Η συγγραφέας της συλλογής διηγημάτων «Ήλιος στο παράθυρο» (εκδόσεις Ιωλκός, 2022), Σεβαστή Κωνσταντινίδου, δίνει συνέντευξη στη Χριστίνα Μιχαηλίδου, για το maxmag.gr.
“Ήλιος στο παράθυρο” από τη Σεβαστή Κωνσταντινίδου
Η Σεβαστή Κωνσταντινίδου, ανοίγει για δεύτερη φορά το δικό της παράθυρο στην λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων της «Ήλιος στο παράθυρο», από τις εκδόσεις Ιωλκός. Πρόκειται για μικρές ιστορίες της μιας ανάσας που αποκαλύπτουν τα όνειρα, τις αγωνίες, τους φόβους των πρωταγωνιστών. Μιλάνε με θάρρος και ειλικρίνεια, όπως ταιριάζει στον αφηγηματικό λόγο της συγγραφέως.
Ποια ήταν η διαδρομή έμπνευσης και συγγραφής για το βιβλίο σας «Ήλιος στο παράθυρο»;
Το βιβλίο προέκυψε από κείμενα που γράφτηκαν τα τελευταία επτά χρόνια. Κυρίως πειραματίστηκα με τη μικρή φόρμα, την οποία αγαπώ πολύ. Προσπάθησα να αφηγηθώ ιστορίες ολοκληρωμένες μέσα στο μικρό αυτό πλαίσιο. Οι αφορμές για τη συγγραφή τους ποικίλλουν. Κάποιες από αυτές βασίστηκαν σε ένα μικρό στοιχείο που άκουσα και μου έκανε εντύπωση. Άλλες προέκυψαν από κάποιες αφηγήσεις γνωστών που εστίαζαν σε ένα συγκεκριμένο γεγονός. Κράτησα το κύριο συμβάν και μετέπλασα τα υπόλοιπα. Άλλες, πάλι, δημιουργήθηκαν πάνω σε θέματα που με απασχολούσαν και ήθελα να μιλήσω για αυτά. Όταν ολοκληρώθηκε το σώμα των ιστοριών, προσπαθώντας να ορίσω μια σειρά στα διηγήματα, είδα ότι μπορούσα να τα εντάξω σε τρεις ομάδες. Έτσι προέκυψαν «Τα εν οίκω», «Τα εν τω καιρώ εκείνω» και «Τα εν δήμω».
Στην πρώτη ενότητα των διηγημάτων σας με τον τίτλο «Τα εν οίκω» ο αναγνώστης απολαμβάνει καθημερινές ιστορίες, ταυτίζεται με συναισθήματα και ανθρώπους όπως τη γιαγιά στις «Προβλέψεις», την κόρη που ενηλικιώνεται στο «Κοχύλι», τα πρώτα σκιρτήματα στις «Χαρές», τις ανησυχίες στις «Μάνες», την ερωτική ζήλια στο «Ρολογάκι Rolex”. Μιλήστε μας για τα «Εν οίκω» διηγήματα και με ποια βιώματα σας συναντηθήκατε;
Στις ιστορίες αυτές έπαιξα με θέματα που συναντάμε εντός σπιτιού, αυτά που δεν θέλουμε να βγουν παραέξω, να μαθευτούν και να σχολιαστούν. Με βοηθάει να μπαίνω σε διάφορους ρόλους όταν θέλω να γράψω κάτι και να υιοθετώ την εκάστοτε φωνή. Τι θα γινόταν αν… Κάποια διηγήματα έχουν βέβαια να κάνουν με τη δική μου εμπειρία ως μητέρα. Άλλα πατάνε στις αγωνίες και στην ανάγκη να κρυφτούν πράγματα, όπως στις «Μάνες», ή στα προβλήματα του γάμου, στην έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας, στη δυσπιστία ή στην απουσία εμπιστοσύνης. Προσπάθησα να συμπεριλάβω καταστάσεις που αγχώνουν τις οικογένειες, που δημιουργούν προβλήματα όταν δεν συζητούνται, όταν δεν αρθρώνονται αυτά που ενοχλούν.
Οι ιστορίες στο «Τα εν τω καιρώ εκείνω» ανασύρουν αναμνήσεις των πρωταγωνιστών τους από δύσκολες εποχές, όπως του εμφυλίου στο «Πρόσκληση στο νησί», διηγήσεις ηθικού χρέους στο «Τον αγαπάς τον κύρη σου», «Ο καφές». Ποιος είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα τους και η δική σας σκέψη για αυτές;
Αυτές οι ιστορίες, όντως, έρχονται από το βάθος του χρόνου. Τις θεωρώ ανεκτίμητες, γιατί κρατούν μια γραμμή συνέχειας σε όσα μας διαμορφώνουν και προέρχονται από το παρελθόν. Οι ιστορίες αυτές αναφέρονται, πράγματι, σε μια άλλη κοινωνία, σε μια άλλη εποχή με διαφορετικούς κώδικες, όπου οι σχέσεις των ανθρώπων ήταν περισσότερο σφιχτές και οι υποχρεώσεις απέναντι στην οικογένεια, στον φίλο, στον γείτονα, με την έννοια της προσφοράς, έντονες. Τις συνδέει λοιπόν η εποχή που πέρασε, η ανάγκη της επιβίωσης με κάθε τίμημα και οι αλήθειες των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Τις έβαλα στη μέση των ιστοριών σαν πολύτιμα αποκτήματα, τέτοια που θες να δείξεις αλλά και να κρύψεις και να προφυλάξεις.
