Η Γιουγκοσλαβία βομβαρδίζεται από το ΝΑΤΟ

24/3/1999: Το ΝΑΤΟ, με την επίσημη κωδική ονομασία Operation Allied Force, ξεκινά αεροπορικές βομβαρδιστικές επιδρομές στη Γιουγκοσλαβία, οι οποίες συνεχίστηκαν αμείωτες μέχρι και τις 10 Ιουνίου του ίδιου έτους.

 

***

«…όλα τα Μέλη πρέπει να απέχουν… από την απειλή ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε Κράτους…»

Τίποτα δεν καταδεικνύει σαφέστερα τα όρια της δύναμης των υπερεθνικών θεσμών από τα γεγονότα του 1999, όταν η εθνοκάθαρση εξαπολύθηκε για άλλη μια φορά από μια κυβέρνηση –αυτή του λειψάνου της Γιουγκοσλαβίας– ενάντια σε μια μειονότητα, των Αλβανών στο Κόσοβο. Επειδή το Κόσοβο ήταν και παραμένει αναπόσπαστη επαρχία της Σερβίας, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε τη νόμιμη προστασία έναντι οποιασδήποτε εξωτερικής παρέμβασης, βάσει του Άρθρου 2(4) του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ, το οποίο δηλώνει ότι «όλα τα Μέλη πρέπει να απέχουν… από την απειλή ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε Κράτους»· αλλά και βάσει του Άρθρου 2(7), το οποίο απαγορεύει την παρέμβαση «σε θέματα που κατ’ ουσίαν εμπίπτουν στην εγχώρια δικαιοδοσία του εκάστοτε κράτους».

Η Γιουγκοσλαβία είχε επίσης την κάλυψη της Διακήρυξης περί των Αρχών του Διεθνούς Δικαίου, της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού το 1970, η οποία αρνείται στα μέλη «το δικαίωμα να επεμβαίνουν, άμεσα ή έμμεσα, για οποιοδήποτε λόγο, στις εσωτερικές υποθέσεις οποιουδήποτε άλλου κράτους». Στο πλαίσιο του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ, βία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε περίπτωση αυτοάμυνας ή με τη ρητή άδεια του Συμβουλίου Ασφαλείας ως απάντηση σε μια πράξη απρόκλητης επίθεσης (Άρθρο 51 και Κεφάλαιο ΙΙΙ). Καμιά τέτοια ρητή άδεια δεν μπορούσε να παραχωρηθεί λόγω της αντίθεσης της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας – η παλιά γνώριμη ιστορία.

Ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν να αιτιολογήσουν οι Αλβανοί στο Κόσοβο τη στρατιωτική παρέμβαση του ΝΑΤΟ για λογαριασμό τους είναι αν την ερμηνεύσουν ως περιφρόνηση προς τον Καταστατικό Χάρτη των ΗΕ (ή, όπως είπε ο Τόνι Μπλερ, αν θεωρηθεί ως «τροποποίηση… της αρχής περί απαγόρευσης της επέμβασης… για θέματα καίριας σημασίας»).

Νάιαλ Φέργκιουσον, «Το πλέγμα του πλούτου», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 602-603