Υπογράφεται η Συνθήκη του Λονδίνου | 6/7/1827

6/7/1827: Επανάσταση 1821. Υπογράφεται η Συνθήκη του Λονδίνου μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για το ελληνικό ζήτημα.

***

Η στάση των μεγάλων Δυνάμεων στο ελληνικό ζήτημα υπαγορευόταν από τα διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντά τους, κυρίως όμως από την εκατέρωθεν καχυποψία μήπως μία απ’ αυτές αποκτούσε τον έλεγχο του νέου κράτους, που θα είχε στρατηγική θέση στη Μεσόγειο. Η αδιαλλαξία της Πύλης και η προσέγγιση της Γαλλίας με τη Ρωσία και την Αγγλία οδήγησαν στις 24 Ιουνίου/6 Ιουλίου 1827 στην υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου. Με τη συνθήκη αυτή, που υπέγραψαν ο υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας υποκόμης Ντάντλεϊ και οι πρέσβεις της Γαλλίας και της Ρωσίας στο Λονδίνο (Πολινιάκ και Λίβεν αντίστοιχα), επαναλαμβάνονταν ουσιαστικά οι όροι του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κείμενο της συνθήκης αρχίζει με αναφορές στην ανάγκη προστασίας του εμπορίου (η πειρατεία ήταν μεγάλο πρόβλημα για το δυτικό εμπόριο), στην αίτηση προστασίας προς την Αγγλία και σε γενικότερους ανθρωπιστικούς λόγους. Οι τρεις Δυνάμεις απαιτούσαν ανακωχή και έναρξη διαπραγματεύσεων για ένα αυτόνομο ελληνικό κράτος, ενώ μυστικό άρθρο συμπλήρωνε πως, αν η Τουρκία εξακολουθούσε να αρνείται αυτή τη λύση, οι Δυνάμεις θα την εξανάγκαζαν, στέλνοντας προξένους στην Ελλάδα και επιβάλλοντας βίαια την κατάπαυση των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Στις 4/16 Αυγούστου, με κοινή νότα, οι τρεις πρέσβεις στην Πύλη ζήτησαν την αποδοχή των όρων του πρωτοκόλλου εντός 15 ημερών. Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 8 Αυγούστου, πέθανε ο Κάνιγκ, ο αρχιτέκτονας της Συνθήκης του Λονδίνου. Η είδηση της συνθήκης (που δημοσιεύθηκε στους «Times» της 12ης Ιουλίου) πανηγυρίστηκε στην Ελλάδα, που αποδέχθηκε αμέσως την ανακωχή, ενώ οι Τούρκοι, μετά τις επιτυχίες του Ιμπραήμ και του Κιουταχή, αντέδρασαν σχεδόν με περιφρόνηση και έστειλαν νέες ενισχύσεις στην Πελοπόννησο, όπου ο Ιμπραήμ συνέχιζε να καίει και να λεηλατεί. Ο Άγγλος ναύαρχος Κόδριγκτον κι ο Γάλλος Δεριγνί ανακοίνωσαν τότε στον τουρκικό και αιγυπτιακό στόλο, που βρισκόταν στο Ναβαρίνο, ότι βάσει της Συνθήκης του Λονδίνου απαγορευόταν οποιαδήποτε μεταφορά στρατού και εφοδίων στην εμπόλεμη περιοχή. Επιπλέον προειδοποιούσαν ότι, αν αγγλικό πλοίο δεχόταν έστω μία κανονιά, θα κατέστρεφαν ολόκληρο τον τουρκικό στόλο. Ο Ιμπραήμ απάντησε ότι θα περίμενε νέες οδηγίες από την Πύλη. Όταν η καταστροφή τουρκικού στολίσκου στον κόλπο της Ιτέας προκάλεσε απόπειρα εξόδου τουρκικών πλοίων από το Ναβαρίνο, ο Κόδριγκτον με σφοδρά πυρά τα ανάγκασε να επιστρέψουν.

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 100-101.