλύψουμε, να νιώσουμε το θεϊκό φύσημα. Αυτή την αίσθηση μού δίνουν τα ποιήματα της συλλογής.
Είναι αλήθεια αυτό που λέγεται, πως η ποίηση είναι μια μικρή (ή μεγάλη) επανάσταση μέσα μας που γεννάει φως, διαύγεια ψυχής και πυρακτωμένο πνεύμα. Και γίνεται χείμαρρος αισθημάτων και συγκινήσεων, υπερβατικών και πρωτοφανέρωτων. Αυτή κάνει έμψυχη τη λέξη και της δίνει φως και ακτινοβολία.
Για τη Μέλλω Αγορίτση-Καλομέρα έχω γράψει και άλλη φορά. Στα γράμματα εμφανίζεται το 2004 με τη συλλογή «Η μέθη της ζωής» και ακολουθούν οι συλλογές «Στιγμιότυπα» (2011) και «Ασίγαστες διαδρομές» (2013). Αξίζει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε ορισμένα σημεία:
Α. Η αφιέρωση της συλλογής «Στη μνήμη του αγαπημένου μου συζύγου Γεωργίου Καλομέρα» προδιαθέτει τον αναγνώστη για το εν γένει ελεγειακό (και βαθύτατα λυρικό) πνεύμα που διαχέεται σα χρυσόσκονη σχεδόν σε όλα τα ποιήματα, 29 τον αριθμό, σε μια γραφή πρωτοπρόσωπη (και τριτοπρόσωπη), αλλά και αυτοαναφορική.
Β. Είναι χαρακτηριστικό ότι αναφέρεται στο πρώτο-πρώτο ποίημα στην Ποίηση, που «είναι μια πλοήγηση βαθιά» στην ψυχή και γραμμένη «με της καρδιάς τα άυλα / κι άφθαρτα υλικά». Η εγκαταβύθιση αυτή στη μνήμη και τις αναμνήσεις ανασύρει αναλαμπές από τα ισχυρά βιώματά της, που συνδέονται με τον άνθρωπο που αγάπησε και έζησε τη ζωή.
Γ. Παλεύει με το χρόνο, τη μνήμη και τη λήθη, τον αντιμετωπίζει ως εχθρό που πολεμάει τις Στιγμές (σ. 11): «Ένας μεταξοσκώληκας η μνήμη μας θαρρείς / μια κάμπια που ολημερίς δουλεύει, / να συγκρατήσει το μετάξι της στιγμής / πριν πεταλούδα γίνει που τη λήθη θα σωρεύει».
Δ. Διευρύνοντας την ποιητική όρασή της εποπτεύει τον ανθρώπινο περίγυρο για να σταθεί στις αλήθειες όπως στο ποίημα Μια γειτονιά ο κόσμος μας (σ. 10): «Μια γειτονιά ο κόσμος μας… Μια αγκαλιά ο κόσμος μας… Μια σπιθαμή ο κόσμος μας… Αμέτρητος ο κόσμος μας… Άγνωστος είναι ο κόσμος μας..». Και στο ποίημα Αντίμετρα (σ. 27) βλέπει να αντιμάχονται τα «θέλω» και τα «πρέπει» στη ζωή, που είναι «Μια διγλωσσία άκαμπτη κι ένας ξεσηκωμός…». Έτσι δηλώνεται η κοινωνική σύγκρουση του Εγώ με το Εμείς, το ένα με τα πολλά, αλλά και η καταπίεση του κοινωνικού περίγυρου. Κι αλλού θα γράψει (Του σπιτιού μας η αυλή, σ. 34) «Είμαστε ολοτρίγυρα / όλοι μαζί και μόνοι, / μα ο καθείς, ένας κανείς / στη γύρω σκόνη», επισημαίνοντας τη σκληρή μοναξιά.
Ε. Ποιήματα όπως Στης Ειδομένης την αυλή (σ. 24-25), Έλα να δεις της προσφυγιάς (σ. 30) δείχνουν τη βαθιά ανθρωπιά, την ευαισθησία και τη συναντίληψη για το δράμα των προσφύγων, των ανθρώπων χωρίς πατρίδα. γεγονός που το έχουμε ζήοει ως έθνος και το αντιμετωπίζουμε στις μέρες μας: «Έλα να δεις της προσφυγιάς το ξεκομμένο βλέμμα, / ποτάμι καθώς σέρνεται, γιαλός ξεριζωμένος.».
Στ. Ο στίχος απλός και λιτός σε α’ πρόσωπο (με προφανή αυτοαναφορικότητα) ομολογεί το ταυτόσημο της ύπαρξης στο ποίημα Όπου εσύ κι εγώ (σ. 19): «Όσο θα ζεις θα ζω / να βρίσκει η καλημέρα / φρέσκο φύσημα του αγέρα / αεράκι γιορτινό. /Όπου εσύ κι εγώ / ο ήλιος ν’ ανατέλλει, / είτε θέλει είτε δε θέλει / με έναν κόπο για τους δυο». Και κλείνει η συλλογή με το ακροτελεύτιο και σπαρακτικό ποίημα Σ’ ευχαριστώ (σ. 40): «Μα εγώ… μα εγώ, αγάπη μου, εγώ… / το αποτύπωμα σου αυτό το ιερό, / που είχε ανάστημα και ήθος αψηλό, / θα το κρατάω νοτερό, με φρέσκο δάκρυ πάντα ζωντανό! / Σ’ ευχαριστώ, σ’ ευχαριστώ!…».
Η Μέλλω Αγορίτση-Καλομέρα με τη συλλογή «Φτωχά τα λόγια», μας έδωσε ποίηση με προσωπική σφραγίδα, οου ξεχωρίζει για το ύφος και το ήθος της με κύρια χαρακτηριστικά: Ποικιλία στίχου και στροφής σε ρυθμούς και τόνους. Συναισθήματα συγκρατημένα, έρωτας και αγάπη, μεστωμένα βιώματα ζωής. Φιλοσοφία ζωής με όλες τις αντιφάσεις και τα αντίμετρα και συγκρούσεις ανάμεσα στα «πρέπει» και «θέλω».
Δικό της και αναγνωρίσιμο το ύφος με γραφή και λεξιλόγιο δικά της, μακριά από μιμήσεις ή χιλιοειπωμένες λέξεις και φθαρμένα τσιτάτα. Ποίηση κοινωνικού περιεχομένου, με συμβολισμούς, με ανησυχίες μεταφυσικές με έντονη εικονοποιία και οικολογικές ευαισθησίες, στοχαστική και, βέβαια, εξομολογητική. Είναι μια ποίηση λυρική, λιτή, αυθεντική.
Πηγή | Copyright: Εφημερίδα «Θεσσαλία» | Β.Δ. Αναγνωστόπουλος
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.