Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος

4/10/1912: Ξεκινά ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος, με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο ν’ αντιτάσσονται στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

 

***

 

Στις 9/22 Σεπτεμβρίου οι Δυνάμεις με κοινό διάβημα προς τα βαλκανικά έθνη δήλωναν κατηγορηματικά ότι δε θα επέτρεπαν επ’ ουδενί, ούτε μετά από νικηφόρα έκβαση του πολέμου, οποιαδήποτε αλλαγή στο εδαφικό καθεστώς των Βαλκανίων. Απτόητα τα βαλκανικά κράτη κήρυξαν επιστράτευση στις 17/30 Σεπτεμβρίου. Πέντε μέρες αργότερα υπογράφηκε και ελληνοβουλγαρική στρατιωτική σύμβαση, με τις λεπτομέρειες για την παράταξη στον αγώνα 120.000 Ελλήνων και 300.000 Βουλγάρων. Ο ελληνικός στόλος θα παρεμπόδιζε τον ανεφοδιασμό διά θαλάσσης των Τούρκων καθώς και την αποστολή ενισχύσεων. Στις 25 Σεπτεμβρίου και ενώ η Πύλη δεχόταν τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις, το Μαυροβούνιο κήρυξε πρώτο τον πόλεμο στην Τουρκία, ενώ η Σόφια ειδοποιούσε την Αθήνα ότι ετοιμάζεται να επιτεθεί και αυτή. Η ελληνική κυβέρνηση δε δίστασε να προσχωρήσει στο βαλκανικό μέτωπο. Ο Βενιζέλος θα πει στο διστακτικό Γεώργιο αποφασιστικά: Μεγαλειότατε, διαλέξτε! Το στέμμα σας ή τον πόλεμο!

Στις 30 Σεπτεμβρίου 1912, με κοινό διάβημα προς τους πρέσβεις της Πύλης, οι κυβερνήσεις Βουλγαρίας, Ελλάδας και Σερβίας αξίωσαν την ανάκληση της τουρκικής επιστράτευσης και άμεση εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για αυτονομία των εθνοτήτων, αναλογική αντιπροσώπευσή τους στο οθωμανικό κοινοβούλιο, μη μεταβολή του εθνολογικού χαρακτήρα των ευρωπαϊκών εδαφών με εποικισμούς, αναγνώριση των χριστιανικών σχολείων, στελέχωση του οθωμανικού στρατού με χριστιανούς πριν αρχίσει η στρατολογία των χριστιανών, διορισμό χριστιανών σε δημόσια αξιώματα και επίβλεψη των μεταρρυθμίσεων από διεθνές συμβούλιο. Το σκόπιμα επιθετικό αυτό τελεσίγραφο, όπως ήταν αναμενόμενο, απορρίφθηκε και οι πρέσβεις Βουλγαρίας και Σερβίας εγκατέλειψαν την Κωνσταντινούπολη, αφού επέδωσαν τη διακοίνωση για την κήρυξη πολέμου στις 4/17 Οκτωβρίου 1912.

Στο μεταξύ, η Ιταλία εκμεταλλευόμενη τις εξελίξεις πέτυχε στις 2 Οκτωβρίου να υπογραφεί στο Ουσί της Ελβετίας η συνθήκη για τον τερματισμό του ιταλοτουρκικού πολέμου, με την οποία προσαρτούσε τη Λιβύη. Η Τουρκία αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις θαλάσσιες συγκοινωνίες προσπάθησε να αποσπάσει την Ελλάδα από τη βαλκανική συμμαχία και, παρ’ ότι από την 1η Οκτωβρίου (σε απάντηση κατάσχεσης είκοσι ελληνικών πλοίων από τις τουρκικές αρχές) ο Βενιζέλος κάλεσε στην ελληνική Βουλή τους Κρήτες βουλευτές, η Πύλη υποσχόταν παραχώρηση Κρήτης-Ιωαννίνων. Όμως, ήταν αργά. Στις 5 Οκτωβρίου επέδιδε και ο Έλληνας πρέσβης στην Πύλη την πολεμική διακοίνωση.

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 355-356.

Κλείσιμο
Κλείσιμο
Καλάθι (0)

Κανένα προϊόν στο καλάθι σας. Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.