«Τα καύκαλα» | @adiamonddiary
Ήρωες μιας χαμηλόφωνης αλλά σπαρακτικής συνθήκης

Του Νίκου Βατόπουλου

Σε μια τομή του χρόνου, του προσωπικού και του ιστορικού, κείτονται τα «Καύκαλα». Είναι δεκαεννιά ιστορίες του Γιώργου Θάνου, που με αυτήν την πεζογραφική εμφάνιση φέρει στη λογοτεχνική προθήκη τα δικά του προσανάμματα. Είναι γραφή αστραφτερή και βαθιά, με λάμες και βελούδα, γραφή πηγαία αλλά στέρεα ριζωμένη σε μια προπαίδεια λογοτεχνικής παράδοσης. Ο Γιώργος Θάνος είναι ένας πολυπράγμων γραφιάς και μαζί ένας τεχνίτης εμμονικός, προσηλωμένος στους κραδασμούς της ελάσσονος ζωής. Στα «Καύκαλα», οι διηγήσεις του αντλούν από τους χυμούς της παρακαταθήκης της ελληνικής διηγηματογραφίας. Έχουν αχό από Γιώργο Ιωάννου και Νίκο Χουλιαρά, με γήινες, χωμάτινες και γεμάτες αίμα περιγραφές, χαρακτήρες ασπαίροντες στη γνησιότητα της ελληνικής επαρχίας, του αστικού διαμερίσματος.

Ημίφως

Ο Γιώργος Θάνος έχει έλξη σε ό,τι είναι στο ημίφως της προθήκης, στα πίσω δώματα, στα μικροαστικά δυάρια που μυρίζουν φαγητό, σε συνεργεία και ψησταριές, σε πλατείες χωριού με σκιερά δέντρα, σε ταβέρνες, σε πίσω αυλές, σε καπνισμένα εσωτερικά και σε σιωπηλές δημοσιές.

Οι ήρωες, άντρες της ελληνικής κοινωνίας, είναι άνθρωποι που ζουν την κάθε μέρα, ο ορίζοντας έχει κάτι το πραγματιστικό και ταυτόχρονα ξεχειλίζει από εκείνη την ποίηση της ασυνείδητης ομορφιάς. Αυτή η ομορφιά δεν ερμηνεύεται με όρους κάλλους, αλλά με θερμοκρασία κλειστής κάμαρας και σκληρής γης.

Μικρούς Μύθους

Ο Γιώργος Θάνος έχει ξετυλίξει μικρούς μύθους. Πηγάζουν από τελματωμένες μνήμες του Εμφυλίου και εκτείνονται σε κλειστοφοβικούς εναγκαλισμούς μιας στέγνιας που μπορεί να γεννήσει η κρίση ή η οικογενειακή ασφυξία. Αυτή η θολή ανάκληση ενός κοινού τόπου εκβάλλει σε ένα συνειδησιακό θάμπος. Αποκτά εκ νέου σάρκα, απλώνει σαν βάλτος. Ο Γιώργος Θάνος γράφει όπως φωτογραφίζει. Οι φωτογραφίες του (στο εξώφυλλο είναι δική του) ορίζουν έναν κόσμο υπαρκτό αλλά σε απόσυρση, έναν κόσμο που ανάβει σε φωτεινές επιγραφές γαλακτοπωλείων και γραφείων τελετών, που τρεμοσβήνει σε παλιομάγαζα και παρακμιακά ταβερνεία, που θάλλει σε προσόψεις πολυκατοικιών σε συνοικίες που λίγοι επισκέπτονται.

Ο Γιώργος Θάνος είναι ποιητής χωρίς να γράφει ποίηση. Ελκεται από το μεγάλο κάδρο της ελάσσονος δράσης, θερμαίνει τον λόγο του κοντά στο τετριμμένο που αποκτά μορφές γκροτέσκες, ενίοτε γλυκόπικρες, και σχεδόν πάντα τραγικές μέσα στην κοινοτοπία ή τη δραματική παραδοξότητά τους. Είναι παράξενα οικείος ο κόσμος του Γιώργου Θάνου. Τον νιώθεις να πάλλεται. Υπάρχει ερωτισμός μέσα στη γνησιότητα της σάρκας και των λειτουργιών του σώματος. Η μυρωδιά της σκληρής γης, του μαγειρεμένου φαγητού, του νοτισμένου καπνού, του έρημου δρόμου, τυλίγει ιστορίες ασυνήθιστες μόνο και μόνο γιατί αποσπάστηκαν από την παγωμένη λήθη. Τα «Καύκαλα» σπάζουν την κρούστα του χέρσου χωραφιού, ανοίγουν αυλάκια, ρέει το αίμα, η βροχή, ο ιδρώτας του ανθρώπου.

Copyright: «Η Καθημερινή», 12/11/2019 | Νίκος Βατόπουλος

 

Κλείσιμο
Κλείσιμο
Καλάθι (0)

Κανένα προϊόν στο καλάθι σας. Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.