Οι ήρωες των διηγημάτων είναι υπαρκτά πρόσωπα και αν είναι προϊόν φαντασίας πως τους δημιουργείτε; Πρώτα γεννιέται η πλοκή μιας ιστορίας και μετά ο πρωταγωνιστής;
Νομίζω, στο πρόσωπο του ήρωα ενσαρκώνονται ιδιότητες και χαρακτηριστικά που μου κάνουν εντύπωση και που θέλω να τα ζυμώσω σε έναν χαρακτήρα. Ακόμη κι αν επιλέξω ένα πρόσωπο, το φαντάζομαι και το διαμορφώνω εγώ. Για παράδειγμα, το «Πρέπει να φανώ άντρας» αναφέρεται στον παππού μου που είδε τελευταία φορά τον πατέρα του στη Ριζούντα του Πόντου, λίγο πριν φύγει ο πατέρας του για τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο. Κράτησα τη στιγμή της σύλληψης του από τους Τούρκους και έπλασα τα υπόλοιπα. Όσον αφορά τον τρόπο δημιουργίας, η αλήθεια είναι ότι ζω πολύ με την κάθε ιστορία. Την σκέφτομαι, την μυρίζω, την νιώθω πρώτα. Μετά, σε κάποια στιγμή αρχίζω να την γράφω, όταν αισθανθώ ότι είναι έτοιμη να βγει στο φως. Άλλες φορές θέλω να βάλω έναν συγκεκριμένο πρωταγωνιστή, οπότε αυτός προηγείται, άλλες πάλι θέλω να μιλήσω για ένα συμβάν, οπότε έπεται ο πρωταγωνιστής
Στη τρίτη και τελευταία ενότητα «Τα εν δήμω» διηγήματα σας ακουμπάνε θέματα όπως η απιστία στο «Λουστρίνι, μαύρο», σκιές σημερινών πολέμων στο «Τρέξε», «Σάλτσα από βύσσινο» , προσωπικά διλήμματα στις «Αποφάσεις», που όσο γλυκόπικρες και αν είναι έχουν το χαρακτηριστικό να ελευθερώνουν μία χαραμάδα αισιοδοξίας, να ανοίγουν ένα παράθυρο στον ήλιο για να βρίσκει τη δύναμη ο άνθρωπος να προχωρήσει στην επόμενη ημέρα. Είστε φύση και θέση αισιόδοξος άνθρωπος; Αυτό το αποτύπωμα θέλετε να αφήσετε στους αναγνώστες σας;
Πολύ σωστά επισημαίνετε, η τρίτη ενότητα αναφέρεται στο σήμερα και κυρίως στον έξω από το σπίτι χώρο, σε αρκετές μάλιστα από τις ιστορίες αυτές πρωταγωνιστούν άντρες. Σίγουρα τα πράγματα δεν είναι εύκολα εκεί έξω, δοκιμαστήριο και παλαίστρα ο κόσμος αυτός, καθώς στέκει απροστάτευτος από την ασφάλεια της οικογενειακής ζωής. Καλούμαστε να τα καταφέρουμε και πολλές φορές δεν τα καταφέρνουμε. Ε, εδώ ήθελα να σταθώ, να παγώσω τη στιγμή. Τι κάνω, λοιπόν, όταν όλα βαίνουν κακώς; Τα κείμενά μου ψελλίζουν ακριβώς αυτό: Κάπου υπάρχει ένα στοιχείο που θα με βοηθήσει να επανεκκινήσω, να κρατηθώ από αυτό το μικρό ανεπαίσθητο κάτι και να συνεχίσω να ζω, να ονειρεύομαι κι όχι απλώς να επιβιώνω. Και ναι, προσπαθώ να αρδεύω χαρά από τη ζωή και να απολαμβάνω κάθε στιγμή.
Ολόκληρη η συνέντευξη: Maxmag.gr
***
Η Σεβαστή Κωνσταντινίδου γεννήθηκε στο Σοχό Θεσσαλονίκης το 1970. Σπούδασε Θεολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη «Δημιουργική Γραφή» στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Αυτή την περίοδο σπουδάζει Ελληνικό Πολιτισμό στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Από το 2001 εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια μένει μόνιμα στην Κοζάνη. Διηγήματα και ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικές ανθολογίες και σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Από τις Εκδόσεις Μολύβι κυκλοφορεί το πρώτο παιδικό της βιβλίο Μυστικοί πράκτορες σε δράση.
Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.